У хаце Яўгеніі Аляксандраўны зь вёскі Зарачанка пад Горадняй захаваліся прылады, якімі ўраблялі зямлю яшчэ «за польскім часам». Аднак каля 20 гектараў зямлі бальшавікі ў сямʼі забралі.
У хаце Ядзьвігі Балінскай застаўся стогадовы куфар, куды яна склала свой пасаг, як ішла замуж. Захаваліся і чорна-белыя фатаздымкі старэйшага брата Чэслава, які ў маладосьці трапіў на Ўрал, потым у Амэрыку, а адтуль ужо ніколі ня змог перасекчы мяжу, каб хоць вокам паглядзець на родную вёску.
Барбара Шчука ўсё дзяцінства правяла ў Кобраўцах — вёсцы за Астрыной, мястэчкам у Шчучынскім раёне на Горадзеншчыне. У бацькоўскі дом цяпер прыяжджаюць як на лецішча. А пра тое, што было «за польскім часам», нагадвае хіба толькі стары куфар у адрыне.
У сямʼі гарадзенца Ўладзімера Аплевіча захавалася вялікая скрыня з дакумэнтамі і фатаздымкамі ягонага прадзеда, таксама Ўладзімера Аплевіча. Сярод іх — дамавая кніга, якую запаўнялі то на польскай, то на расейскай мове, у залежнасьці ад улады.
Абраз і крыж — адзіныя рэчы, якія захаваліся ў жыхара вёскі Жамыслаў Івейскага раёну Горадзенскай вобласьці Анатоля Халупкі з бацькоўскай хаты. Сямʼя брала іх у ссылку ў Сыбір у 1951 годзе.
Сёлета спаўняецца 80 гадоў з «ўзьяднаньня» Заходняй Беларусі з БССР — у складзе СССР. Свабода пачынае праект, прысьвечаны прадметам побыту, гаспадаркі Заходняй Беларусі, якія дажылі да нашых дзён, і гісторыям іхных гаспадароў.
