Добраться до врача в поликлинике - настоящий квест. Сколько времени у вас уйдёт на то, чтобы попасть на приём?
100 гадоў таму, 11 лістапада 1918-га, было падпісанае Камп’енскае замірэньне, якое паклала канец Першай усясьветнай вайне. Свабода ўпершыню публікуе ўнікальныя фота з калекцыі Ўладзімера Багданава, зьвязаныя з Беларусьсю.
Прафэсійны інжынэр-вайсковец, кадравы міліцыянт, нефармальны лідэр прадпрымальнікаў віцяблянін Сяргей Парсюкевіч расказвае пра змаганьне, перамогі і паразы, пра мінулае і будучыню ў праекце Радыё Свабода «Забытыя. Размова з героямі ўчорашніх дзён».
20 год таму Ігар Станкевіч упершыню задумаў скласьці генэалягічнае дрэва сям’і. Ён даведаўся, што 25 ягоных продкаў трапілі пад сталінскія рэпрэсіі, сярод іх 10 былі расстраляныя. Цяпер ён дамагаецца, каб цяперашняя ўлада прызнала, што ягоныя прадзеды і прабабкі — не злачынцы.
Музэй гісторыі Магілёва разгарнуў выставу «Невядомы Магілёў – 1918. На разломе». Экспанатамі сталі фатаздымкі, якія набыў праграміст з Баварыі, краязнаўца Алег (Давід) Лісоўскі. Ён дазволіў і Свабодзе скарыстаць іх, каб знайсьці ў сучасным Магілёве падабенствы з горадам часоў БНР.
Магчыма, у недалёкай будучыні нават звычайны мабільны тэлефон зможа зрабіць экспрэс-дыягностыку для свайго ўладальніка. Прынамсі, так мяркуе стваральнік беларускага стартапа Deepdee Яраслаў Ліхачэўскі.
Грамадзка-палітычная актывістка і ўдзельніца «працэсу чатырнаццаці» Тацяна Цішкевіч, якая змушаная была зьехаць у Польшчу ад крымінальнага перасьледу — пра былую актыўнасьць на радзіме і цяперашняе жыцьцё за мяжой у праекце Радыё Свабода «Забытыя. Размова з героямі ўчорашніх дзён».
Яўгенія Мікалаеўна Арлоўская нарадзілася 10 траўня 1917 году ў вёсцы Палавінны Лог, што пад Магілёвам. Яе лёс увабраў у сябе перажытае мільёнамі беларусаў у часы сталінскага тэрору
Гартаем асобнікі «Звязды», «Советской Белоруссии» ды «Літаратуры і мастацтва», якія выходзілі напярэдадні і празь некалькі дзён пасьля «расстрэльнай ночы».
Тлумачым, як ушанаваць продкаў і не заблытацца.
Настаўнік, выдавец, палітык і патрыёт: берасьцеец Сяржук Бахун пра мінулае змаганьне і цяперашнюю актыўнасьць — у праекце Радыё Свабода «Забытыя. Размова з героямі ўчорашніх дзён».
Самы малады палітвязень, арыштаваны за Плошчу-2010, Мікіта Ліхавід амаль дзевяць месяцаў адбыў у штрафным ізалятары турмы за тое, што адмовіўся прызнаць сябе вінаватым і выконваць турэмны распарадак. Ліхавід — у праекце Свабоды «Забытыя. Размова з героямі ўчорашніх дзён».
Праблемы хатняга гвалту ў спэцвыпуску «Зоны Свабоды» абмяркоўваюць кіраўніца прытулку для ахвяраў хатняга гвалту «Радзіслава» Вольга Гарбунова, кіраўніца аб’яднаньня «Гендэрныя пэрспэктывы» Ірына Альхоўка і дэпутатка Палаты Прадстаўнікоў Ганна Канапацкая.
Былы кіраўнік «Маладога фронту» ў Гомлі, двойчы выключаны з трэціх курсаў унівэрсытэтаў за палітычную дзейнасьць беларускі «палітычны прызыўнік» Андрусь Цянюта — пра палітычную актыўнасьць на радзіме і студэнцкую цяпершчыну ў Польшчы ў праекце Свабоды «Забытыя. Размова з героямі ўчорашніх дзён».
Ці можна біць дзяцей? Ці дапушчальныя фізычныя пакараньні ў сям’і? Ці заўсёды такія спосабы выхаваньня перадаюцца з пакаленьняў пакаленьні? Чаму праціўнікі канцэпцыі закону аб хатнім гвалце настойваюць на тым, каб дзяржава ня ўмешвалася ў справы сямʼі?
150 краінаў сьвету маюць спэцыялізаванае заканадаўства пра гвалт у сямʼі. Беларусь ідзе да прыняцьця такога закону амаль 20 гадоў.
У прытулак «Радзіслава» для жанчын, пацярпелых ад хатняга гвалту, журналістам трапіць складана, асабліва складна атрымаць дазвол на відэаздымкі. З амаль трыццаці жанчын, якія цяпер жывуць у прытулку, пагадзіліся распавесьці сваю гісторыю гвалту ў сям’і толькі тры жанчыны.
Ці мог Аляксандар Лукашэнка вучыць Домрачаву хадзіць на лыжах? Ці праўда, што грамадзкасьць супраць «дошкі БНР» у Менску? Каб правяраць спрэчныя заявы і выяўляць фэйкі, Свабода запускае новы праект — «Фактограф».
Усё больш дзяцей у Беларусі вучаць польскую мову або ідуць у польскамоўныя школы. Каб ведаць родную мову і традыцыі, хутчэй набыць кватэру, быць больш талерантным або зьехаць у Злучаныя Штаты? Іхныя бацькі і самыя школьнікі расказалі, навошта.
Патомны гісторык і краязнаўца, калекцыянэр і журналіст з Горадні Алесь Кіркевіч — пра палітычнае мінулае і грамадзка-актыўнае сёньня ў працяг праекту Свабоды «Забытыя. Размова з героямі ўчорашніх дзён».
У 2016 годзе вайсковец Далхан адмовіўся ехаць ваяваць ва Ўкраіну. Кіраўніцтва пачало на яго ціснуць, і ў 2017 годзе ён зьехаў з Чачні разам зь сям’ёй. 16 разоў спрабаваў трапіць у Польшчу празь Берасьце. А пасьля чачэнцы пасяліліся ў вёсцы на Палесьсі (дзеля сваёй бясьпекі дакладную мясцовасьць героі папрасілі не называць. — РС). Цяпер былы вайсковец працуе пастухом, а ягоная жонка пячэ піражкі на продаж. Ехаць у Заходнюю Эўропу яны ўжо ня хочуць.
Футбаліст-аматар, палітжаўнер і палітвязень, вернік пратэстанцкай царквы — кароткі зьмест багатай на падзеі біяграфіі былога маладафронтаўца Зьмітра Хведарука.
Сорамна прызнацца, што муж зьбівае. Страшна і цяжка сысьці. Але наступае час, калі цярпець немагчыма.
Пісалі дыктанты тарашкевіцай, захапляліся матэматыкай, малявалі эратычныя карыкатуры і марылі стаць таксістам і хірургам — вядомыя беларусы шчыра прыгадалі свае школьныя гады.
«Я быў „палявым камандзірам“ вулічнага супраціву ў Менску», — тлумачыць заўсёдны інтарэс да сябе з боку спэцслужбаў былы актывіст «Маладога фронту» і «Зубра» Павал Юхневіч.
«Ваеннапалонныя казалі бацьку: ніколі, ніколі ня едзьце у Савецкі Саюз. Я тады не разумеў, што яны кажуць, гэта потым, як мы прыехалі, я пачаў размаўляць па-савецку».
Жыхар Івацэвічаў Сяргей Скулавец паспрабаваў сёлета зарабіць на агурках і пад канец сэзону расказаў Свабодзе, што ў яго атрымалася. Цягам сэзону Сяргей вёў свой «агурковы відэаблог».
Пяцьдзясят гадоў таму адбылося кіраванае Савецкім Саюзам вайсковае ўварваньне ў Чэхаславаччыну, якое спыніла спробу чэхаў і славакаў рэфармаваць камуністычны рэжым. У часе сутычак загінулі больш за 100 чалавек.
Вулічныя пратэсты, затрыманьні, разгон намётавага мястэчка пасьля выбараў-2006 і шматлікія пагрозы выключэньня з унівэрсытэту — былая актывістка «Маладога фронту» Маўлюда (Людвіся) Атакулава распавядае пра змагарнае мінулае і айцішнае сёньня.
У 1947 годзе сям’я Атрашкевічаў, беларускіх эмігрантаў у Францыі, падзялілася: старэйшы сын Браніслаў застаўся давучвацца ў інстытуце ў Парыжы, а бацька Станіслаў Атрашкевіч з маці Аленай і малымі дочкамі Чаславай і Францішкай паехалі ў СССР, паслухаўшы савецкіх агітатараў.
Тацяна Каравянкова скончыла факультэт філязофіі і сацыялёгіі БДУ. Добра валодае ангельскай мовай. Ужо больш за 10 год працуе ў БелаПАНе палітычным аглядальнікам. А пачынала журналісцкую кар’еру якраз у БелТА.
За кратамі застаюцца рэдактаркі і журналісткі Марына Золатава, Ганна Калтыгіна, Галіна Ўласік, Ганна Ермачонак з Tut.by, Тацяна Каравянкова з БелаПАН, Паўлюк Быкоўскі з Deutsche Welle, Аляксей Жукаў з тыднёвіка «Беларусы і рынак». Яны былі затрыманыя 7–8 жніўня. 9 жніўня затрымалі галоўную рэдактарку БелаПАН Ірыну Леўшыну.
Свабода працягвае тэму «Дзяцей Францыі» — сем’яў беларускіх эмігрантаў, якія паверылі сталінскай прапагандзе і ў 1946–1947 гадах пераехалі з Францыі ў СССР бяз права вяртаньня.
Прынамсі 10 журналістаў незалежных мэдыя затрыманыя на раніцу 8 жніўня па справе аб несанкцыянаваным доступе платнай падпіскі на дзяржаўнае інфармагенцтва БелТА.
Вайскоўцы-кантрактнікі 8-й брыгады вайсковай часткі 29969 (супрацьпаветраныя войскі), што месьціцца ў Баранавічах, гандлявалі зброяй. Гэта выявіў камандзір часткі. Заведзена крымінальная справа.
Ён правёў год за кратамі за «дзейнасьць ад імя незарэгістраванай арганізацыі» і адышоў ад палітыкі пасьля расчараваньня вынікамі выбараў-2006.
2 жніўня ў Беларусі і шэрагу постсавецкіх краін адзначаецца Дзень паветрана-дэсантных войскаў (ПДВ) — сьвята, якое засталося ў спадчыну ад СССР.
Чытачы сайту Свабоды працягваюць тэму «Дзяцей Францыі», сем’яў беларускіх эмігрантаў, якія паверылі сталінскай прапагандзе і ў 1946–1947 гадах пераехалі з Францыі ў СССР бяз права вяртаньня. Многія зь іх не мінулі ГУЛАГу, як і герой сёньняшняй гісторыі.
Заробак 20-гадовага жывёлавода Дзімы Чашэйкі ўсяго за некалькі гадзін вырас удвая. Ён стаў ці ня самым высокааплатным работнікам СПК «Бародзічы». На каровіную пашу да Дзімы прыехалі тры ягоныя начальнікі. Гудзе ўся гаспадарка: Дзіма паскардзіўся на несправядлівы заробак.
«Адно слова — лухта. Аляксандар Рыгоравіч знаходзіцца абсалютна ў працоўным рэжыме», — сказала Свабодзе Натальля Эйсмант.
Мала каму з тых дзяцей удалося дажыць да сёньняшняга дня. Іхныя бацькі пасьля вайны паддаліся на савецкую прапаганду і рэпатрыяваліся ў сталінскі СССР. «99% зь іх, калі б ведалі, якая рэчаіснасьць іх чакае, не паехалі б у СССР».
Дзе зьяўляўся Яўген Скочка падчас мітынгаў 1990-х, там адразу канцэнтраваўся спэцназ і міліцэйскае начальства.
Інтэрактыўны калькулятар Свабоды
Праграміст, юрыст, архітэктар, шахтар, лекар, будаўнік, настаўнік… Свабода падлічыла, колькі ў сярэднім каштуе навучаньне і як доўга трэба працаваць, каб вярнуць гэтыя грошы.
У 1990 годзе на заклік Аляксандра Зьдзьвіжкова пяць буйных дзяржаўных прадпрыемстваў Барысаву спынілі працу, каб падтрымаць агульнабеларускі страйк працоўных.
Як у фантастычных кнігах: стартап зь Менску стварыў роба-руку
Грамадзкім актывістам у родных Смаргонях Уладзімер Шульжыцкі стаў у 18 гадоў, сам пра гэта ня ведаючы: на ўласную ініцыятыву раздрукаваў улёткі з пазнакай радыёхваляў Радыё Свабода і раздаваў іх жыхарам мястэчка. За гэта ўпершыню заслужыў увагу міліцыі.
Віка Біран, якая звадзіла на прайд-парад міністра Ігара Шуневіча, у вялікім інтэрвію расказала пра гамафобію сярод палітыкаў, неталерантнасьць беларусаў і амэрыканцаў, а таксама пра тое, як былыя ЛГБТК-актывісты становяцца сэксістамі.
За тры дні ад пачатку ваенных дзеяньняў на тэрыторыі СССР нямецкія войскі бесьперашкодна дайшлі да Менску. Арганізаваць тэрміновую эвакуацыю тагачасныя ўлады не пасьпелі ці ня здолелі, дзясяткі тысяч сем’яў засталіся ў акупаваным горадзе. Як выжывалі так званыя «калябаранты», на якіх без разбору ляпіла кляймо савецкая прапаганда?
Загрузіць яшчэ
