Алесь Чайчыц

Пайсьці, хоць хочацца застацца. Чаму зьмена ўлады карысная нават пры дыктатуры

Мае суб’ектыўныя назіраньні за беларускай грамадзянскай супольнасьцю схіляюць да думкі, што беларусам вельмі складана вучыцца дэмакратычным правілам і працэдурам. Чаму?

«Кастрычніцкая», «Савецкая», «Ленінская»… Чаму тапаніміку Беларусі амаль не закранула дэкамунізацыя

У Беларусі па-ранейшаму як дзяржаўнае сьвята адзначаюць гадавіну расейскай Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 году, а галоўныя вуліцы і плошчы гарадоў і пасёлкаў, як і пры СССР, носяць камуністычныя назвы альбо імёны рэвалюцыянэраў ды расейскіх і савецкіх дзеячаў. Чаму?

Больш, чым проста выбары. Ці варта асьцерагацца вяртаньня Трампа

Выбары прэзыдэнта ЗША, да якіх засталося ўсяго тры тыдні, гэта больш, чым проста выбары. Празь месяц сьвет стане прыкметна іншым, чым цяпер. Гэта датычыць і нашага рэгіёну Ўсходняй Эўропы.

Выпрабаваньне для дэмакратыі. Што стаіць за перамогай радыкалаў у некаторых нямецкіх землях

Мы жывём у час, калі заходняя дэмакратыя праходзіць выпрабаваньне імунітэту. Каб імунітэт чалавечага арганізму ўзмацняўся, яму неабходна сутыкацца зь вірусамі, а дэмакратыі, каб станавіцца больш трывалай, трэба сутыкацца зь нязручнымі і нават небясьпечнымі палітыкамі.

Курскія ўрокі для дыктатара. Чаму манэўры ля ўкраінскай мяжы небясьпечныя найперш для Лукашэнкі

У цяперашніх умовах, калі баявыя дзеяньні вядуцца на тэрыторыі Расеі, непасрэднага ўдзелу ў вайне з Украінай менскі рэжым павінен баяцца больш, чым сама Ўкраіна.

Крытыкаваць, але не зьнішчаць. Чаму варта абараняць Ціханоўскую

Чатыры гады таму ў Беларусі разгортваліся важныя палітычныя падзеі, у якіх адну з ключавых роляў выконвала Сьвятлана Ціханоўская. Наколькі абгрунтаваная крытыка, якая цяпер усё часьцей гучыць на яе адрас?

Не абурайцеся, а зразумейце. Чаму расейскамоўным беларусам ня варта крыўдаваць на крытыку

Посьпех правых на эўрапейскіх выбарах. Ці варта гэтага асьцерагацца?

Эўрапейскія «ўльтраправыя» ўжо больш не такія ўжо і «ультра-». Не таму, што яны зьмяніліся, а таму, што іхная пазыцыя больш ня ёсьць маргінальнай.

Вучыцца быць свабоднымі. Пра выбарчую кампанію ў Каардынацыйную раду як урок дэмакратыі

Выбары ў Каардынацыйную раду крытыкуюць з усіх бакоў, але, калі б я быў грамадзянінам Беларусі і пры гэтым не зьбіраўся ў агляднай будучыні наведваць тэрыторыю Беларусі, я б, хутчэй за ўсё, галасаваў (а можа, і балятаваўся б) на гэтых выбарах. Чаму? 

Адных натхняе, другіх раздражняе, трэціх палохае. Пра Пазьняка як настаўніка і enfant terrible

У сучаснай Беларусі няма другога такога палітыка, як Зянон Пазьняк, які ачольваў Беларускі Народны Фронт і незалежніцкі рух у лёсавызначальны час канца 1980-х і пачатку 1990-х гадоў. Сёньня ён адзначае сваё 80-годзьдзе.

Ці можна стрымаць выміраньне Беларусі? Пра дэмаграфію і філязофскую абыякавасьць

Не аднаму пакаленьню беларусаў было звыкла і зручна думаць, што насельніцтва Беларусі складае 10 мільёнаў чалавек.

Ідэі вызначаюць рэчаіснасьць. Чаму трэба цаніць БНР

25 Сакавіка — бясспрэчнае галоўнае нацыянальнае сьвята Беларусі. У пэўным сэнсе важнейшае за 27 ліпеня (афіцыйны Дзень незалежнасьці ў 1991–1995) і за 25 жніўня (дзень фактычнага выхаду з СССР у 1991 годзе, які ніколі шырока не сьвяткаваўся).

Яшчэ адзін прэзыдэнцкі тэрмін Пуціна: як перастаць баяцца самага горшага

Для Ўладзіміра Пуціна і Аляксандра Лукашэнкі прэзыдэнцкія выбары даўно перасталі быць электаральнай працэдурай, а прэзыдэнцкія тэрміны сталі проста адрэзкамі вымярэньня каляндарнага часу, як дзень, год ці дзесяцігодзьдзе.

Без Навальнага. Уцячы ад Расеі — значыць ацалець

Аляксей Навальны як ніхто іншы ўвасабляў хаця б нейкую надзею на тое, што Расея можа збочыць са сваёй самазабойчай гістарычнай траекторыі. Пуцінскі рэжым гэтую надзею зьнішчыў.

Лекцыя, падобная да інтэрвію. Пра што не сказаў Пуцін

Ад доўгачаканага інтэрвію Пуціна ў амэрыканскага журналіста Такера Карлсана чаканьняў, як выявілася, было няшмат, а тыя, якія былі, пацьвердзіліся.

Клубок, які немагчыма разблытаць. Пра адказнасьць за вайну на Блізкім Усходзе

Палестынскі бок у вайне на Блізкім Усходзе ўвасоблены зараз найперш ХАМАС (прызнаным у ЗША тэрарыстычнай арганізацыяй) і падтрыманы тэрарыстамі, дыктатарамі і пагромнікамі ва ўсім сьвеце.

Можа, чытаць Леніна і вучыцца не гаварыць праўды? Што рабіць, калі вы ня выехалі зь Беларусі

Рэвалюцыі заўсёды робяцца ўнутры краіны, а ня звонку. Палітычная эміграцыя — гэта каштоўная рэзэрва ці трэнавальны лягер, але так ці інакш выгнаньнікі могуць быць толькі групай падтрымкі для руху ўнутры краіны і займацца падрыхтоўкай да вяртаньня ў Беларусь.

Абжывацца на чужыне і заставацца беларусам. Парады палітэмігранта

Беларусь цяпер у Варшаве, Вільні, Празе, Лёндане, Бэрліне... Дзе беларусы і дзе беларуская мова, там і Беларусь.

Бессэнсоўная, але непазьбежная спрэчка. Чаму настаў час дамовіцца, што ВКЛ — агульная спадчына

Нядаўна Сьвятлана Ціханоўская апублікавала раптоўную і, як падалося, трохі нэрвовую заяву пра адсутнасьць у беларусаў тэрытарыяльных прэтэнзій да Літоўскай Рэспублікі.

«Вагнэр» у Беларусі. Госьці, якія могуць стаць гаспадарамі

Мала хто мог сабе ўявіць, што адным з прайграўшых бакоў у супрацьстаяньні Прыгожына і Шайгу (ці ўжо Прыгожына і Пуціна) раптоўна можа стаць Беларусь. Інфармацыя наконт таго, у якім канкрэтна геаграфічным пункце апынецца ў блізкай будучыні войска вагнэраўцаў, пакуль што супярэчлівая.