Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Ужо сёньня: Сержуку Вітушку магло споўніцца 60 гадоў


Сяржук Вітушка. Купальле. Другая палова 1980-х
Сяржук Вітушка. Купальле. Другая палова 1980-х

Падзеі 10 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Дата дня

10 красавіка 1965 году нарадзіўся Сяржук Вітушка, беларускі грамадзка-палітычны дзяяч, кіраўнік легендарнай менскай «Талакі» — аднаго зь першых моладзевых нацыянальна-дэмакратычных згуртаваньняў у часы СССР, гісторык і пэдагог, аўтар казак для дарослых і дзяцей (памёр 2 ліпеня 2012 году ў Вільні).

Таксама ў гэты дзень

1710 — у Ангельшчыне пачаў дзейнічаць першы ў сьвеце закон аб аўтарскім праве.

1762 — Шклоў атрымаў герб. Яго гораду надаў вялікі князь Аўгуст Сас разам зь пячаткай і Магдэбурскім правам.

1912 — сутыкнуўшыся з айсбэргам, пацярпеў катастрофу найбуйнейшы акіянскі лайнэр свайго часу «Тытанік». Паўтары тысячы з 2200 ягоных пасажыраў загінулі.

1931 — у Менску адбыліся суды над прадстаўнікамі беларускай інтэлігенцыі, якіх абвінавачвалі ў антысавецкай дзейнасьці. Сярод асуджаных на пяць гадоў высылкі ў расейскую глыбінку — пісьменьнік Максім Гарэцкі, паэт Уладзімер Дубоўка, літаратуразнаўца Ўладзімер Чаржынскі, гісторык Мікола Ўлашчык ды іншыя. Для большасьці зь іх высылка скончыцца новым прысудам і расстрэлам.

Беларускія пісьменьнікі Максім Гарэцкі і Ўладзімер Дубоўка. Масква. Лета 1928 г.
Беларускія пісьменьнікі Максім Гарэцкі і Ўладзімер Дубоўка. Масква. Лета 1928 г.

1938 — на рэфэрэндуме ў Аўстрыі 99% прагаласавалі за далучэньне краіны да Нямеччыны.

1942 – адбыўся патоп на рацэ Дубравенцы пад Магілёвам, За дзень загінула 2-3 тысячы чалавек. Падзеі яшчэ называлі Магілёўскім цунамі.

1983 — у Зэльве вялікая працэсія людзей на пахаваньні Ларысы Геніюш.

1998 — устаноўчы зьезд ГА «Ахова птушак Бацькаўшчыны».

2010 — авіякатастрофа пад Смаленскам, у выніку якой загінулі прэзыдэнт Польшчы Лех Качыньскі і яшчэ каля 100 прадстаўнікоў польскай палітычнай і вайсковай эліты.

У гэты дзень нарадзіліся

1583 — Гуга Гротыюс, галяндзкі юрыст, дзяржаўны дзяяч, адзін з заснавальнікаў міжнароднага права.

1847 — Джозэф Пуліцэр, амэрыканскі журналіст, заснавальнік Пуліцэраўскай прэміі.

1899 — Уладзімір Набокаў, расейскі і амэрыканскі пісьменьнік.

1900 — Гаўрыла Гарэцкі, беларускі геоляг, географ, эканаміст, адзін з заснавальнікаў і акадэмік Беларускай акадэміі навук, дырэктар Беларускага навукова-дасьледчага інстытуту сельскай і лясной гаспадаркі.

Гаўрыла Гарэцкі і Сьцяпан Некрашэвіч – правадзейныя чальцы Інбелкульту. Менск, лістапад 1926 г.
Гаўрыла Гарэцкі і Сьцяпан Некрашэвіч – правадзейныя чальцы Інбелкульту. Менск, лістапад 1926 г.

1905 — Сьцяпан Баркоўскі, удзельнік Слуцкага збройнага чыну, літаратуразнаўца, этнограф, вязень ГУЛАГу.

1931 — Іван Чыгрын, беларускі літаратуразнаўца, паэт, крытык.

1937 — у Бабруйску нарадзіўся Міхаіл Сьпірыдонаў, гісторык і картограф.

У памяці

1585 — Рыгор XIII, папа Рымскі, які ўвёў грыгарыянскі каляндар.

1756 — у Наваградку памёр Мацей Карвацкі, езуіт, прафэсар грэцкай, лаціны і гэбрайскай мовы. Аўтар «Граматыкі грэцкай»

1911 — Мікалоюс Чурлёніс, літоўскі мастак і кампазытар.

1954 — Агюст Люм’ер, францускі вынаходнік, старэйшы з братоў Люм’ераў — стваральнікаў кінэматографу.

1982 — Апалёнія Савёнак, настаўніца, дзяячка беларускай эміграцыі ў ЗША, маці Зоры Савёнак (Кіпель).

2021 — Уладзімер Папковіч, паэт і перакладнік.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава
XS
SM
MD
LG