Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Ужо сёньня: гадавіна прэм'ераў першай беларускай опэры «Ідылія» і камэдыі Купалы «Паўлінка»


Спэктакль «Паўлінка» ў Нацыянальным акадэмічным тэатры імя Янкі Купалы, 2010 год
Спэктакль «Паўлінка» ў Нацыянальным акадэмічным тэатры імя Янкі Купалы, 2010 год

Падзеі 9 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Даты дня

9 лютага 1852 году ў Менску адбылася прэм’ера першай беларускай опэры. Кампазытар Станіслаў Манюшка напісаў музыку да п’есы Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча. Двухактовая камэдыя-опэра мела назву «Сялянка» або «Вясковая ідылія». Героі ўпершыню сьпявалі па-беларуску. Спэктакль выклікаў фурор. Адбылося некалькі паказаў у Менску, Бабруйску, Слуцку, Глуску. Урэшце спэктакль быў забаронены.

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч і Станіслаў Манюшка, помнік у Менску
Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч і Станіслаў Манюшка, помнік у Менску

1913 — у Вільні Беларускі музычна-драматычны гурток упершыню паставіў камэдыю Янкі Купалы «Паўлінка».

Рукапісы «Паўлінкі» Янкі Купалы. Выстава «Крывіцкая Мэка» пра беларускую Вільню. Менск, 2018 год
Рукапісы «Паўлінкі» Янкі Купалы. Выстава «Крывіцкая Мэка» пра беларускую Вільню. Менск, 2018 год

Таксама ў гэты дзень

1519 — Францішак Скарына выдаў у Празе Кнігу «Юдыт».

1667 — адбылося падпісаньне Андрусаўскага замірэньня, якое скончыла вайну Масковіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг., самую спусташальную вайну ў гісторыі Беларусі. Згодна з замірэньнем, Рэч Паспалітая страціла смаленскія землі і левабярэжную Ўкраіну.

1904 — японская эскадра адмірала Тога атакавала расейскую эскадру на ўнутраным рэйдзе Порт-Артура, пачалася расейска-японская вайна.

1991 — праведзены рэфэрэндум аб незалежнасьці Літвы ад СССР. За аднаўленьне незалежнасьці прагаласавалі каля трох чвэрцяў зарэгістраваных выбарнікаў, яўка перавысіла 80%.

У гэты дзень нарадзіліся

1547Крыштап Мікалай Радзівіл «Пярун», гетман вялікі літоўскі. Ягоны паход на Маскву апісаны ў літаратурных творах.

1839Аляксандар Акінчыц, лекар, удзельнік паўстаньня 1863-64, мэмуарыст.

1886 Аляксандар Мясьнiкоў, бальшавіцкі кіраўнік ССРБ, не прызнаваў беларускай нацыі, выступаў супраць дзяржаўнасьці Беларусі. Загінуў у авіякатастрофе.

1907 Іван Булыгін, беларускі навуковец-фізіёляг, акадэмік НАН Беларусі, стваральнік і першы дырэктар Інстытута фізіялёгіі, заслужаны дзяяч навук Беларусі.

1930 Валянцін Тарас, беларускі паэт, перакладчык, публіцыст, удзельнік партызанскага руху падчас Другой сусьветнай вайны.

Валянцін Тарас
Валянцін Тарас

1942 Вадзім Болбас, беларускі пісьменьнік.

1946Эдуард Зарыцкі, беларускі кампазытар, народны артыст Беларусі.

1957Ларыса Сімаковіч, беларуская кампазытарка, сьпявачка, хормайстарка.

1959 Віктар Шалкевіч, беларускі бард, актор, паэт і шоўмэн.

Віктар Шалкевіч
Віктар Шалкевіч

1960Міхась Казлоўскі, беларускі краязнаўца, грамадзкі дзеяч, крытык, публіцыст, выдавец.

1973Сьвятлана Багінская, беларуская гімнастка, трохразовая алімпійская чэмпіёнка, чэмпіёнка сьвету і Эўропы, шматразовая чэмпіёнка СССР.

У гэты дзень памерлі

1867 — памёр Кароль Нямцэвiч, адзін з кіраўнікоў паўстаньня 1831 году, мэмуарыст.

1881Фёдар Дастаеўскі, расейскі пісьменьнік.

Фёдар Дастаеўскі, 1879
Фёдар Дастаеўскі, 1879

1991Тамара Цулукідзэ, акторка, пісьменьніца й перакладчыца, вязень ГУЛАГу.

1991 Аркадзь Мігдал, савецкі фізык-тэарэтык, акадэмік, ураджэнец Беларусі.

2019 — у сваім аўтамабілі памёр Сямён Домаш, беларускі палітык, кандыдат ад дэмакратычных сілаў на выбарах прэзыдэнта Беларусі ў 2001 годзе.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG