І ў рамках існага палітычнага рэжыму гэтая супярэчнасьць невырашальная.
Сьцісла:
- Надзея на перазапуск дачыненьняў з ЭЗ з дапамогай датэрміновых выбараў ня спраўдзілася.
- Лукашэнку павіншавалі зь перамогай на прэзыдэнцкіх выбарах кіраўнікі 20 дзяржаў са 183, зь якімі Беларусь мае дыпляматычныя дачыненьні.
- Апошнім часам міністар і намесьнік міністра замежных спраў Беларусі наведалі Паўночную Карэю, М’янму, Афганістан, Сырыю. Гэта самыя складаныя, праблемныя, бедныя і ізаляваныя краіны сьвету. Відавочна, што ніякай выгады ад супрацоўніцтва зь імі Беларусь не атрымае.
- Міністар замежных спраў Максім Рыжанкоў даў інтэрвію выданьню «Известия», у якім намаляваў контуры замежнай палітыкі Беларусі пасьля выбарчай кампаніі. Але ніякіх новых акцэнтаў у публікацыі ня зроблена.
Як і чакалася, краіны Захаду не прызналі прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі і па-ранейшаму не прызнаюць Аляксандра Лукашэнку прэзыдэнтам. Надзея на перазапуск дачыненьняў з ЭЗ з дапамогай датэрміновых выбараў ня спраўдзілася. Пакуль, ва ўсялякім разе.
Парлямэнцкая асамблея Рады Эўропы аднагалосна не прызнала беларускіх выбараў. Нават прадстаўнікі краін — сяброў рэжыму Лукашэнкі не пярэчылі такой выснове.
Лукашэнка, раздражнёны такім стаўленьнем заходніх краін, заявіў на прэсавай канфэрэнцыі 26 студзеня, што яму гэта «абсалютна фіялетава». І ўвогуле: «Пляваць я хацеў на гэты Захад».
Аднак тыя жэсты, якія рабіў і робіць афіцыйны Менск, сьведчаць пра тое, што кіраўніцтву Беларусі не зусім «пляваць на Захад». Навошта тады праведзена 10 хваляў памілаваньняў, у выніку якіх каля 300 палітвязьняў выйшлі на волю? Не ад вялікага ж гуманізму. Навошта запрасілі і акрэдытавалі ў дні галасаваньня вялікую колькасьць журналістаў заходніх мэдыя і Лукашэнка амаль пяць гадзін ім нешта імкнуўся даказаць? Навошта Лукашэнка так патасна павіншаваў Дональда Трампа зь перамогай на выбарах, а акурат пасьля яго інаўгурацыі вызваліў зь вязьніцы амэрыканскую грамадзянку Анастасію Нюфэр?
Няхай сабе Лукашэнку «фіялетава», якой будзе пазыцыя Захаду, але з кім тады падтрымліваць адносіны? Лукашэнку павіншавалі зь перамогай на прэзыдэнцкіх выбарах кіраўнікі 20 дзяржаў. Гэта шмат ці не? Нагадаю, што Беларусь мае дыпляматычныя дачыненьні са 183 краінамі сьвету. А вось жа віншаваньні атрымаў толькі ад двух дзясяткаў дзяржаў. Нават лідэры некаторых з тых краін, куды нядаўна рабіў візыты Лукашэнка, прамаўчалі. Калі гэта не міжнародная ізаляцыя, то што?
Дарэчы, цікавая інфармацыя, куды выпраўляліся зь візытамі апошнім часам міністар і намесьнік міністра замежных спраў Беларусі: Паўночная Карэя, М’янма, Афганістан, Сырыя. Самыя, скажам так, складаныя, праблемныя, бедныя і ізаляваныя краіны сьвету. Відавочна ж, што ніякай асаблівай выгады ад супрацоўніцтва зь імі Беларусь не атрымае. І навошта ў такім разе туды езьдзіць? Складваецца ўражаньне, што гэта робіцца на злосьць Захаду.
У студзені Лукашэнка двойчы анансаваў свой візыт у Кітай. І нават запэўніваў, што гэта адбудзецца яшчэ да выбараў. Аднак нешта пайшло ня так. Прычым у віншаваньні, якое даслаў Сі Цзіньпін Лукашэнку з нагоды перамогі на выбарах, нічога не гаворыцца пра тое, што ён чакае беларускага ўладара ў хуткім часе ў Пэкіне.
Таксама Лукашэнка абвесьціў, што зьбіраецца наведаць КНДР. Аднак гэта адбываецца на тле дыпляматычнага канфлікту паміж краінамі. Зусім нядаўна малодшая сястра паўночнакарэйскага дыктатара Кім Е Джон заявіла, што Лукашэнка ўжо два гады напрошваецца ў госьці. Такі зьдзеклівы сыгнал ад КНДР, абсалютнага сусьветнага ізгоя, гэта вельмі яскравы паказьнік сёньняшняга міжнароднага статусу Беларусі.
Па сутнасьці, у Лукашэнкі застаецца адна Расея. Залежнасьць ад яе моцна ўзрастае. Нібыта, як заявіў Лукашэнка, менавіта туды павінен адбыцца першы замежны візыт. Аднак прэсавы сакратар прэзыдэнта Расеі Дзьмітрый Пяскоў канстатаваў, што ў блізкім часе ў працоўным графіку Ўладзіміра Пуціна сустрэчы зь беларускім уладаром не прадугледжана. Прагучала гэта даволі прыніжальна. Калі малодшая сястра лідэра КНДР ці прэсавы сакратар кіраўніка РФ камэнтуюць у такім ня самым камплімэнтарным стылі пэрспэктывы візыту Лукашэнкі, то гэта шмат пра што сьведчыць.
На другі дзень пасьля прэзыдэнцкіх выбараў міністар замежных спраў Беларусі Максім Рыжанкоў даў інтэрвію расейскаму выданьню «Известия», у якім намаляваў контуры замежнай палітыкі краіны пасьля выбарчай кампаніі. Але ніякіх новых акцэнтаў там ня зроблена. Абяцана працягваць ранейшую палітыку, ніякіх перамен не плянуецца. У інтэрвію прагучалі ўсе супярэчнасьці, характэрныя для стылістыкі Лукашэнкі. Пагрозы і абвінавачваньні ў адрас Захаду ідуць побач з прапановай супрацоўнічаць. Адначасова робяцца супрацьлеглыя супярэчлівыя мэсэджы.
І ў гэтым — адметнасьць Максіма Рыжанкова ў статусе міністра замежных спраў. Ён вельмі дакладна, нават сынхронна паўтарае тэзісы, угадвае, перадае ў дэталях і нюансах мэсэджы Лукашэнкі. Капіюе асаблівасьці стылю, прагаворвае патаемныя, магчыма нават падсьвядомыя думкі свайго начальніка. Так віртуозна гэта не ўдавалася рабіць, здаецца, нікому з усіх папярэдніх кіраўнікоў МЗС Беларусі.
Галоўная праблема замежнай палітыкі Беларусі палягае ў тым, што задача ўтрыманьня Лукашэнкам улады любой цаной супярэчыць нацыянальным інтарэсам краіны. І ў рамках існага палітычнага рэжыму гэтая супярэчнасьць невырашальная.
Выбары 2025 году ў Беларусі
- Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Такое рашэньне ўхвалілі на пасяджэньні Палаты прадстаўнікоў 23 кастрычніка. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны былі адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
- Аляксандар Лукашэнка ўжо заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на пяць гадоў. Гэта будуць ужо сёмыя выбары для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
- Напярэдадні абвяшчэньня даты галасаваньня амбасадар Расеі ў Беларусі Барыс Грызлоў сказаў, што расейскі бок дапаможа Менску ў выпадку «спробаў дэстабілізацыі» ў часе выбараў, калі Беларусь зьвернецца па такую дапамогу.
- Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што цяперашняя электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
- Раней дэмакратычныя сілы Беларусі ўжо неаднаразова заяўлялі, што будуць дабівацца непрызнаньня гэтых выбараў міжнароднай супольнасьцю.
- Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не былі прызнаныя міжнароднай супольнасьцю, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі.
- Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца да гэтага часу.
- У турмах Беларусі застаецца каля 1,3 тысячы чалавек, якіх праваабаронцы прызналі палітвязьнямі (колькасьць асуджаных з палітычных матываў значна большая). З 2020 году праваабарончаму цэнтру «Вясна» вядомыя прозьвішчы сама меней 7400 фігурантаў крымінальных палітычных спраў у Беларусі, заведзеных з палітычных матываў. Зь іх 6013 чалавек ужо асудзілі (як мінімум 2336 чалавек — на пазбаўленьне волі, 681 — на «хімію»). Больш за 50 тысяч чалавек затрымлівалі з палітычных матываў.
- У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў: сацыёляг Генадзь Коршунаў у траўні 2024-га ацэньваў маштаб палітычнай эміграцыі ў 500-600 тысяч чалавек, намесьнік кіраўніка МУС Карпянкоў у кастрычніку 2023 году казаў, што з 2020 году зь Беларусі зьехалі 350 тысяч чалавек.
- У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, засталіся толькі 4 праўладныя партыі. Агулам грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў ужо сама меней 1838 некамэрцыйных арганізацыяў (сярод іх грамадзкія аб’яднаньні, прафсаюзы, палітычныя партыі, фонды, недзяржаўныя ўстановы, асацыяцыі, рэлігійныя арганізацыі і інш.).
- Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, арыштамі, ператрусамі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы. За кратамі ў Беларусі цяпер застаюцца 36 прадстаўнікоў мэдыя.
- 97% членаў выбаркамаў працавала на папярэдніх выбарах, вынікае з дакладу ініцыятывы былых сілавікоў BelPol.
- Паводле апошніх зьвестак, апублікаваных ЦВК, яўка на выбарах склала ня меней за 81,50%.
- У ноч на 27 студзеня Цэнтральная выбарчая камісія заявіла, што за Аляксандра Лукашэнку прагаласавалі 86,82% выбарцаў. Вынікі падліку галасоў за іншых кандыдатаў наступныя: Сяргей Сыранкоў — 3,21%, Алег Гайдукевіч —2,2%, Ганна Канапацкая — 1,86, Аляксандар Хіжняк — 1,74%. Супраць усіх прагаласавалі 3,6% удзельнікаў галасаваньня.
- ЦВК заявіла, што апрацавала 100% бюлетэняў. Канчатковыя вынікі абяцаюць падвесьці 3 лютага.
Форум