Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Ужо сёньня: 65 гадоў таму СССР скасаваў ГУЛАГ; тры гады таму Польшча пачала будаваць сьцяну на мяжы зь Беларусьсю


25 студзеня 1960-га СССР скасаваў сыстэму прымусовых працоўных лягераў ГУЛАГ. Ілюстрацыйнае фота.
25 студзеня 1960-га СССР скасаваў сыстэму прымусовых працоўных лягераў ГУЛАГ. Ілюстрацыйнае фота.

Падзеі 25 студзеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Гэты дзень у гісторыі

1323 — у лісьце ў эўрапейскія гарады вялікі князь Гедзімін запрашае ў ВКЛ сьвятароў, рыцараў і рамесьнікаў, абяцае надзяліць зямлёй і вызваліць ад падаткаў на 10 гадоў

1831 — польскі Сэйм абвясьціў пра скіданьне расейскага цара Мікалая І з польскага пасаду. Гэта была важная акцыя ў часе антырасейскага паўстаньня 1831 году. Менавіта 25 студзеня ў Варшаве нарадзіўся лёзунг, зьвернуты да расейскага народу: «За вашу і нашу свабоду!» Праўда, пасьля гэтага Расея паслала ў Польшчу вялізнае войска і пасьля 9 месяцаў крывавых баёў паўстаньне было задушанае. На доўгі час Польшча была пазбаўленая незалежнасьці і лічылася часткай Расейскай імпэрыі.

1858 — падчас вясельля прускага кронпрынца Фрыдрыха і брытанскай прынцэсы Вікторыі прагучаў вясельны марш Мэндэльсона. Пасьля гэтай цырымоніі марш атрымаў шырокую папулярнасьць.

25 студзеня 1918 — у Вільні пачалася Беларуская канфэрэнцыя.

1924 — у францускім альпійскім гарадку Шамані пачаліся першыя зімовыя Алімпійскія гульні.

1960 — Савецкі Саюз скасаваў сыстэму прымусовых працоўных лягераў ГУЛАГ. Аднак іх надалей выкарыстоўвалі для палітычных вязьняў і злачынцаў да 1987 году. У Беларусі ад сталінскіх рэпрэсіяў пацярпелі больш за 600 тысяч чалавек.

1962 — арыштаваны за антысавецкую агітацыю артыст Эдуард Гарачы. Асуджаны на 2 гады лягераў.

1972 — у Менску нарадзіўся мільённы жыхар.

1990 — заснаваны Лельчыцкі краязнаўчы музэй.

2004 — Міхэіл Саакашвілі заступіў на пасаду прэзыдэнта Грузіі.

Міхэіл Саакашвілі, студзень 2004 г.
Міхэіл Саакашвілі, студзень 2004 г.

2011 — у Эгіпце пачалася рэвалюцыя, якая прывяла да зрынаньня прэзыдэнта Хосьні Мубарака.

Рэвалюцыя ў Эгіпце, Каір, плошча Тахрыр, 2011
Рэвалюцыя ў Эгіпце, Каір, плошча Тахрыр, 2011

2021 — журналіст Ігар Лосік спыніў галадоўку пратэсту ў турме. Ён галадаваў 42 дні.

2022 — Польшча пачала ўзьвядзеньне сьцяны на мяжы зь Беларусьсю. Даўжыня 185,25 км, вышыня 5 м, выдаткавана 49 тыс. тон сталі. Праца была завершана 30 чэрвеня 2022.

У гэты дзень нарадзіліся

1759 — Робэрт Бэрнс, шатляндзкі паэт.

Робэрт Бэрнс
Робэрт Бэрнс

1804 — Антон Адынец, беларускі паэт, перакладчык, мэмуарыст, выдавец.

Антон Адынец
Антон Адынец

1844 — Кацярына Брэшка-Брэшкоўская, ураджэнка Віцебскай губэрні, «бабуля рускай рэвалюцыі», расейская рэвалюцыянэрка, першая жанчына-палікатаржанка, сябра ЦК партыі эсэраў і баявой арганізацыі гэтай партыі.

1869 — Адам Гурыновіч, беларускі паэт.

1903 — Любоў Мазалеўская, акторка тэатру і кіно. У Беларусі з 1992 году прысуджаецца прэмія імя Мазалеўскай у галіне тэатральнага мастацтва.

1938 — Уладзімір Высоцкі, расейскі бард, паэт і актор.

Уладзімір Высоцкі
Уладзімір Высоцкі

1955 — Аляксандар Лакотка, беларускі архітэктар, гісторык архітэктуры, этнограф, дырэктар Інстытуту мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклёру імя К. Крапівы.

Аляксандар Лакотка
Аляксандар Лакотка

У памяці

1938 — Тамаш Грыб, беларускі грамадзкі, палітычны і культурны дзяяч. Стварыў у Празе Беларускае (Крывіцкае) культурнае таварыства імя Ф. Скарыны. Адзін з кіраўнікоў і старшыня з 1930 да 1932 году Аб’яднаньня беларускіх студэнцкіх арганізацыяў у Празе.

Тамаш Грыб
Тамаш Грыб


Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG