Іх абвінавачвалі агулам па пяці цяжкіх артыкулах Крымінальнага кодэксу, у тым ліку паводле ч. 3 арт. 126 (акт міжнароднага тэрарызму) і арт. 358-1 (агентурная дзейнасьць). 11 красавіка Валер Раманоўскі агучыў прысуд. Вадзіма Пацэнку асудзілі на 21 год калёніі, а Аляксея Кулікова — на 23 гады зьняволеньня, піша праваабарончы цэнтар «Вясна».
Апошняе слова Кулікоў прамовіў па-ўкраінску, а Пацэнка заявіў «аб наяўнасьці ў яго дзеяньнях палітычнай падаплёкі», паведамляюць праўладныя Telegram-каналы, нягледзячы на тое, што суд быў закрыты.
22-гадовы Вадзім Пацэнка родам са Сьвіслачы, але жыў у Горадні. Ён займаўся спортам, у тым ліку прадстаўляў родны горад на юніёрскім спартыўным шматбор’і. Пацэнку затрымалі 3 сакавіка 2023 году. У праўладным фільме «Гаспар ня выйшаў на сувязь» заявілі, што ён нібыта павінен быў учыніць дывэрсію ў Горадні. На кадрах допыту ён кажа, што яму «паставілі задачу падарваць нафтабазу з дапамогай дрона і выбухоўкі». Ужо тады заявілі, што яму інкрымінуюць ч. 2 арт. 289 КК (акт тэрарызму).
Грамадзяніну Расейскай Фэдэрацыі Аляксею Кулікову 36 гадоў. У тым жа праўладным фільме расказалі, што год таму Кулікоў зьбег ад прызыву, а трапіць у Горадню яму дапамог расейскі апазыцыянэр Данііл Крынары (Кавалеўскі). Кулікова затрымалі 26 лютага 2023 году. Па вэрсіі КДБ, Аляксей здымаў на фота абʼекты ў Горадні для «ўкраінскіх спэцслужбаў» — ваенкамат Горадні і Горадзенскага раёну, вайсковую частку 41780, нафтабазу раёну Аульс, нафтабазу раёну Дзевятоўка, генконсульства РФ. Кулікову выставілі абвінавачаньні паводле ч. 2 арт. 289 (акт тэрарызму) і ч. 2 арт. 126 (акт міжнароднага тэрарызму) Крымінальнага кодэксу.
Вадзіма Пацэнку і Аляксея Кулікова агулам абвінавацілі па наступных артыкулах Крымінальнага кодэксу:
- ч. 3 арт. 289 (акт тэрарызму);
- ч. 3 арт. 126 (акт міжнароднага тэрарызму);
- арт. 358-1 (агентурная дзейнасьць);
- ч. 1 арт. 356 (здрада дзяржаве);
- ч. 1 арт. 130 (распальваньне іншай сацыяльнай варожасьці).
Праваабаронцам вядома пра 11 затрыманых рэйкавых партызанаў пасьля пачатку вайны ва Ўкраіне. Ім ад 28 да 52 гадоў, усе мужчыны, усе жыхары рэгіёнаў — ня Менску і не абласных цэнтраў. У многіх ёсьць малыя дзеці, нават немаўляты.
Мужчын забіралі амаль адразу пасьля меркаваных дывэрсій — з 28 лютага да 4 сакавіка 2022 году. Большасьць зь іх вінавацілі ў «акце тэрарызму», унесьлі ў «тэрарыстычны сьпіс» і судзілі ў закрытым рэжыме. Некаторых пасадзілі толькі за «намер зрабіць дывэрсію».
Ім прысудзілі ад 11 да 23 гадоў калёніі. На ўсіх — 176,5 года. Толькі аднаму зь іх — Яўгену Мінкевічу з Бабруйску — далі мінімальны тэрмін у 1,5 года калёніі за «неданясеньне аб злачынстве». Яго выпусьцілі з залі суду па амністыі.
У Беларусі паводле артыкула 356 Крымінальнага кодэксу («Здрада дзяржаве») перасьледуюць дзясяткі беларусаў і беларусак, і гэта адбываецца з палітычных матываў.
Улады актыўна выкарыстоўваюць гэты артыкул у барацьбе з тымі, хто выступае супраць палітыкі Лукашэнкі.
Калі два гады таму налічвалася 12 палітзьняволеных, якіх перасьледавалі за «здраду дзяржаве», то цяпер — 39. За гэты час адбылося значнае пашырэньне артыкула і яго прымяненьня. Усяго налічваецца мінімум 55 фігурантаў справаў аб «здрадзе дзяржаве». Гэта асуджаныя, у тым ліку завочна, і тыя, хто ўтрымліваецца пад вартай у чаканьні суду ці пад судом.
Праваабаронцам вядома, што ў Беларусі асудзілі сама меней 44 чалавекі паводле арт. 356 КК. Зь іх дваіх — завочна. Яшчэ мінімум дзесяць беларусаў утрымліваюцца пад вартай у чаканьні суду ці пад судом. Лічба можа быць большай, бо справы аб «здрадзе дзяржаве» знаходзяцца пад заслонай сакрэтнасьці, а суды ў сваёй пераважнай большасьці праходзяць у закрытых рэжымах. Так, напрыклад, суд над журналістам Дзянісам Івашыным закрылі з прычыны таго, што ў працэсе «разглядалі зьвесткі, якія складаюць дзяржаўную таямніцу».
Але, нягледзячы на гэта, падрабязнасьці некаторых справаў могуць паведамляць дзяржаўныя і прапагандысцкія мэдыя і прэс-службы ведамстваў.
Паводле артыкула «здрада дзяржаве» ў Беларусі ўжо асуджаныя і адпраўленыя ў калёніі, сярод іншых:
- капітан Генштабу Ўзброеных сіл Дзяніс Урад (18 гадоў калёніі);
- былы падпалкоўнік КДБ Аляксей Храловіч (10 гадоў);
- мэдыямэнэджар Андрэй Аляксандраў і ягоная жонка Ірына Злобіна (14 і 9 гадоў адпаведна);
- незалежныя журналісты Кацярына Бахвалава (Андрэева, 8 гадоў) і Дзяніс Івашын (13 гадоў і 1 месяц);
- 10 фігурантаў «справы Рабочага руху» (ад 11 да 15 гадоў);
- культурніцкі мэнэджар Павал Белавус (13 гадоў);
- «рэйкавыя партызаны» Дзьмітры Равіч, Дзяніс Дзікун, Алег Малчанаў, Дзьмітры Клімаў, Уладзімер Аўрамцаў (ад 21 да 23 гадоў);
- ІТ-спэцыяліст Дзьмітры Маставы (10 гадоў);
- апазыцыянэр Мікалай Аўтуховіч (25 гадоў);
- музыка-бубнач Яўген Глушкоў (9 гадоў);
- былы вайсковец Павал Кучынскі (19 гадоў);
- прадпрымальнік і заснавальнік візавага цэнтру Гішпаніі ў Менску Руслан Лабанок (11 гадоў);
- начальнік цэху «Гомсельмаш» Уладзіслаў Пудзяк (прысуд невядомы);
- былы супрацоўнік МЗС Аляксандар Сакалоўскі (10 гадоў);
- дальнабойнік і былы супрацоўнік лідзкай аховы Валер Троцкі (12 гадоў);
- былы начальнік службы паветранай выведкі Валер Раманоўскі (прысуд невядомы);
- былы галоўны доктар санаторыю «Беларусь» у Літве Андрэй Кобель (прысуд невядомы).
З сакавіка 2023 году пад вартай у СІЗА КДБ паводле арт. 356 Крымінальнага кодэксу ўтрымліваецца палітоляг і аналітык Андрэй Паротнікаў. Таксама за «здраду дзяржаве» пад вартай у тым жа ізалятары — ксёндз з Валожына Генрых Акалатовіч. Сутнасьць абвінавачаньняў пакуль невядомая.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
Форум