Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Ужо сёньня: дзень народзінаў палітзьняволенага журналіста Анджэя Пачобута


Анджэй Пачобут
Анджэй Пачобут

Падзеі 16 красавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Дзень у гісторыі

16 красавіка 1973 году ў гарадзкім пасёлку Вялікая Бераставіца Горадзенскай вобласьці нарадзіўся Анджэй Пачобут — журналіст, грамадзкі дзеяч, сябра незарэгістраванага Саюзу палякаў Беларусі, палітвязень.

У 2002 годзе прыйшоў у журналістыку. Працаваў у першых незалежных горадзенскіх газэтах «Пагоня», «Дзень», «Мясцовы час», рэспубліканскай газэце «Народная воля», газэце СПБ на польскай мове Głos znad Niemna («Голас з-над Нёману»). Быў рэдактарам часопіса СПБ Magazyn Polski na uchodźstwie, карэспандэнтам буйнога польскага выданьня Gazeta Wyborcza. Займаўся тэмамі, зьвязанымі з гісторый спэцслужбаў СССР, антысавецкага супраціву ў Заходняй Беларусі, Арміяй Краёвай.

За артыкул пра напад СССР на Польшчу ў верасьні 1939-га Пачобута абвінавацілі ў «распальваньні варожасьці па нацыянальнай прыкмеце». Таксама ў матэрыялах крымінальнай справы фігуравалі заявы журналіста ў абарону польскай меншасьці ў Беларусі, артыкул пра здушэньне беларускіх пратэстаў у 2020 годзе і тэкст 2006 году пра аднаго з камандзіраў польскага антыкамуністычнага падпольля на Горадзеншчыне.

У 2023-м Пачобуту вынесьлі прысуд — 8 гадоў калёніі.

ТАКСАМА Ў ГЭТЫ ДЗЕНЬ

1818 — беларускі паэт Ян Чачот уступіў у падпольнае студэнцкае таварыства філяматаў. Урачыстасьць адбылася на ўзьлеску пад Вільняй. Рэкамэндацыю Чачоту даў ягоны школьны сябра з Наваградку паэт Адам Міцкевіч. Гэтая падзея прадвызначыла як лёс удзельнікаў таварыства, так і разьвіцьцё беларускай нацыянальнай ідэі на самым яе пачатку.​

1914 — у Беларусі адбылася першая авіяцыйная катастрофа на вайсковым лётнішчы ў Лідзе. Загінулі падпаручнік Вятчынкін і мэханік Кавальчук. Яны выпрабоўвалі самалёт «Ньюпар-IV», які на вышыні 300 мэтраў раптам пайшоў уніз.​

1945 — савецкія войскі пачалі Бэрлінскую наступальную апэрацыю.​

2003 — быў падпісаны Атэнскі трактат, датычны прыняцьця ў Эўрапейскі зьвяз дзесяці дзяржаваў — Вугоршчыны, Польшчы, Кіпру, Літвы, Латвіі, Мальты, Славаччыны, Славеніі, Чэхіі ды Эстоніі.

2023 — у Вільні прайшла першая богаслужба беларускага праваслаўнага прыходу ў юрысдыкцыі Канстантынопальскага (Сусьветнага) патрыярхату.

У гэты дзень нарадзіліся

1844Анатоль Франс, францускі пісьменьнік.

1832 Альфрэд Ромэр, мастак, скульптар, этнограф, удзельнік паўстаньня 1863-1864 гадоў.

1864 Аляксандар Слупскі, беларускі і расейскі гісторык і археоляг.

1889 Чарлі Чаплін, актор, рэжысэр, сцэнарыст.

Чарлі Чаплін у канцы 1910-х гадоў
Чарлі Чаплін у канцы 1910-х гадоў


1891 Язэп Варонка — першы прэмʼер і міністар замежных спраў ураду БНР.

Язэп Варонка, каляж
Язэп Варонка, каляж

1924Алег Луцэвіч, мастак і пэдагог.

1927 Бэнэдыкт XVI, папа Рымскі ў 2005–2013 гадах.

1928Алег Сурскі, дызайнэр, мастак, арт-крытык.

1931 Вацлаў Жыдліцкі, чэскі літаратуразнавец, перакладчык беларускай літаратуры.

1935 Анатоль Клышка, пісьменьнік, аўтар беларускага «Буквара», які ўпершыню выйшаў у сьвет у 1969 годзе і перавыдаваўся больш як 20 разоў. Пераклаў на беларускую мову Новы Запавет.

Алесь Клышка
Алесь Клышка

1971 Натальля Зьверава, беларуская тэнісістка.

У памяці

1113 Сьвятаполк ІІ Тураўскі, князь з роду Рурыкавічаў, што ўладарыў у Тураве ў канцы ХІ стагодзьдзя.

1828 Франсыска Гоя, гішпанскі мастак.

Франсыска Гоя, аўтапартрэт
Франсыска Гоя, аўтапартрэт

1940 Адам Багдановіч, беларускі фальклярыст, этнограф і мовазнаўца, бацька Максіма Багдановіча.

1972 Ясунары Кавабата, японскі пісьменьнік, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па літаратуры.

Ясунары Кавабата
Ясунары Кавабата

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG