Падрыў адбыўся ў ноч на аўторак, 6 чэрвеня. Пра гэта паінфармавала апэратыўнае камандаваньне «Поўдзень». Разбурана 11 з 28 пралётаў.
Прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі склікаў экстранае пасяджэньне Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны, паведаміў у твітэры кіраўнік РНБА Аляксей Данілаў.
У Радзе нацыянальнай бясьпекі і абароны Ўкраіны паведамілі, што ў выніку падрыву дамбы ў раку Дняпро вылілася больш за 150 тон машыннай алівы, існуе рызыка далейшага выцеку звыш 300 тон.
Партызаны руху «Атэш» (створаны і дзейнічае на акупаванай Расеяй украінскай тэрыторыі. – РС) ужо ідэнтыфікавалі расейскіх вайскоўцаў, якія займаліся мінаваньнем дамбы і яе падрывам. Паводле іх, гэта вайскоўцы першага батальёну 205-й мотастралковай брыгады Ўзброеных сіл Расеі.
Урад Украіны паведаміў аб падтапленьні 24 дэакупаваных населеных пунктаў, у якіх пражываюць больш за 20 тысяч грамадзян. Пакуль удалося эвакуаваць 1300 жыхароў. Ёсьць населеныя пункты, да якіх ужо немагчыма дабрацца праз тое, што дарогі апынуліся пад вадой.
На акупаванай Расеяй тэрыторыі эвакуаваць неабходна жыхароў 20 населеных пунктаў, у якіх пражываюць каля 25 тысяч грамадзян.
Стала вядома, што ў горадзе Новая Кахоўка цалкам затапіла мясцовы заапарк. Усе жывёлы загінулі, уратавацца змаглі толькі лебедзі і качкі.
Кіраўнік прызначанай расейцамі акупацыйнай адміністрацыі Новакахоўскага раёну Ўладзімір Лявонцьеў спачатку абвяргаў, але затым пацьвердзіў ТАСС факт падрыву, але заявіў, што сытуацыя не выглядае крытычнай і патрабуецца эвакуацыя «нязначнай часткі» жыхароў. Ён абвінаваціў у абстрэлах украінскіх вайскоўцаў.
Сьпікерка апэратыўнага камандаваньня «Поўдзень» Натальля Гумянюк у эфіры ўкраінскай службы Радыё Свабода падкрэсьліла, што ў выпадку з разбурэньнем дамбы вядзецца менавіта аб падрыве, а не аб ракетным удары.
«Нават па выглядзе пашкоджаньняў, па вонкавым выглядзе самой дамбы відаць, што падрыў адбыўся знутры», — сказала Натальля Гумянюк.
Галоўнае ўпраўленьне выведкі Міністэрства абароны Ўкраіны нагадала, што раней паведамляла аб мінаваньні расейскімі войскамі Кахоўскай ГЭС адразу пасьля яе захопу ў 2022 годзе.
«Летась у красавіку ажыцьцявілі дадатковае мінаваньне шлюзаў і апораў. На самой дамбе ўстанавілі тэнтаваныя грузавікі з выбухоўкай», — паведамілі вайсковыя выведнікі Ўкраіны.
Прэм’ер-міністар Украіны Дзяніс Шмыгаль заявіў, што ў выніку падрыву Кахоўскай дамбы існуе небясьпека затапленьня 80 населеных пунктаў на поўдні краіны.
Прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што падрыў дамбы Кахоўскай ГЭС зьяўляецца дадатковым фактам, які сьведчыць аб тэрарыстычнай дзейнасьці Расеі.
«Іх трэба выгнаць з кожнага куточка ўкраінскай зямлі. Ніводнага мэтра нельга ім пакідаць, бо кожны мэтар яны выкарыстоўваюць для тэрору. Толькі перамога Ўкраіны верне бясьпеку. І гэтая перамога будзе. Ні вадой, ні ракетамі, нічым іншым тэрарысты ня змогуць спыніць Украіну», — напісаў Уладзімір Зяленскі ў сваім тэлеграм-канале.
Міністэрства замежны спраў Украіны заклікала міжнародную супольнасьць адрэагаваць на тэрарыстычны акт, учынены расейскімі войскамі на Кахоўскай ГЭС.
«Падрыў дамбы Кахоўскай ГЭС — тэхнагенны і экалягічны тэрарызм, найбольшая тэхнагенная катастрофа ў Эўропе за апошнія дзесяцігодзьдзі, чарговая праява генацыду Расеі супраць украінцаў», — адзначаецца ў заяве МЗС Украіны.
Украінскія дыпляматы падкрэсьлілі, што крытычнае зьніжэньне вады ў Кахоўскім вадасховішчы стварае перадумовы для магчымага інцыдэнту на Запароскай АЭС, якая атрымлівае ваду для падтрыманьня сыстэм бясьпекі.МЗС Украіны заклікала міжнародную супольнасьць засудзіць расейскі тэракт і тэрмінова ўвесьці новыя санкцыі супраць Расеі, у тым ліку на расейскую ракетную індустрыю і атамную галіну.
Дзьмітрый Пяскоў, прэсавы сакратар расейскага прэзыдэнта Ўладзіміра Пуціна, заявіў, што падрыў Кахоўскай дамбы зьяўляецца «наўмыснай дывэрсіяй украінскага боку», каб пазбавіць Крым вады ад таго, што ўкраінскі «контранаступ захлынаецца». Сьпікер Крамля зьняпраўдзіў абвінавачаньні Кіева і эўрапейскіх палітыкаў, што дамбу падарвалі расейскія вайскоўцы.
Кіраўнік акупацыйнай расейскай улады Крыму Сяргей Аксёнаў заявіў аб рызыцы абмяленьня Паўночна-Крымскага каналу, празь які Крым забясьпечваецца вадой.
«Ёсьць рызыкі, што Паўночна-Крымскі канал будзе мялець. Цяпер вады ў канале недзе каля 40 мільёнаў кубамэтраў. Вадасховішчы, якія раней былі запоўненыя на 15-20%, цяпер запоўненыя на 80%», — паведаміў Сяргей Аксёнаў у сваім тэлеграм-канале.
У той жа час ён сьцьвярджае, што пітной вады «больш чым дастаткова» і цяпер праводзяць работы «для мінімізацыі стратаў у канале».
- Кахоўская ГЭС — ніжняя прыступка Дняпроўскага каскаду электрастанцый. Знаходзіцца ў Херсонскай вобласьці.
- Яе ўзводзілі шэсьць гадоў, пачынаючы з 1950 году. Цяпер станцыя не вырабляе электраэнэргіі і, адпаведна, не працуе ў складзе ўкраінскай энэргасыстэмы.
- У 2020 годзе ўрад Украіны ўхваліў рашэньне аб далейшай разбудове станцыі і будаўніцтве Кахоўскай ГЭС-2, але праз вайну рэалізацыя праекту так і не пачалася.
- Раней «Укргідроенерго» паведамляла, што Расея стварыла на ГЭС сваю вайсковую базу. Гідраэлектрастанцыя знаходзіцца за 5 км ад Новай Кахоўкі, таксама акупаванай расейцамі.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
