У кожным з гэтых рэгіёнаў улады ўвялі так званае веернае адключэньне электраэнэргіі. У лепшым выпадку спажыўцы маюць сьвятло сумарна 12 гадзін на содні — гэта азначае, што кожныя чатыры гадзіны электраэнэргію адключаюць на чатыры гадзіны.
Свабода вывучыла, як жывуць жыхары ўкраінскай сталіцы, калі сьвятла няма.
«Ранішнюю каву гатую вечарам»
Багдана не выяжджала з Кіева ад пачатку расейскага ўварваньня. Зь ёю мы пазнаёміліся раніцай, у чарзе па каву — сёньня ў яе будынку адключылі электраэнэргію тэрмінова, па-за плянам.
«У мяне электрычная пліта. Звычайна, калі паводле графіку адключаюць сьвятло з раніцы, то я гатую сабе ранішнюю каву напярэдадні і заліваю ў тэрмас, але сёньня сьвятло зьнікла зьнянацку. Вось цяпер знаёмімся з суседзямі ў чарзе па каву», — пажартавала яна.
Дзяўчына кажа, што ліхтарыкамі рознага тыпу яна запаслася, а вось купіць партатыўную газавую плітку ня сьцяміла.
«Але цяпер ужо давядзецца шукаць, падазраю, што цяпер яе цана істотна павялічылася», — ня выключыла Багдана.
На пытаньне, чым яна займаецца ўвечары, калі зьнікае сьвятло, Багдана адказала:
«У абмежаваньнях ёсьць свае плюсы. Цяпер я часьцей гуляю на сьвежым паветры».
Пасьля адключэньня сьвятла пáдае сувязь і зьнікае гарачая вада
У некаторых раёнах Кіева сьвятла няма цягам 7-12 гадзін.
«Праз пару гадзін адсутнасьці электраэнэргіі пáдае мабільная сувязь. Я не магу ня тое што прыняць званок ці патэлефанаваць камусьсці, а нават не магу атрымаць паведамленьне аб паветранай трывозе», — сказаў Свабодзе жыхар Кіева Сяргей.
Паводле яго, адключэньне электраэнэргіі выклікае зьніжэньне ціску ў водаправодзе, а гарачая вада амаль цалкам зьнікае.
«З кранаў цячэ ледзь цёплая вада. Гэта пакуль не крытычна, галоўнае, што вада ўвогуле ёсьць. Хаця на ўсялякі выпадак набіраю запасы вады — і пітной, і тэхнічнай», — паведаміў хлопец.
Але яго гэтыя складанасьці не палохаюць.
«Галоўнае перамагчы расейцаў і выгнаць акупантаў з нашай зямлі», — сказаў Сяргей. Ён ня можа выехаць з Украіны, бо ўсім мужчынам у прызыўным узросьце забаронена выяжджаць за межы.
Крамы працуюць, але ня ўсе
Калі адключаюць сьвятло, большасьць крамаў і гандлёвых цэнтраў не працуюць. Выключэньне — харчовыя крамы, вялікія і малыя. Большасьць зь іх маюць свае электрагенэратары. Адзіная праблема — разьлічыцца можна толькі гатоўкай. Таму, калі зьяўляецца электрычнасьць, кіяўляне вымушаныя шукаць дзейныя банкаматы, каб зьняць грошы.
Нягледзячы на перабоі зь сьвятлом, у Кіеве працуе і большасьць аўтазаправак. У найбольшых зь іх, дзе ёсьць кавярні і вялікія памяшканьні з інтэрнэт-сувязьзю, знаходзяць прытулак мясцовыя жыхары. Тут можна падсілкаваць свае прылады і працаваць дыстанцыйна на сваіх кампутарах. Пэрсанал ставіцца да такіх кліентаў з разуменьнем.
З вуліц зьніклі тралейбусы, мэтро працуе
Праз абмежаванасьць энэргарэсурсаў гарадзкія ўлады вымушаныя былі адмовіцца ад электрычнага наземнага транспарту. Але гэта не азначае, што транспарту стала менш. Замест тралейбусаў на маршруты выйшлі аўтобусы. У мэтро павялічылі інтэрвал руху цягнікоў, але яно працягвае працу. Мэтро спыняюць толькі на час паветранай трывогі, тады яно выкарыстоўваецца як бамбасховішча.
Банкі скарацілі колькасьць дзейных філіялаў, але працягваюць абслугоўваць кліентаў. У больш складаных умовах працуе прамысловасьць. Перавагі маюць харчовыя прадпрыемствы, мэдычныя і сацыяльныя ўстановы. Разам з тым усё больш дзяржаўных службоўцаў пераводзяць на дыстанцыйную працу. Такія ж рэкамэндацыі разаслалі на ўсе прадпрыемствы дзяржаўнай і камунальнай уласнасьці.
На вуліцах адключаныя ўсе рэклямы і нават дарожнае асьвятленьне. Не на ўсіх вуліцах працуюць сьвятлафоры. Пешаходы і кіроўцы цяпер вымушаны быць яшчэ больш уважлівымі да бясьпекі руху. Увечары аўтамабілі езьдзяць з найменшай хуткасьцю, але аварыяў, асабліва з гібельлю пешаходаў, у Кіеве пабольшала на 25%.
На выпадак поўнага блэкаўту не выключаюць эвакуацыі
Адразу пасьля атакі на энэргетычныя аб’екты ў Кіеве і Кіеўскай вобласьці ўлады заявілі, што горад і рэгіён могуць застацца без электрычнасьці ня менш як на два тыдні. Пэрыядычна зьяўляецца інфармацыя пра неабходнасьць эвакуаваць насельніцтва. Але прадстаўнікі ўлады потым усё гэта зьняпраўджваюць, хоць, магчыма, пляны дзеяньняў разглядаюцца з улікам найгоршых магчымых сцэнароў.
«Камунальнікі і энэргетыкі апэратыўна ліквідуюць пашкоджаньні сетак, робяць усё, каб жыхары мелі крытычна важныя паслугі. Але мы мусім быць падрыхтаваныя да розных варыянтаў разьвіцьця падзеяў, хоць і разьлічваем, што найгоршага не адбудзецца. Таму сёньня нагоды для панікі няма. Кіеў жыве і працуе. Вытрымка і воля кожнага з нас — гэта тое, што ворагу не ўдалося зьнішчыць і ня ўдасца! Эканомім электраэнэргію, дапамагаем адзін аднаму. Разам мы выстаім і пераможам», — заклікаў мэр Кіева Віталь Клічко.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
