Лідэр дэпутацкай фракцыі партыі «Слуга народа» ў Вярхоўнай Радзе Давід Арахамія, накіраваны 28 лютага для ўдзелу ў перамовах з Расеяй на ўкраінска-беларускай мяжы, на рацэ Прыпяці, паведаміў пра пазыцыю, зь якой ён зьбіраецца выступіць.
«Перамовы пойдуць альбо ў патрэбным Украіне кірунку, альбо як расейскі баявы карабель (г. зн. прапановы будуць адхіленыя — Рэд.)», — напісаў Арахамія ў ноч на 28 лютага.
Арахамія мае ўвазе адказ абаронцаў вострава Зьмяіны на ўльтыматум расейскім караблям, якія атачылі яго і прапанавалі здацца: «Русский военный корабль, ідзі на ...».
Адказваючы на камэнтарыі ў Facebook, Арахамія напісаў: «Мы выслухаем прапановы. А потым будзем абмяркоўваць, варта гэта ці не».
Чакаецца, што перамовы пачнуцца раніцай 28 лютага.
Як рыхтуюцца перамовы
27 лютага, агучваючы пасьля размовы з Аляксандрам Лукашэнкам, прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў: «Лукашэнка папрасіў, каб украінская і расейская дэлегацыі сустрэліся на рацэ Прыпяць. Падкрэсьліваю — без усялякіх умоваў. Скажу шчыра, як заўсёды, — я ня вельмі веру ў вынік гэтай сустрэчы, але няхай паспрабуюць».
Прэзыдэнт Украіны дадаў, што ня супраць такой сустрэчы, каб «тады ні ў воднага грамадзяніна Украіны не было сумненьняў у тым, што я як прэзыдэнт не спрабаваў спыніць вайну, калі быў маленькі, але ўсё ж шанец».
Раней 27 лютага Зяленскі заявіў, што Лукашэнка ўзяў на сябе адказнасьць за тое, каб усе самалёты, верталёты і ракеты, якія знаходзяцца ў Беларусі, заставаліся на зямлі падчас паездкі, перамоў і вяртаньня ўкраінскай дэлегацыі.
Паводле яго, мінулая ноч «была цяжкай».
Чаму Ўкраіна адмовілася ад Менска і Гомля як пляцоўкі прерамоваў
На другі дзень расейскага ўварваньня прэсавы сакратар прэзыдэнта Ўкраіны Ўладзіміра Зяленскага Сяргей Нікіфараў заявіў, што Ўкраіна не адмаўлялася ад перамоваў з Расеяй і што бакі кансультуюцца наконт месца і часу перамоўнага працэсу.
25 лютага ў Крамлі заявілі, што Пуцін гатовы накіраваць у Менск дэлегацыю на ўзроўні прадстаўнікоў Мінабароны, МЗС і Адміністрацыі прэзыдэнта для правядзеньня перамоў з украінскім бокам. Потым яны накіравалі такую дэлегацыю ў Гомель, але Ўкраіна на паслала сваіх прадстаўнікоў, бо зь Беларусі ідзе агрэсія супраць Расеі.
27 лютага прэс-сакратар прэзыдэнта Ўладзіміра Зяленскага Сяргей Нікіфараў заявіў, што на перамовах у Гомелі, куды прыбыла расійская дэлегацыя, не будзе прадстаўнікоў Украіны.
«Мы таксама чулі заявы, што расейская дэлегацыя прыбыла ў Гомель на перамовы. Трэба сказаць, што прадстаўнікоў Украіны там ня будзе. Гэты фармат сапраўды абмяркоўваўся. Але ў апошні момант расейскія перамоўшчыкі запатрабавалі ад украінскай арміі спачатку скласьці зброю. Пры гэтым ім адразу ж паступіла прапанова пайсьці за „расейскім караблём“. Таму іх цяперашнія заявы і рашэньні, нягледзячы ні на што, дэманстратыўна ехаць у Гомель — гэта толькі інфармацыйны ціск і спроба перакласьці адказнасьць за правал на Украіну. Гэта няпраўда», — сказаў прэс-сакратар.
Прэзыдэнт Украіны Уладзімір Зяленскі 27 лютага заявіў, што Менск не можа быць пляцоўкай для перамоваў аб спыненьні вайны Расіі супраць Украіны і што перамовы павінны адбывацца ў любым іншым горадзе «ў краіне, дзе не лятаюць ракеты».
Напад Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
