На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста адказваюць украінскі палітоляг, дырэктар Інстытуту сусьветнай палітыкі Яўген Магда і палітычны аглядальнік Радыё Свабода Валер Карбалевіч.
Карбалевіч
- У самагубства я ня веру.
- Вылучаюцца вэрсіі, што за гэтым можа стаяць і ФСБ РФ, і заходнія спэцслужбы.
- Але першае, што прыходзіць у галаву, — што гэта ўчынілі беларускія спэцслужбы.
- У гэтай вэрсіі ёсьць плюсы і мінусы.
- Супраць гэтай вэрсіі сьведчыць тое, што Шышоў ня быў занадта буйной фігурай, каб станавіць пагрозу існаму ў Беларусі рэжыму.
- Сёньня большасьць палітычных эмігрантаў паехала ва Ўкраіну.
- Мэтай магло быць пасеяць страх у беларускай дыяспары ва Ўкраіне.
- З дыяспарай беларускія спэцслужбы працуюць шчыльна.
- Хацелася б, каб украінскія праваахоўныя органы давялі расьсьледаваньне да канца.
- Рэпутацыя паплечнікаў Шышова Кароткіх і Батуліна неадназначная.
- Рашэньне ўкраінскіх уладаў не ўпускаць ва Ўкраіну Батуліна — даволі цікавае.
- Нягледзячы на справу Шышова, я адчуваю сябе ў Кіеве ў большай бясьпецы, чым калі б я быў у Менску.
- Асабліва на фоне затрыманьня Ўладзімера Мацкевіча і чальцоў яго каманды.
- Я ня думаю, што забойства Шышова надта паўплывае на намеры беларускіх палітычных эмігрантаў ва Ўкраіне і тых, хто толькі зьбіраецца сюды ехаць.
Магда
- Наколькі я ведаю, у падобных выпадках стандартная працэдура — не выключаць і самагубства, і забойства.
- Пасьля рэзананснай сьмерці палітычнага эмігранта мы знаходзімся ў палоне стэрэатыпаў.
- Самагубства — гэта адна з вэрсіяў.
- Мэйнстрым украінскай палітычнай думкі наконт справы Шышова — што да гэтага датычны Лукашэнка і беларускія спэцслужбы.
- Варта нагадаць, што расейскія спэцслужбы часта працуюць «пад чужым сьцягам» і ў іх ёсьць супрацоўніцтва зь беларускімі спэцслужбамі.
- Пра гэта сьведчаць і справа Фядуты-Зянковіча, і, на мой погляд, справа Пратасевіча.
- Я не хачу быць адвакатам д’ябла адносна беларускіх спэцслужбаў, але цалкам выключаць ролю расейскіх спэцслужбаў у гэтай справе я б ня стаў.
- Не гучаць вэрсіі пра датычнасьць украінскіх спэцслужбаў, іх хутчэй крытыкуюць за тое, што не абаранілі палітычнага эмігранта на ўкраінскай тэрыторыі.
- Украінскае кіраўніцтва адносна беларускай улады ня мае такой дакладнай пазыцыі, як кіраўніцтва Польшчы ці Літвы.
- Сэктаральных санкцыяў Украіна не ўвяла.
- Беларускі бітум — гэта падмурак вялікага будаўнічага праекту прэзыдэнта Зяленскага.
- Я не лічу, што Кіеў зьяўляецца палітычным цэнтрам беларускай эміграцыі.
- Беларускім эмігрантам задаюць пытаньне не пра тое, што ў Беларусі будзе пасьля Лукашэнкі, а пра тое, чый Крым.
- Пасьля 2014 году шмат абмяркоўваецца роля людзей, якія сталі на абарону Ўкраіны і ваявалі пад украінскім сьцягам на Данбасе.
- Батулін быў зьвязаны з Кароткіх, але Кароткіх атрымаў украінскае грамадзянства, нягледзячы на дастаткова цьмянае мінулае, а Батулін — не.
- Гэта можа быць фармальнай прычынай, чаму яго не пусьцілі ва Ўкраіну.
- Тое, што Зяленскі ўзяў на свой кантроль расьсьледаваньне справы Шышова, — гэта рэвэранс перад Захадам.
- Заходнія палітыкі таксама кажуць пра высокую імавернасьць таго, што Шышоў быў забіты на загад Лукашэнкі.
- З траўня па жнівень Лукашэнка лёгка выйграў у Пуціна «спаборніцтва» за званьне апошняга дыктатара Эўропы.
- Хацелася б, каб гэтая справа была раскрытая і каб у ёй былі «жалезабэтонныя» доказы.
- У сучасным сьвеце любы вынік расьсьледаваньня будзе выклікаць сумневы ў некага.
- Я адзначу, што Лукашэнка ў Крыме так і не пабываў, і «Белавія» ў Крым дагэтуль не лятае.
- І допыту Пратасевіча сьледчымі так званай ЛНР так і не адбылося.
- Забойства беларускага эмігранта ў Кіеве магло мець на мэце дэманстрацыю Ўкраіны як failed state.
- Таваразварот Украіны зь Беларусьсю сувымерны з украінскім гандлем з ЗША.
Гібель Віталя Шышова. Што вядома
- Адзін з заснавальнікаў і фармальны кіраўнік «Беларускага дому ва Ўкраіне» Віталь Шышоў зьнік раніцай 2 жніўня ў Кіеве, куды перабраўся зь Беларусі ўвосень 2020 году. Паводле сяброў, ранкам ён звыкла пайшоў на прабежку і не вярнуўся.
- Шышоў адміністраваў тэлеграм-канал «Беларускі дом ва Ўкраіне» і сайт гэтай арганізацыі. Сябры сьцьвярджаюць, што ён удзельнічаў у падрыхтоўцы акцыяў, зваротаў, здымаў і мантаваў відэа з акцыяў. Дапамагаў уцекачам зь Беларусі прадуктамі і рэчамі. Працаваў праграмістам-фрылансэрам, а ў вольны ад працы і беларускай справы час займаўся спортам.
- Трэцяга жніўня яго знайшлі павешаным у Сьвятошынскім парку Кіева непадалёк ад ягонага дому. На цела натрапілі прадстаўнікі «Беларускага дому ва Ўкраіне» на другі дзень пошукаў. На твары Шышова былі сьляды пабіцьця, прызначана экспэртыза.
- Былы міністар замежных спраў Украіны Паўло Клімкін у сваім фэйсбуку выказаў упэўненасьць, што Шышова забілі спэцслужбы Беларусі, і задаў пытаньне, ці могуць украінцы давяраць сваім спэцслужбам, калі тыя ня могуць прадухіліць замахі на праціўнікаў Лукашэнкавага рэжыму, якія ратуюцца ад перасьледу ва Ўкраіне. Тады ж кіраўнік аддзелу расьсьледаваньняў Bellingcat Хрыста Грозеў заявіў, што ў апазыцыйныя беларускія структуры ва Ўкраіне інтэграваліся супрацоўнікі расейскага ФСБ пад прыкрыцьцём; ён таксама ня выключыў, што Шышова менавіта забілі.
- Прадстаўнік «Беларускага дому ва Ўкраіне» Юры Шчучко сказаў, што актывісты «Беларускага дому ва Ўкраіне» атрымлівалі інфармацыю, у тым ліку з СБУ, што ва Ўкраіну прыяжджаюць прадстаўнікі беларускіх спэцслужбаў «для фізычнага зьнішчэньня нашых актыўных чальцоў».
- Паплечнікі Шышова паведамляюць, што ён неаднаразова заўважаў за сабой сачэньне.
- Кіраўнік Нацыянальнай паліцыі Ўкраіны Ігар Кліменка 3 жніўня назваў дзьве асноўныя вэрсіі гібелі беларуса, якія разглядае яго ведамства: самагубства і забойства з імітаваньнем самагубства. А таксама сказаў, што сам Шышоў з паведамленьнямі пра сачэньне за сабой у паліцыю ніколі не зьвяртаўся.
- Дзяўчына Шышова — Бажэна Жолудзь, якая паходзіць з Рэчыцы, узгадала, што ў Віталя ў апошнія тыдні былі кепскія прадчуваньні, таксама яна ўспомніла, што да яе ў цэнтры Кіева падыходзілі незнаёмыя, як высьветлілася, каб здымаць на відэа. Суіцыдальных думак яна ў свайго хлопца не заўважала.
