Дасьледаваньне на гэтую тэму правяла DW.
Месяц таму, 26 траўня, Беларусь увяла гандлёвыя абмежаваньні ў дачыненьні да Украіны. Савет міністраў Беларусі прыняў пастанову аб увядзеньні рэжыму індывідуальнага ліцэнзаваньня шэрагу ўкраінскіх тавараў. Яна ўступіла ў сілу праз дзесяць дзён пасьля публікацыі і разьлічаная на паўгода. Абмежаваньні на імпарт з Украіны закранулі кандытарскіх вырабаў, піва, фруктовых і агароднінных сокаў, будаўнічых плітаў з драўніны, шпалераў, цэглы, туалетнай паперы, сельскагаспадарчых машынаў, мэблі, пральных машынаў і шэрагу іншых тавараў. Сваё рашэньне Менск патлумачыў «сыстэматычным парушэньнем Украінай прынцыпаў свабоднага гандлю».
Як абмежаваньні адбіліся на эканоміцы Украіны ?
У 2020 годзе ў сьпісе топ-15 гандлёвых партнэраў Кіева ў экспарце тавараў і паслугаў Беларусь займала восьмае месца. Украіна экспартавала туды тавараў і паслугаў на 1 мільярд 444 мільёны долараў — 2,4% ад агульнага аб’ёму экспарту краіны ў 59 мільярдаў даляраў.
Са студзеня па красавік 2021 году Ўкраіна экспартавала ў Беларусь 1126 тон шакаляды на амаль чатыры мільёны даляраў. Але як ліцэнзаваньне зьменіць гэтую статыстыку, можна будзе даведацца толькі па выніках другога паўгодзьдзя.
Што да імпарту, то ў сьпісе 15 асноўных імпарцёраў ва Ўкраіну Беларусь займала ў 2020 годзе пятае месца, прадаўшы тавараў і паслугаў амаль на тры мільярды даляраў. Гэта 5% агульнага абʼёму імпарту ва Украіну ў 59,3 мільярды даляраў.
Амаль палова бэнзіну ўва Ўкраіне з Беларусі
Вядучую пазыцыю беларускага імпарту ўва Ўкраіну складае бэнзін маркі А-95. Па словах дырэктара «Кансалтынгавай групы А-95» Сяргея Куюна, Украіна спажывае штомесяц 50-60 тысячаў тонаў гэтага паліва і яшчэ — 250-260 тысячаў тонаў дызэльнага паліва. Паколькі, паводле яго слоў, на ўкраінскіх запраўках 45% беларускага бэнзіну, украінскі спажывец адчуе любы збой у сыстэме паставак адтуль.
У канцы траўня ва ўкраінскім друку зьявіліся паведамленьні пра тое, што гандлёвыя абмежаваньні Менску могуць закрануць і гэты сэктар. Але беларускія кампаніі перагледзелі свае пляны і абвясьцілі спачатку пра пастаўку 10 тысячаў тонаў, а потым і 20 тысячаў тонаў паліва. Як патлумачыў экспэрт, гэтага было дастаткова. Астатняму абʼёме ўкраінскія кампаніі знайшлі альтэрнатыўныя крыніцы ў Грэцыі, Румыніі і Літве. «На рынку пакуль няма ніякага дэфіцыту », — кажа экспэрт.
Хто замест «Белавія»?
Адначасова з абмежаваньнем гандлю Кіеў 26 мая спыніў паветраныя зносіны з Беларусьсю ў адказ на інцыдэнт з самалётам Ryanair і затрыманьнем апазыцыйнага беларускага журналіста Рамана Пратасевіча. А з 29 траўня Ўкраіна закрыла паветраную прастору ўжо і для самалётаў з беларускай рэгістрацыяй.
DW зьвярнулася да ўкраінскай дзяржаўнай кампаніі «Украэрорух», якая рэгулюе палёты авіякампаній над тэрыторыяй краіны, з просьбай пракамэнтаваць, як адсутнасьць «Белавія» ва ўкраінскім небе паўплывала на бізнэс украінскіх аэрапортаў.
У адказе прэс-службы «Украэроруха» сказана, што па выніках 2020 году беларуская авіякампанія «Белавія» увайшла ў топ-5 па колькасьці палётаў сярод усіх авіякампаніяў, якія карысталіся авіяпрасторай Украіны. Яе самалёты лёталі ў аэрапорты «Барыспаль», «Кіеў» (Жуляны), «Харкаў», «Львоў» і «Адэса».
«За мінулы год» Украэрорух «абслужыў 142 047 рэйсаў, з якіх 10 644 зьдзейсьніла» Белавія «. За пяць месяцаў 2021 году (да ўвядзеньня забароны. — DW) „Белавія“ выканала 4 700 рэйсаў (каля 7% ад агульнай колькасьці палётаў у гэты пэрыяд). На канец траўня гэтага году ў раскладзе кампаніі было каля 60 рэйсаў ва Ўкраіну на тыдзень », — паведамляе «Украэрорух ».
Замест беларусаў — немцы і палякі
Па словах кіраўніка кампаніі Андрэя Ярмака, яго кампанія разам з міністэрствам інфраструктуры, Дзяржаўнай авіяслужбай і МЗС Украіны працуюць над прыцягненьнем у паветраную прастору Ўкраіны дадатковых транзытных патокаў і авіякампаніяў.
«Ужо ёсьць першыя вынікі: праз паветраную прастору Ўкраіны ў паўночным кірунку, абмінаючы Беларусь, пачалі выконваць палёты авіякампаніі Lufthansa Group і LOT», — піша Андрэй Ярмак.
«Украэрорух» паведаміў таксама пра актыўныя перамовах з авіякампаніямі Эўропы і рэгіёну Пэрсыдзкай затокі. Украіна пераконвае іх у эфэктыўнасьці і бясьпецы палётаў у гэтай частцы паветранай прасторы. У цэлым, прыпыненьне паветраных зносінаў з Беларусьсю не аказала значнага ўплыву на статыстычныя паказчыкі траўня 2021 году. Паводле інфармацыі кампаніі, з пачаткам турыстычнага сэзону авіятрафік Украіны расьце, а аднаўленьне паветраных зносінаў апярэджвае сярэднеэўрапейскія паказчыкі.
