Чытачам прадставілі блізу дзясятка кніг, палова зь якіх выйшлі ў 2019 годзе.
У менскай «Акадэмкнізе» прайшла прэзэнтацыя новых выданьняў, падрыхтаваных сямейным выдавецтвам «Янушкевіч».
Нечаканыя адкрыцьці
Гэта дасьледаваньні, прысьвечаныя гістарычным асобам, пад знакам якіх прайшоў 2019 год — Кастусю Каліноўскаму, Станіславу Манюшку, Вінцэнту Дунін-Марцінкевічу, а таксама іншым постацям беларускай гісторыі.
На імпрэзе прысутнічалі вядомыя асобы, якія годна ацанілі апошнія творчыя высілкі Янушкевічаў: акадэмік Радзім Гарэцкі, паэт Уладзімер Някляеў, выдавец сэрыі «Беларускі кнігазбор» Кастусь Цьвірка, заслужаны артыст Беларусі Віктар Скарабагатаў, мастацтвазнаўца Валер Буйвал, літаратуразнаўца Лявон Казыра, мастак Алесь Цыркуноў ды іншыя.
Многія факты, знойдзеныя ў архівах Беларусі і замежжа, прэтэндуюць на тое, каб стаць навуковымі адкрыцьцямі. Як адзначыў опэрны сьпявак Віктар Скарабагатаў, толькі з кніжак Янушкевіча ён са зьдзіўленьнем даведаўся, што дзяды славутага кампазытара Дзьмітрыя Шастаковіча паходзілі з-пад Нарачы, былі ўдзельнікамі паўстаньняў 1830 і 1863 гадоў. Адтуль іх саслалі ў Сібір.
Пра гэта артыст потым расказаў унукам сусьветна вядомага піяніста, якія былі ашаломленыя такім паваротам.
Дасьледчык Каліноўскага
Язэп Янушкевіч стаў адным з дасьледчыкаў жыцьця Кастуся Каліноўскага, якому дазволілі назіраць за раскопкамі парэшткаў кіраўнікоў і ўдзельнікаў вызвольнага паўстаньня 1863–1864 гадоў на гары Гедзіміна ў Вільні. Вынікам такой далучанасьці стаў паўстанцкі цыкль, над якім працавала ўся сямʼя Янушкевічаў.
Акрамя зьвестак, здабытых у архівам самім Язэпам Янушкевічам, значны ўнёсак зрабіла ягоная дачка Каміла. Жонка Галіна Хінка-Янушкевіч, вядомая мастачка-ілюстратарка, дапамагала з афармленьнем. Тэхнічнай часткай займаўся Аляксей Янушэўскі.
«І першым паказаўся Каліноўскі» — эсэ, падрыхтаванае да гістарычнай падзеі 22 лістапада, калі ў Вільні былі ўрачыста перапахаваныя два дзясяткі паўстанцаў, парэшткі якіх адшукалі літоўскія археолягі.
Сёлета выйшла таксама пашыранае і дапрацаванае выданьне «Партрэты паўстаньня», якое ўяўляе сабой галерэю амаль з трох сотняў рэдкіх фота паўстанцаў, зробленых у 1850–1880 гадах.
«Тварам да шыбеніцы» — плён больш раньніх дасьледаваньняў Язэпа Янушкевіча, але з улікам нядаўніх сэнсацыйных адкрыцьцяў той даробак зноў запатрабаваны.
Папулярызатар Манюшкі
Гэты год быў багаты на юбілеі і падзеі ў беларускай гісторыі, таму Язэп Янушкевіч спрычыніўся да зьяўленьня шэрагу выданьняў. Найперш гэта працы да 200-годзьдзя з дня нараджэньня вялікага кампазытара Станіслава Манюшкі.
Па-першае, выйшаў пераклад з польскай мовы нарысу Аляксандра Валіцкага «Станіслаў Манюшка», зроблены Янушукевічам сумесна з дачкой Камілай. Ён быў выдадзены ў Варшаве ў 1873 годзе і ані разу не ўзнаўляўся. Па-другое, гісторыка-літаратурны збор матэрыялаў аўтарства Язэпа Янушкевіча «Літоўскі Пеўнік, або Мой Манюшка».
Стымул звальненьня
Да актыўнай выдавецкай справы падштурхнула звальненьне з працы, нечакана гаворыць дасьледнік.
«Так распарадзіўся лёс, што ад 2006 году я стаў прафэсійным літаратарам, — кажа Язэп Янушкевіч. — Пазбаўлены магчымасьці працаваць афіцыйна і ў Акадэміі навук, і ў Інстытуце дакумэнтазнаўства, дзе ўзначальваў аддзел археаграфіі, жыву так: што напісаў — тое зьеў, што пераклаў — тым і закусіў. І я разумею, што менавіта гэта — дасканала яно зроблена ці не — застанецца для нашчадкаў. Часам папікаюць, што малыя наклады. Ведаеце, навуковыя працы мовазнаўцы Яўхіма Карскага выходзілі колькасьцю паўсотні асобнікаў. А цяпер з тых брашурак паўстаюць тамы, якія называюцца адным словам — „Беларусы“».
Сёлета выйшла таксама кніга «Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч. Выбраныя творы» — соты том у сэрыі выдавецтва «Кнігазбор», укладальнікам тома зьяўляецца Язэп Янушкевіч.
Сярод іншага гасьцям прэзэнтавалі кнігу Язэпа Янушкевіча «Апостал Палесься», галоўны герой якой — сьвяты Андрэй Баболя, якога шануюць у Беларусі і Польшчы.
