امریکايي ولسمشر ډانلډ ټرمپ د پاکستان په ګډون پر خپلو سوداګریزو شریکانو "متقابلې تعرفې یا ټیکسونه" وضع کړې دي.
نوموړي د اپرېل پر دویمه په سپینه ماڼۍ کې په وینا کې وویل، د اروپايي ټولنې په ګډون یې د ګڼو هېوادونو پر وارداتو (درامداتو) نورې تعرفې لګولې دي.
تعرفه هغه ټیکس یا مالیه وي چې یو حکومت یې پر واردېدونکو (درامدېدونکو) شیانو لګوي. د "متقابلو تعرفو" اصطلاح چې ټرمپ وکاروله دا معنا لري چې هغه هېوادونه هدف ګرځول شوي چې وار له مخه یې پر امریکايي مالونو مالیې لګولې دي.
ټرمپ وویل، دا د "ازادۍ ورځ ده" چې "تل به د امریکا په تاریخ کې د صنعت د بیازېږېدو ورځې په توګه یادېږي، هغه ورځ چې د امریکا مقدر مو بیا واخیست او هغه ورځ چې د امریکا بیا شتمنول مو پیل کړل."
هغه امریکا ته پر واردېدونکو ټولو شیانو "لږ تر لږه ۱۰ سلنه تعرفه" او پر لسګونو نورو هېوادونو یې تر دې هم لوړې مالیې اعلان کړې.
امریکايي ولسمشر د خپلو څرګندونو پر وخت یو سند په لاس کې نیولی وو چې ورباندې د متقابلو تعرفو شمېرې لیکل شوې وې.
د هغه سند له مخې، ټرمپ له اروپايي ټولنې څخه پر واردېدونکو شیانو ۲۰ سلنه، پر چینايي مالونو ۳۴ سلنه، پر جاپانیو شیانو ۴۶ فیصده، د تایوان پر درامداتو ۳۲ او د جنوبي کوریا پر هغو ۲۵ فیصده تعرفې لګولې دي.
پر سند د برېتانیا، هند، برازیل او سوېټزرلینډ په ګډون له ۱۰ څخه زیاتو نورو هېوادونو نومونه هم لیکل شوي ول.
ټرمپ وار له مخه پر ټولو چینايي مالونو ۲۰ سلنه مالیه لګولې وه.
له دې پرته، رویټرز اژانس او د پاکستان د انګرېزۍ ژبې ډان ورځپاڼه وايي چې امریکايي حکومت د هغه هېواد پر مالونو هم ۲۹ فیصده متقابله تعرفه لګولې ده.
اژانس په خپل راپور کې د ګڼو هېوادونو نوملړ ورکړی دی چې له مخې یې واشنګټن پر هندیو مالونو ۲۶ او بنګلادېشیو درامداتو ۳۷ فیصده نوې متقابلې مالیې لګولې دي.
ولسمشر وویل، د هېوادونو پر وارداتو تر دې هم زیات ټیکسونه لګول کېدای شول، خو هغه "د مهربانو متقابلو" تعرفو لګول انتخاب کړل چې اوس هم د امریکايي تجارتي شریکانو له اخیستونکو مالیو خورا کمې دي.
ټرمپ وویل چې د دې اقدام موخه د امریکايي صنعتونو او کارګرانو دفاع ده.
هغه دا کار د امریکا د تولیداتو د پیاوړتیا او د هغو هېوادونو د مجازاتو یا سزا هڅه بللې چې په وینا یې، "له کلونو راهیسې یې پر امریکا غیر عادلانه سوداګریزې تګلارې تپلې" دي.
نوموړي تر وینا لږ وروسته د نویو تعرفو اجراییوي فرمان هم لاسلیک کړ. ټاکل شوې چې هغه نوي ټیکسونه په راتلونکو ورځو کې عملي شي.
یوشمېر اقتصاد پوهانو خبرداری ورکړی دی چې تعرفې ښايي د نړیوال اقتصاد د ودې رفتار ورو کړي چې ورسره د سوړ بازارۍ (رکود یا کساد بازاري هم بلل کېږي) خطر زیاتېږي او دا چې تعرفې د اوسطې امریکايي کورنۍ کلني لګښوته تر څو زرو ډالرو پورې لوړولای شي.
د برېتانیې د مالیې وزیره رېچل ریفس له لومړنیو چارواکو یوه وه چې د ټرمپ اعلان ته یې غبرګون وښود.
هغې وویل، "سوداګریزې جګړې د هېچا لپاره ښه نه دي."
د اروپا د ګاډو د جوړولو او لېږد شرکتونو ټولنې په بیان کې وویل، پر ګاډو ۲۵ فیصده تعرفه لګول د امریکايانو په ګډون خلک "زیانمنوي".
د ټرمپ تر اعلان وروسته چې د اپرېل پر سهار د اسیا د ونډو بازارونه پرانیستل شول نو کاروبار پکې سوړ وو. دا په داسې حال کې ده چې د سپینې ماڼۍ د اقتصادي سلاکارانو د شورا مشر سټیفن میران ومنله چې تعرفې به پر بازار "لنډمهالی" اغېز ولري.
