د طالبانو لهخوا د ښځو پر کار او زدهکړو د محدودیتونو له لګولو سره، ډېری ښځو غالۍ اوبدلو ته مخه کړې، خو په افغانستان کې د غالیو د پلور بازار د پخوا په پرتله سوړ دی. د غالیو صادرونکو ټولنه وايي، د بانکي ستونزو له امله د غالیو صادرات محدود شوي او په ټولیزه توګه د غالیو د پلور بازار سوړ شوی دی.
د دوحې ناستې له پیلېدو یوه ورځ مخکې په بدخشان کې یو شمېر ښځو د دې ناستې په تړاو اعتراض وکړ. سبا د چنګاښ په لسمه د ملګرو ملتونو په کوربهتوب، د لسګونو هېوادونو او طالب چارواکو په ګډون د قطر پلازمېنه دوحه کې یوه غونډه جوړېږي. په دې ناسته کې به د ښځو د حقونو او مدني ټولنو فعالان ګډون ونه کړي.
امیر محمد او مېرمن یې ۱۷ کاله کېږي چې روږدي دي او له خپلو دوو ماشومانو سره د فېروز کوه په سړکونو کې ژوند کوي. هغه وايي، د خپل کور هر څه یې خرڅ کړي څو نشهيي توکي پرې واخلي. په دې وروستیو کې سېلابونو د هغوی یوازینۍ سرپناه هم ویجاړه کړې ده.
د طالبانو د محدودیتونو له کبله یو شمېر زیاتو مېرمنو خپلې دندې له لاسه ورکړي او دوی اړې شوي څو خپل مسلک ته تغییر ورکړي. د ځینو رسنیو ښځینه کارکوونکو د دندو د لاسه تلو له کبله خپل مسلک تغییر کړی. فاطمه یوسفي یو له هغو یوه ده چې په خورشید کې یې کار کوه، خو اوس د قابلګۍ په بخش کې کار کوي.
افغان ورزشکاره معصومه عليزاده چې فرانسه کې ژوند کوي، د المپیک په سږنیو سیالیو کې کډوالو د ټیم مشري کوي. هغه په ۲۰۲۰م کال د توکیو المپیک سیالیو کې د المپیک د نړیوالې کمېټې د کډوالو د ټیم غړې وه.
منیژه تلاش به سږ کال د پاریس په المپيک سیالیو کې د برېکډانس برخه کې ګډون کوي، خو د افغانستان استازیتوب نه کوي. هغه د المپیک کډوالو لوبډله کې شامله شوې ده. په افغانستان کې طالبان اجازه نه ورکوي څو ښځې سپورټي فعالیتونو کې برخه واخلي. د برېکډانس رشته د لومړي ځل لپاره د المپیکي سیالیو برخه ګرځېدلې.
اریا صدیقي او ایدا صدیقي هغه خویندې دي چې پر افغانستان د طالبانو د بیا واکمنېدو وروسته له زدهکړو محرومې شوې. خو هغوی هڅې پرېنهښودې او په دې جریان کې یې د شبکهکارۍ هنر زده کړ. په دې تصویري راپور کې د دې هنرمندو خویندو د کارونو یوه څنډه کتلی شئ:
۱۷ کلنه فصاحت عزیزي له هغو نجونو ده چې د طالبانو په بیا واکمنېدو سره له ښوونځي محرومه شوه. له پیدا شوې رواني ستونزې سره د مبارزې په موخه یې نقاشۍ ته مخه کړه. هغه وايي، نقاشي یې د خوښې رشته نه ده او غواړي چې اقتصاد ولولي. نن له شپږم ټولګي پورته د نجونو د ښوونځیو د بندېدو ۱۰۰۰ ورځې پوره شوې.
هما حشمت په خیبرپښتونخوا کې په ګوتو شمار یو له موټرسایکل چلونکو څخه ده. هغه وايي، د موټرسایکل چلول ورته د ازادۍ او خپلواکۍ حس ورکوي.
د طالبانو لوړو زدهکړو مرکزونو ته د محصلانو د جذب په موخه د کانکور ازموینې پیل کړې. خو بیا هم له شپږم ټولګي پورته پر زدهکړو د بندیز له کبله په ازموینو کې د نجونو ځای خالي دی. له هغې نجونې سره خبرې شوي چې درې کاله مخکې له دولسمه فارغه شوه، خو سږ کال بیا هم د کانکور ازموینه کې شامله نهشوه.
د کابل اوسېدونکې ۱۴ کلنه سومن د پلار له مړینې وروسته نابینا شوې ده. هغه هیله لري چې ښوونکې شي. د سومن کورنۍ وايي، د دې درملنه امکان لري، خو دوی د دې درملنې لپاره کافي امکانات په لاس کې نه لري.
د طالبانو له واکمنېدو وروسته لسګونه زره کسان په تېره هغه مېرمنې چې فکر یې کاوه ژوند یې په خطر کې دی، له هېواده ووتلې. له دې ډلې یو شمېر فعالانې د یوه خیریه بنسټ په مرسته اسټرالیا ته کډه شوې. دوی هلته هم هغه ښځې چې په هېواد کې دننه د طالبانو له محدودیتونو سره مخامخ دي نه دي هیرې کړي.
نور راوښيه
