د بښنې نړیوال سازمان ایمنسټي انټرنشنل د افغان فلم جوړوونکي سید رحیم سعیدي د سمدستي خوشې کېدو غوښتنه کړې.

د ایمنسټي انټرنیشنل د جنوبي آسیا څانګې پرون پر خپله ایکس پاڼه په یو بیان کې ویلي دي چې طالبانو ښاغلی سعیدي له قانوني مراحلو پرته نیولی او نوموړی د ۲۰۲۴ کال له جولای میاشتې راهیسې په بند کې دی.

د بښنې نړیوال سازمان وايي سعیدي له عادلانه محاکمې، په زندان کې له لازمو روغتیايي امکاناتو او دارو درملو بې برخې دی او ترڅنګ یې د نوموړي روغتیايي وضعیت هم په خرابېدوی دی. په بیان کې غوښتنه شوې چې سعیدي ژرترژره او له قیدو شرط پرته خوشې شي.

په تېره غبرګولي میاشت کې د طالبانو د حکومت د اطلاعاتو او کلتور وزارت نشراتي مرستیال حیات الله مهاجر فراهي وویل چې اوس مهال هېڅ خبریال چې د خبریالۍ د کار له کبله نیول شوی وي، د حکومت په زندانونو کې نشته.

خو د راپورونو له مخې طالبانو پر افغانستان له بیا واکمنېدو وروسته یوشمېر خبریالان ونیول چې یوشمېر یې خوشې شوي دي مګر د رحیم سعیدي او مهدي انصاري په څېر ځینې نور تراوسه په بند کې دي.

جرمني په پام کې لري چې په جنايي جرمونو د محکومو افغانانو یوه بله ډله هم افغانستان ته واستوي.

د جرمني سوید دویچه څایتونګ ورځپاڼې پرون (د سلواغې ۵مه) د کورنیوچارو وزارت د سرچینو په حواله راپور ورکړ چې چارواکو له یوه سیمه ایز شریک سره ګډ کار پیل کړی دی څو د افغانانو د جرمني له عمومي انتخاباتو مخکې ولېږي.

د رویټرز خبري آژانس د راپور له مخې د جرمني د کورنیوچارو وزارت یوه ویاند دا خبره تایید کړه چې د دې افغان کډوالو د ایستلو پر پلان کار روان دی خو زیاته یې کړه چې دا پرېکړه د جنوري د ۲۳مې له انتخاباتو سره هېڅ راز تړاو نه لري.

ویاند همدراراز یادونه وکړه چې دا ډله افغانان به هغه مهال افغانستان ته په یوه الوتنه کې واستول شي چې شرایط ورته برابر شي.

دا پریکړه وروسته له هغه اعلانېږي چې د چارشنبې په ورځ د جرمني فرانکفورت ښار ته نژدې په یوه عمومي پارک کې یوه افغان کډوال د چړې په ګوزارونو دوه کسان چې یو یې یو دوه کلن ماشوم و، ووژل.

دې پیښې نه یوازې د اپوزیسیون ګوندونو او عامو خلکو سخته غوسه وپاروله، بلکې له دې هېواده د غیرقانوني کډوالو د ایستلو غوښتنې یې زیاتې کړې.

د افغانستان د بشري حقونو په چارو کې د ملګروملتو ځانګړی راپور ورکوونکی ریچارډ بینیټ وايي، هغه میلیونونه نجونې چې په افغانستان کې له تعلیم څخه بې برخې شوې دي باید هېرې نه شي.

ښاغلي بینیټ پرون (د جنوري د ۲۴مه) د تعلیم د نړیوالې ورځې په مناسبت پر خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې ویلي چې د نجونو پر زده کړو د طالبانو له خوا لګېدلی بندیز، له بشري حقونو یوه ډېره لویه سرغړونه ده.

ښاغلي بینیټ دې مسئلې ته چې افغانستان د نړۍ یوازینی هېواد دی چې د نجونو پر تعلیم بندیز لګوي اشاره کړې او لیکلي یې دي چې دا بندیز باید ختم شي.

پرون د تعلیم د نړیوالې ورځې په مناسبت د ملګروملتو په ګډون نړیوالو ټولنو، د بشري حقونو ډلو او فعالانو یوځل بیا پر طالبانو غږ وکړ چې د افغان نجونو پرمخ د منځنیو ښوونځیو، لیسو او پوهنتونو دروازې پرانیزي.

د افغانستان د اندام د ښکلا د اتل علي رضا آساهي مړی نن په کابل کې خاورو ته وسپارل شو.

آساهي پرون د زده د درېدو له کبله ساه ورکړې وه.

د هغه د جنازې په مراسمو کې چې د کابل په سخي زیارت کې وشول ګڼو ورزشکارانو او خلکو برخه اخیستې وه.

علي رضا آساهي د نړۍ په کچه د افغانستان لپاره د اندام د ښکلا د مخکښانو یا لوی عمر لرونکو په کټګورۍ کې دوه واره اتلولي ګټلې وه.

علي رضا آساهي له بېوزلۍ کړېده.

د افغانستان د کرکټ د ملي ټیم د پيژندل شوي لوبغاړي راشدخان په شمول یو شمېر خلکو د علي رضا آساهي له کورنۍ سره د مرستو ډاډ ورکړی دی.

طالبانو د نړیوالې جنايي محکمې له خوا د دوی د رهبر هیبت الله اخندزاده او د سترې محکمې د رییس عبدالحکیم حقاني د نیولو جلب دوه ګونی چلن او سیاسي هڅول شوې موضوع بللې ده.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت نن په یوه اعلامیه کې په دغو طالب مشرانو د نړیوالې جنايي محکمې تورونه بې بنسټه بللي او رد کړې یې دي.

پرون نړیوالې جنايي محکمې یا (ICC) د طالبانو د رهبر ملا هبت الله اخندزاده او د طالبانو د سترې محکمې د ريیس عبدالحکیم حقاني د نیولو د حکم غوښتنه اعلان کړه چې د بشري حقونو ګڼو فعالانو یې ملاتړ کړی دی.

د دې محکمې څارنوال کریم خان د حکم د اعلان پر مهال وویل چې د طالبانو دغه مشران د بشريت پر خلاف په جنایتونو او د جنسیت پر اساس په ځورونو کې لاس لري.

د جرمني د کورنیو چارو وزیرې نانسي فایزر ویلي د افغان مجرمانو د ایستلو لپاره رغنده هڅې کوي.

فایزر دا خبره پرون په برلین کې یوې خبري غونډې ته وکړه.

فایزر یوه ورځ وروسته تر هغه دا خبره وکړه چې د راپورونو له مخې یوه افغان کډوال یو دوه کلن ماشوم د چاقو په ګوزارونو مړ کړ.

بریدګر کس دوه کاله مخکې له بلغاریا جرمني ته تللی دی.

د جرمني د کورنیو چارو وزیرې د اروپا د پناه غوښتنې پر «ډبلین سیسټم» نیوکه وکړه، چې په اساس یې د پناه غوښتونکي دوسیه باید په هغه لومړني هېواد کې بررسي شي چې دی اول وار ورځي.

فایزر وویل د ډبلین سیسټم نور کار نه ورکوي.

د راپورونو پر اساس زرګونه پناه غوښتونکي که څه هم د ختیځې اروپا یا شنګن په ځینو هېوادونو کې ثبت دي خو لا هم جرمني ته تللي او هلته یې بیا د پناه غوښتنې کړي.

د کرکټ نړیوالې شورا (ICC) نن جمعه د جنورۍ پر ۲۴مه نېټه د تېر ۲۰۲۴ ز کال د یو ورځنیو سیالیو د غوره وړتیا ښودونکو لوبغاړو یوولس کسیز نوملړ خپور کړی، چې درې افغان لوبغاړي هم پکې شامل دي.

په اعلان شوې لوبډله کې د افغانستان لخوا رحمن الله ګربز، عظمت الله عمرزی او الله محمد غضنفر اخیستل شوي دي.

دغه راز په دې لوبډله کې څلور سریلانکايي، درې پاکستاني او یو د ویسټ اینډیز لوبغاړي شامل شوي دي.

د کرکټ نړیوالې شورا د معلوماتو پر اساس د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې په تېر زیږدیز کال کې په یو ورځنیو او شل اوریزو سیالیو کې غوره لاسته راوړنې درلودې.

د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور سرپرست وزير ملا خیرالله خیرخواه وايي، رسنۍ دې له اصولو سره سمې د ټولنې د پرمختګ لپاره خپرونې وکړي.

د طالبانو تر ولکې لاندې رسنیو راپور ورکړی، چې نوموړي دغه څرګندونې پرون «د وزارتونو او خپلواکو ادارو وياندويانو او د رسنيو له مسوولانو سره د همغږۍ غونډه کې» کړې دي.

د طالبانو دغه سرپرست وزیر د رسنیو لپاره د اصولو سپارښتنه داسې وخت کوي، چې څه کم درې نیم کاله مخکې پر افغانستان د طالبانو د ولکې له بیا ټینګولو وروسته پر رسنیو ډول- ډول محدودیتونه لګول شوي دي.

د بیان د ازادۍ کور په لیندۍ/ قوس میاشت کې ویلي وو، «په تېرو درېیو کلونو کې له ۳۰۰ ډېرې رسنۍ تړل شوي، ۹۰سلنه ښځینه خبریالانو خپلې دندې له لاسه ورکړي او طالبانو د رسنیو لپاره ۲۱ سخت محدودیتونه وضع کړي دي.»

خو طالبان وايي رسنۍ د اسلامي شریعت او افغاني اصولو په چوکاټ کې ازادانه فعالیت لري.

د بریتانیا حکومت په افغانستان کې د ځمکنیو ماینونو د پاکولو له پروګرام سره درې ملیونه پاونډه (څه باندې ۳ ملیونه او ۶۰۰زره ډالره) مرسته وکړه.

د بریتانیا د بهرنیو چارو وزارت پرون په یوه اعلامیه کې ویلي، د «هلوټرسټ» موسسې دا تمویل به د ماینونو او نورو ناچاوده مهماتو د شنډولو او پاکولو له پروګرام سره مرسته وکړي.

د اعلامیې له مخې، له دې سره به هلوټرسټ موسسه وکړای شي، چې د ۲۰۲۶م کال تر مارچ میاشتې پورې د ماینپاکۍ هڅو ته دوام ورکړي.

تر دې مخکې د (MDC) په نوم د ماینپاکۍ موسسې مشر شهاب الدین حکیمي ازادۍ راډیو ته ویلي وو، تر درېیو کلونو زیاته موده کېږي، چې له سیاسي تحولاتو وروسته د ماینپاکۍ د چارو تمویل ۷۰ فیصده درول شوی دی.

د ماینپاکۍ دغې موسسې ويلي، د ماینونو او ناچاوده مهماتو چاودنې په افغانستان کې هره میاشت تر ۷۰ زیاتو کسانو ته مرګ ژوبله اړوي.