د چهارشنبې په ورځ د پاکستان د نړیوال هوايي شرکت «PIA» یوه «ATR-۴۲» ډوله الوتکه چې د خېبر پښتونخوا له چترال څخه پلازمېنې اسلاماباد ته روانه وه، د دې صوبې د اېبټاباد په حویلیا نومي سیمه کې ولوېده او لږ تر لږه ۴۷ کسان پکې ووژل شول.
د دغه شرکت د چارواکو په خبره، په دغې الوتکه کې ۴۲ مسافر او د الوتکې ۵ کارکوونکي سپاره و چې ټول په دغې پېښه کې وژل شوي دي.
د دغې الوتکې په مسافرو کې د پاکستان پخوانی سندرغاړی "جنید جمشید" چې اوسیې تبلیغ ته مخه کړې وه، هم و چې له خپلې مېرمنې سره یوځای ووژل شو.
سربېره پر دې د چترال دولتي چارواکي "ډيپټي کمېشنر" اسامه وړایج، کورنۍ یې او ۳ بهرنیان هم په دغې پېښه کې ووژل شول.
که څه هم په پاکستان کې دا د الوتکې د غورځېدو تازه پېښه وه چې سلګونو کسانو تهیې مرګ ژوبله واړوله، خو تر دې مخکې هم د دې هېواد د هوايي شرکت الوتکې غورځېدلي دي.
د پاکستاني رسنیو د راپور له مخې، په ۱۹۴۷میلادي کال کې د دې هېواد تر جوړېدو وروسته تر دې دمه د پاکستان د نړېوال هوايي شرکت ۱۶ الوتکې په هېواد کې دننه او بهر لوېدلي چې د پاکستان د پخواني پوځي واکمن جنرال ضیاءالحق او یوه افغان وزیر په ګډون پهکې سلګونه کسان وژل شوي.
د پاکستان تر جوړېدو وروسته په لومړي ځل د دې هېواد د نړیوال هوايي شرکت «PIA» یوه بوینګ «۷۰۷» الوتکه د ۱۹۶۵میلادي کال د مۍ په ۲۰مه مصر ته د خپل لومړني پرواز پر مهال ولوېده چې ټول ۱۲۴ مسافر پهکې مړه شول.
تر دې وروسته د ۱۹۷۰ میلادي کال په اګست کې هم د دغه شرکت یوه فوکر الوتکه د اسلاماباد له هوايي ډګره تر پورته کېدو وروسته نسکوره شوه چې ۳۰ کسان پهکې مړه شول.
په اسلاماباد کې تر دغې پېښې دوه کاله وروسته په ۱۹۷۲میلادي کال په همدې ډسمبر میاشت کې د «PIA» یوه «F-27» فوکر الوتکه همدې ښار ته نېږدې په راولپېنډۍ کې ولوېده چې لږ تر لږه ۲۶ کسان پهکې مړه شول.
تر دې وروسته د ۱۹۷۹میلادي کال په نومبر میاشت کې د «PIA» یوه بوینګ «۷۰۷» الوتکه چې د سعودي له جدې ښار څخهیې حاجیان پاکستان ته لېږدول، تر پرواز وروسته سقوط وکړ او ۱۵۶ کسان پهکې ووژل شول.
په ۱۹۸۶ میلادي کال کې هم د «PIA» یوه فوکر الوتکه په پېښور کې د ناستې پر مهال لوېدلې وه چې ۱۳ کسان پهکې مړه شول، خو د دې هېواد په تاریخ کې د الوتکې د لوېدنې تر ټولو خونړۍ پېښه د ۱۹۸۸ میلادي کال د اګست پر ۱۷مه نېټه هغه وخت رامنځته شوه چې د دې هېواد د پوځ امریکايي «C-130» الوتکه د پنجاب په بهاولپور کې تباه شوه چې د هغه وخت پوځي واکمن ضیاءالحق په ګډون پهکې د پوځ ۳۰ جګپوړي افسران او په دغه هېواد کې د امریکا سفیر هم ووژل شو.
د ۱۹۸۹ په اګست کې د «PIA» یوه فوکر الوتکه چې ۵۴ کسان پهکې ناست و، په ګلګت بلتستان کې نادرکه شوه چې تر دې دمهیې لادرک نهدی لګېدلی.
همداشان د ۱۹۹۲میلادي کال په سپټمر کې یو ځل بیا د دغه شرکت یوه مسافر وړونکې «ايیر بس» الوتکه د نیپال په ګهټمنډو ښار کې ولوېده چې ۱۶۷ کسان پهکې ووژل شول.
همداشان د ۲۰۰۳ میلادي کال په فبرورۍ کې د خېبر پښتونخوا په کوهاټ سیمه کې د پاکستان د هوايي ځواک یوه فوکر الوتکه ولوېده چې د هغه مهال د هوايي ځواک مشر مصحف علي میر او د هغه مېرمن په ګډون پهکې ۱۵ کسان ووژل شول.
په کوهاټ کې تر دغې پېښې یوازې څلور ورځې وروسته په کراچۍ کې د «PIA» یوه چارټر الوتکه ولوېده چې د افغانستان د کانونو وزیر جمعه محمد محمدي او ۴ نور افغان چارواکو په ګډون پهکې یو چینايي او دوه پاکستانيان ووژل شول.
تر دې وروسته په ۲۰۰۶ میلادي کال کې هم لاهور ته نېږدې د «PIA» یوه «F-۲۷» فوکر الوتکې سقوط وکړ چې ۴۱ کسان پهکې ووژل شول.
دغه راپور ۲۰۱۰ میلادي کال، په ځانګړې توګه د دې کال نومبر میاشت په پاکستان کې د هوايي پېښو له امله تر ټولو خونړی کال بللی چې ۳ پېښې پهکې رامنځته شوې او سلګونه کسانیې ووژل.
د ۲۰۱۰ میلادي کال په جولای کې د پاکستان د ايیر بلو شخصي هوايي شرکت یوه ایر بس الوتکه د اسلاماباد په مارګلا غرونو کې ولوېده چې ۱۵۲ کسان پهکې مړه شول.
تر دې وروسته د همدې کال د نومبر په ۵مه په کراچۍ کې یوه چارټر الوتکې سقوط وکړ چې د بهرنیانو په ګډون پهکې ۲۱ تنه او د همدې میاشت په ۲۸مه په همدې ښار کې یوه باروړونکې الوتکې هم تر پرواز وروسته اور واخیست، چې ۱۲ کسان پهکې مړه شول.
د چهارشنبې په ورځ د خېبر پښتونخوا په اېبټاباد کې د پاکستان د نړیوال هوايي شرکت د الوتکې تر لوېدنې مخکې د ۲۰۱۵ میلادي کال په مۍ میاشت کې د دې هېواد د ګلګت بلتستان په نلتر غرنۍ سیمه کې د پوځ یوې هلیکوپټرې سقوط کړی و چې په پاکستان کې د ناروې، فلپین، اندونېزیا او ملېشیا د سفیرانو په ګډون پهکې ۸ کسان مړه شوي و.
په عین حال کې د ۲۰۱۲ میلادي کال د اپرېل په ۲۰مه نېټه د "بهوجا ایر لاین" په نامه د پاکستان د یوه شخصي هوايي شرکت ایر بس الوتکه د خپل لومړني پرواز پر مهال چې له کراچۍ یې کړی و، د اسلاماباد هوايي ډګر ته نېږدې نسکوره شوه او ۱۳۰ کسان پهکې مړه شول.
د یادونې وړ ده چې د پاکستان حکومت تر دغې پېښې وروسته په دغه هېواد کې د دغه شخصي هوايي شرکت الوتکو ته د فعالیت اجازه ورنهکړه او دا یې پر ځمکه ودرولې.
راپور: ذبیح مومند
