مقامهای ایرانی مدعی اند که تولید مواد مخدر صنعتی در افغانستان و قاچاق آن به ایران افزایش یافته است.
یکی از خبرگزاری‌های ایران به نام "ایسنا" به نقل از سردار اسکندر مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران نوشته است که آنان شاهد افزایش روزافزون تولید مواد مخدر صنعتی متامفتامین یا شیشه در افغانستان هستند.
این مقام ایرانی مدعی شده که با وجود ادعای مقامهای طالبان مبنی بر کاهش قاچاق مواد مخدر، آنان شاهد کاهش قاچاق مواد مخدر از افغانستان به ایران نبوده اند.
او افزوده است که در ۱۰ ماه اول سال جاری شاهد افزایش کشف حدود ۲۰ درصدی مواد مخدر صنعتی به ویژه متامفتامین یا شیشه بوده اند.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران به خبرگزاری ایسنا گفته است که با این وجود آنان گواه کاهش ۱۷ درصدی تولید مواد مخدر سنتی در افغانستان بودند.
اما حکومت طالبان ادعای مطرح شده از سوی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران در مورد افزایش تولید مواد مخدر صنعتی نوع شیشه را رد میکند.
حسیب الله احمدی، رئیس دفتر معینیت مبارزه با مواد مخدر وزارت داخلۀ حکومت طالبان ادعا میکند که بعد از صدور فرمان رهبر شان در مورد ممنوعیت کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر، کشت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان تقریباً به صفر رسیده است.
احمدی به رادیو آزادی گفت:
"حدود چهارده هزار قاچاقبران مظنون بازداشت شده که بعد از بازداشت دوسیه آنان به محاکم بخاطر تصمیم‌گیری شرعی سپرده شده است، همچنان حدود پنج و نیم هزار تن مواد مخدر از بین برده شده و تخریب شده و حدود ۱۲ صد کارخانۀ پروسس مواد مخدر و مشروبات الکلی از بین برده شده است و ۱۵ هزار و ۳۰۰ هکتار زمین از وجود مواد مخدر پاک شده است."
این در حالی است که ملل متحد کاهش کشت خشاش در افغانستان را تایید کرده، اما از افزایش بهای تریاک و نبود بدیل کشت خشخاش نگرانی کرده است.
انتونیو گوترش، سرمنشی ملل متحد در گزارشی اخیر خود به شورای امنیت ملل متحد زیر نام "وضعیت افغانستان و پیامدهای آن برای صلح و امنیت بین‌المللی" گفته است که در پی کاهش کشت خشخاش در افغانستان قیمت یک کیلو گرام تریاک در ماه نوامبر ۲۰۲۳ به ۸۰۲ دالر رسیده بود.
او افزوده که بررسی‌های آنان نشان می‌دهد هنوز هم در مناطق دور دست بدخشان و شمال قندهار برخی‌ها کوکنار می‌کارند.
گوترش در این گزارش از تاثیر منفی ممنوعیت کشت مواد مخدر از سوی حکومت طالبان بر اقتصاد دهقانان نیز یاد کرده و گفته است، نیمی از دهقانانی که تریاک کشت می‌کردند درآمد خود را از دست داده اند و نبود منابع درآمد جایگزین می‌تواند آنان را دوباره به کشت خشخاش ترغیب کند.
سرمنشی ملل متحد افزوده است، سطح درآمد دهقانانی که مواد مخدر کشت می‌کردند در سال ۲۰۲۳ کاهش ۹۲ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد.
او تأکید کرده که برای حفظ کاهش کشت مواد مخدر در افغانستان به حمایت فوری و کمک‌های بین‌المللی برای دهقانان در بخش کشت بدیل نیاز است.
این در حالی است که دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد "یو ان او دی سی" در گزارش اخیر خود به تاریخ ۲۷ فبروری با نگرانی از ادامۀ کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان گفته بود، این کشور نه تنها تولید کنندۀ تریاک است که تریاک بعداً به هیروئین تبدیل میشود و متامفتامین نیز در این کشور تولید میشود.
این سازمان افزوده بود که پس از کاهش کشت کوکنار در پی ممنوعیت آن از سوی حکومت طالبان، شرایط بازار افغانستان به گونه‌ای است که احتمال دارد قاچاقچیان برای افزایش تولید متامفتامین سعی کنند.
