دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد "یو ان او دی سی" از ادامه کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان نگران است.
"یو ان او دی سی" در گزارشی که به تاریخ ۲۷ فبروری نشر کرده، به نقل از اشیتا میتال، نمایندۀ منطقه‌ای دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد در آسیای مرکزی گفته است:
"افغانستان نزدیک به چهل سال است که با هرج و مرج روبه‌رو بوده است. چون اقتصاد این کشور رو به رشد نبود. بنا بر این تریاک تبدیل به ارز مبادله شد."
او افزوده است، ۴ دهه جنگ در افغانستان زمینه را برای کشت و تولید انواع مواد مخدر ممکن کرده است.
به گفتۀ نمایندۀ منطقه‌ای دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد در آسیای مرکزی، افغانستان نه تنها تولید کنندۀ تریاک است که تریاک بعداً به هیروئین تبدیل میشود و میتامفیتامین نیز در در این کشور تولید میشود.
او همچنان افزوده است که پس از کاهش کشت کوکنار در پی ممنوعیت آن از سوی حکومت طالبان، شرایط بازار افغانستان به گونه‌ای است که احتمال دارد قاچاقچیان برای افزایش تولید میتامفیتامین سعی کنند.
در مورد اینکه آیا ممنوعیت کشت کوکنار از سوی حکومت طالبان در افغانستان زمینه را برای تولید بیشتر میتامفیتامین مهیا ساخته، از ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان پرسیدیم، اما تا زمان نشر این گزارش پاسخی نداد.
مجاهد پیش از این اما گفته بود، حکومت‌شان علیۀ کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر به گونۀ جدی مبارزه کرده و نگرانی کشورها و سازمان‌ها در این باره را بی‌اساس خوانده بود.
در گزارش یو ان او دی سی همچنان به دسترسی نداشتن دهقانان به کشت بدیل کوکنار در افغانستان نیز اشاره شده است.
شماری از دهقانان هم با شکایت از وضعیت اقتصادی و کاروبارشان در پی تغییرات اقلیمی و بحران اقتصادی می‌گویند، پس از ممنوعیت کشت کوکنار، هیچ نوع همکاری با آنان صورت نگرفته و حکومت طالبان هم کشت بدیل برای آنان فراهم نکرده است.
معراج دهقان در ولایت بلخ به رادیو آزادی گفت:
"نسبت به پارسال، امسال دهقان از هر نگاه متضرر است، چه از نگاه کم آبی، چه از نگاه تغییر اقلیمی، چه از نگاه اقتصادی"
یک دهقان دیگر در ولسوالی ده‌سبز کابل که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت:
"دهاقین بدیل کوکنار را گندم و پیاز و بادنجان گرفتن و کار می‌کنند، دیگر از طرف امارت اسلامی کدام پروژه، برنامه‌ای به ما دهاقین تا فعلاً نرسیده."
این درحالیست که دفتر منطقه‌ای آسیای مرکزی " یو ان او دی دسی" مرکز اطلاعاتی را برای تحقیق و تحلیل موضوعات مرتبط با تهدیدات و جرایم مواد مخدر ایجاد کرده است.
مسئولان این مرکز گفته اند، تحقیقات آنان به تصمیم گیرند‌ه‌گان این امکان را می‌دهد که درک دقیق‌تری از گستردگی مشکلات مواد مخدر در منطقه به ویژه افغانستان داشته باشند.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم ملل متحد در گزارش‌اش گفته که برای چندین دهه، تریاک از افغانستان از طریق آسیای مرکزی و مسیر شمالی به بازارهای دیگر، از جمله اروپا، حتی به آسیای جنوب شرقی، خاورمیانه و افریقا رسیده است.
این سازمان افزوده است، نظارت بر تجارت مواد مخدر در این منطقه بسیار مهم است، زیرا قاچاقچیان راه‌های جدیدی برای قاچاق محصولات خود پیدا می‌کنند و افزایش مواد مخدر مصنوعی مشکلی را با پیامدهای بالقوۀ جهانی ایجاد میکند.
"یو ان او دی سی" بلند بودن نرخ مواد مخدر به ویژه نوع هیروئین آن را عامل تجارت غیرقانونی مواد مخدر دانسته و گفته است، باید بر تجارت این پدیده به گونۀ مشترک نظارت شود.
افغانستان در دو دهۀ اخیر از نگاه کشت و تولید مواد مخدر همواره مورد نگرانی جامعۀ جهانی بوده است، اما در نظام جمهوری سابق برای کاهش کشت آن به دهقانان کشت بدیل از جمله زعفران فراهم می‌شد.
