تا پیش از دوسال قبل که هنوز طالبان به قدرت برنگشته بودند، محمد جواد در یکی از اداره های دولتی در فراه کار می کرد و حقوق ماهوار خوبی داشت؛ اما مقام های محلی طالبان در فراه او را به گفته خودش بدون دلیل از وظیفه برکنار کردند و مسیر زندگی او تغییر کرد.
محمد جواد ۲۴ ساله که در یکی از پوهنتون های خصوصی فراه در رشته اقتصاد تحصیل کرده حالا در شهر فراه ریکشای باربری دارد و از این راه تلاش می کند تا لقمه نانی به خانواده چهار نفره اش پیدا کند.
اما حال او که در ناحیه چهارم شهر فراه زندگی می کند از مشکلات اقتصادی شکایت دارد و به رادیو آزادی می گوید که در این زمستان سرد مجبور است که از بازار لباس های لیلامی برای خود، همسر و دوفرزندش لباس بخرد.
"حالا اقتصاد من ضعیف شده کار نیست، کاسبی نیست، درآمد نیست از لیلامی چیزهای زمستانی را می خرم به خاطر خود و به خاطر خانواده خود بوت و کفش، کرتی و لباس از لیلامی می خواهم بخرم."
جواد سال گذشته را با حال این گونه مقایسه می کند:
"سابق از {خریداری لباس} از مغازه حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار افغانی مصرف می آمد و خوب بود، عاید هم بود. معلوم نمی شد، حالا عاید نیست، سرمایه نیست مجبوریم از لیلامی خریداری کنیم چونکه اقتصاد ضعیف است. بخاطر که گذران ما شود می خواهم برای تمام خانواده از لیلامی خرید کنم."
سیف الله ۲۳ ساله باشنده ناحیه ششم شهر فراه است.
او هم به بازار لیلامی آمده تا برای گرم نگهداشتن خود در زمستان لباس و بوت زمستانی بخرد.
او به رادیو آزادی بیشتر می گوید:
"پیشتر منبع درآمدی بود؛ اما حال روز به روز فقر بیشتر شده. پیشتر ها ممکن که از دو هزار افغانی لباس خرید می کردم؛ ولی حالا ممکن پنجصد افغانی را هم ما به یک مشکل و جبر اگر بتوانیم پیدا کنیم. از مغازه نمی شود که خرید کرد و مجبوریم که از لیلامی بگیریم."
سیف الله در نظام جمهوری مخلوع افغانستان راننده یک وکیل شورای ولایتی فراه بود؛ اما حال در شهر کفش دوزی می کند.
او مسئولیت تامین مخارج خانواده پنج نفره را بدوش دارد و می گوید که رسیدگی به همه نیازهای خانواده اش دشوارتر شده است:
"اگر از فروشگاه برای تمام فامیل بخواهیم خرید کنیم ممکن ۱۳ یا ۱۴ هزار افغانی تمام شود؛ اما اگر از لیلامی خرید کنیم کلاً ممکن است که از دو هزار یا دو و نیم هزار افغانی بیشتر نشود."
بازار لیلامی فروشی یا لباس های دست دوم در پهلوی ریاست اطلاعات و فرهنگ و لیسه دخترانه میرمن نازو در شهر فراه موقعیت دارد.
در این بازار لیلامی لباس های رنگارنگ دست دوم مردانه، زنانه و طفلانه مثل پیراهن، جاکت ،پتلون و کفش های مختلف فروخته می شود. این لباس ها اغلب از طریق پاکستان وارد فراه می شود.
شماری زیادی از مردم که توان خرید پوشاک نو را ندارند در این بازار لیلامی دیده می شوند.
سراج الدین ۷۱ ساله چندین سال است که در بازار لیلامی دکان کهنه فروشی دارد.
بسیاری مشتریانش از مرکز و ولسوالی های این ولایت اند. از سراج الدین پرسیدم که دلیل پر رونق شدن کسب و کارش در زمستان امسال چیست؟
او این گونه پاسخ می دهد:
"علت این است که مردم چیزی ندارند و اقتصاد ضعیف است، توان چیزهای نو را ندارند و به همین دلیل به بازار لیلامی رجوع می کنند. حالا مشتریان جدید هم داریم و کسانی را نگاه می کنیم که قبلا لباس های جدید خریداری می کردند؛ مثلا سابق برای کارگران خود کمپل های نو از مغازه خریداری می کردند، ولی حالا دست دوم خرید می کنند و اجناس لیلامی گویا نتیجه خوب داده است، زیادتر توجه مردم به بازار لیلامی جلب شده است."
گل آقا حیدری یکی دیگر از دکانداران بازار لیلامی است. او هم با سراج الدین موافق است:
"دلیل گرم شدن بازار لیلامی مشکلات اقتصادی مردم است و مردم نمی توانند به راحتی چیزی نو را خریداری کنند به این خاطر امسال بازار رونق گرفته است و مردم پول ندارند، مجبور هستند که به چیزهای ارزان توجه کنند و زمستان را سپری کنند. امسال رونق بازار بهتر است و در مقایسه با سال گذشته ۵۰ فیصد رشد بازار لیلامی بیشتر شده و سابق افرادی که لباس های نو خرید می کردند حالا لباس های لیلامی خرید می کنند."
به اساس گزارش ها؛ در حال حاضر بیش از ۱۲ میلیون نفر در افغانستان در فقر شدید زندگی می کنند.
حال بسیاری از مردم فقیر در فراه نگران آن هستند که زمستان سرد امسال چطور سپری خواهد شد.
آنان می گویند تنها لباس های لیلامی برای سپری کردن فصل زمستان کافی نیست بلکه شماری از نداشتن مواد سوخت برای گرم نگهداشتن فرزندانشان در زمستان هم نگران اند.
محمد جواد از روی ناچاری از حکومت طالبان کمک مطالبه می کند:
"خواستم از مسئولان این است که به جوانان زمینه کار را ایجاد کند و برای رشد اقتصاد کار کند که اقتصاد قوی شود تا مردم مصارف خانواده های شان را تامین کرده بتوانند."
