وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان به همه پوهنتونهای خصوصی در افغانستان دستور داده که کتابخانههای خود را از کتابهای فقه غیر حنفی و برخی کتابهای دیگر تصفیه کنند.
میر ظفرالدین انصاری استاد و مسئول ارشاد و دعوت این وزارت در پوهنتون خصوصی هیواد به روز جمعه صحت این مکتوب را که یک نقل از آن در دسترس رادیو آزادی قرار گرفته و در رسانههای اجتماعی نیز نشر شده٬ تأیید کرد.
او گفت حدود سه روز قبل این مکتوب از سوی ریاست ارشاد و دعوت وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان در ارتباط به جمعآوری کتابهای اهل تشیع، حزب تحریر، سلفیها، وهابیها و برخی کتابهای مربوط به دوره جمهوریت از کتابخانههای پوهنتونهای خصوصی صادر شدهاست.
بهگفته آقای انصاری به جای آن کتابهای سیرت نبوی و برخی کتابهای دیگر در مشوره با این ریاست جاگزین میشود و اگر کسانی از این امر سرپیچی کنند مجازات خواهند شد:
"هیئتی هم به گمان اغلب تعیین شده که از تطبیق این مکتوب از پوهنتونهای خصوصی و دولتی نظارت بکند که اگر کتابهای مذکور اگر از کتابخانههای شان برداشته شده بود خوب، اگر نشده بود برایشان یا مهلت داده شود یا برایشان مجازات در نظر گرفته شود که به مکتوب رسمیکه از آدرس وزارت ارسال شده عمل نکردهاند."
یک ماه پیش نیز از این نیز مکتوب مشابهی به آدرس تمامی پوهنتونهای دولتی در افغانستان از سوی وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان صادر شده بود.
شماری از محصلین پوهنتونهای خصوصی در افغانستان با واکنش به این محدودیت حکومت طالبان میگویند که این محدودیتها باعث تنگتر شدن ساحه مطالعات آنها خواهد شد.
یک محصل پوهنتون خصوصی در شهر کابل که نخواست ناماش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت:
"مضامین {کتابهای} ادیان و مذاهب مختلف را جمعآوری نکنند، زیرا سطح فراگیری علم برای ما زمانیکه بخواهیم در باره سایر مذاهب و ادیان داشته باشیم محدود میشود و همچنان ما میخواهیم باهم باشیم همصنفیهای از تمام مذاهبی که در {افغانستان} است، داریم."
اما سؤال اینجاست که این سیاست تا چه حد میتواند نگرانیهای را در مورد سرکوب تنوع مذهبی و آزادی آکادمیک در افغانستان ایجاد کند؟
آیا حذف کتابهای مذهبی شیعه و سایر اقلیتهای مذهبی دیگر از کتابخانههای پوهنتونها بهعنوان یک حمله مستقیم به مذهب شیعه در افغانستان تلقی شده و باعث به حاشیه راندن جمعیت شیعه و تنشهای مذهبی خواهد شد؟
قاری عیسی محمدی از عالمان دین میگوید در تاریخ افغانستان اختلافات مذهبی وجود نداشته و اهل تشیع برابر با اهل تسنن قرار داشته است. بهگفته او ایجاد تفاوتهای مذهبی میتواند برای آینده افغانستان خطرناک باشد:
"در دین اسلام تحمیل نیست، استبداد و تحمیل غیر شرعی و غیر قانونی است که طالبان انجام میدهند که متأسفانه در نهایت برای افغانستان خطرناک است."
این درحالیست که پیش از این نیز برخی عملکردهای حکومت طالبان در ارتباط به محدود ساختن آزادیهای اکادمیک و مذهبی انتقادهای بینالمللی را برانگیخته است.
کمیسیون بینالمللی آزادی مذهبی امریکا نیز در گزارش چند ماه قبل خود گفت که طالبان پس از به قدرت رسیدن با صدور برخی فرمانها، دساتیر و مکتوبها به طور سیستماتیک آزادی مذهبی همه افغانها به شمول آنانیکه تفسیر متفاوتی از اسلام دارند را محدود کرده و تفسیر شدیدی از مذهب سنی را تطبیق میکنند.
بر اساس گزارشها، طالبان پس از حاکمیت دوبارهشان بر افغانستان در تابستان ۲۰۲۱، محدودیتهای زیاد مذهبی به ویژه بر پیروان مذهب شیعه وضع کردهاند، آنچه طالبان همواره رد میکنند.