در حالی که حکومت طالبان نقاشی چهره انسان و دیگر زنده جان ها را ممنوع کرده است، شماری از دختران در یک کورس پنهانی در شهر هرات، به نقاشی چهره می پردازند.
بیشتر این دختران پس از محروم شدن از مکتب و پوهنتون، به نقاشی رو آورده اند.
این دختران با دریافت سفارش پنهانی نقاشی چهره از برخی مردم، صاحب درامد نیز شده اند.
فاطمه (نام مستعار) در خانه اش در شهر هرات صنف آموزش نقاشی چهره را به شماری از دختران، فعال ساخته است.
او سه ماه می شود که در این صنف، به گونه پنهانی به سیزده تن از شاگردان اش، نقاشی چهره انسان را آموزش می دهد.
این دختر ۲۳ ساله محصل سال سوم پوهنحی هنرهای زیبای پوهنتون هرات است و پس از مسدود شدن پوهنتون ها به روی دختران، خانه نشین شده شد.
فاطمه پیش از این، یک صنف آموزش نقاشی را در یک کورس خصوصی باز کرد اما به علت آموزش نقاشی چهره، صنف وی از سوی طالبان مسدود شد.
این دختر هنرمند می گوید، کارمندان ریاست امر به معروف و نهی از منکر طالبان به او هشدار دادند که از آموزش نقاشی چهره انسان و دیگر زنده جان ها، دست بردارد.
فاطمه مجبور شده است که صنف آموزش نقاشی را به خانه اش انتقال دهد. وی میگوید:
" در بخش نقاشی چهره امارت اسلامی با ما خیلی مخالفت کرد و حتی کارگاه هنری ما را برای دو سه روز مسدود ساخت و اجازه فعالیت برای ما نداد. به همین خاطر برای تعدادی از شاگردان خودرا در خانه نقاشی چهره تدریس می کنم."
همه شاگردان فاطمه، دختران محروم از مکتب و پوهتنون هستند.
این دختران در جریان سه ماه گذشته نقاشی چهره انسان را آموخته اند.
صدیقه (نام مستعار) ۱۷ ساله ساله یک تن از این شاگردان کورس پنهانی نقاشی است.
او توانسته نقاشی چهره انسان را بیاموزد و با سفارش گرفتن نقاشی از برخی مردم، صاحب درامد شده است.
صدیقه بابت نقاشی هر چهره، از یک تا پنج هزار افغانی دستمزد می گیرد. صدیقه میگوید:
" نقاشی چهره را مجبور هستم که در خانه کار کنم. به صورت هویدا نمی توانم که چهره نقاشی کنیم به خاطری که ممانعت های زیادی صورت می گیرد. به این خاطر مجبور هستم که در خانه نقاشی کنم و کسانی که سفارش می دهند نقاشی را به صورت پنهانی برای شان بفرستیم."
محدودیت های طالبان بر نقاشی چهره و زنده جان ها، فضای کاری را برای بسیاری از هنرمندان تنگ ساخته است.
فوزیه ۲۶ ساله فارغ تحصیل فاکولته هنرهای زیبای پوهنتون هرات در بخش نقاشی چهره تخصص گرفته است.
او بسیاری از آثار هنری اش را از ترس طالبان، پنهان ساخته است. فوزیه در این باره به رادیو آزادی چنین می گوید:
" با عشق کار هنری می کنم و وقت می گذارم اما تقدیر که نمی شوم هیچ، حتی نمی توانم درست نقاشی کنم و یا نقاشی های خودرا در نمایشگاه به نمایش بگذارم و حتی در خانه و یا کارگاه هنری خود اگر در معرض دید بگذارم، میایند ونابود می کنند. این حس بسیار سخت است."
حکومت طالبان نقاشی چهره انسان و هر موجود زنده دیگر را ممنوع کرده است.
در ماه فبروری سال گذشته، عزیزالرحمان مهاجر رییس امر به معروف و نهی از منکر طالبان در ولایت هرات، در صحبت با رادیو آزادی گفت که اثرهای نقاشی فقط باید مناظر طبیعی و اشیای غیر زنده را نشان دهد.
به گفته او، نشان دادن چهره انسان و زنده جان های دیگر در آثار نقاشی و هنری از دید اسلام حرام و جلو آن را می گیرد.
هرات از شهرهای تاریخی و فرهنگی افغانستان است که هنر نقاشی چهره و زنده جان ها در آن پیشینه طولانی دارد.
مکتب هرات ساخته استاد کمال الدین بهزاد که بیشتر از شش قرن تاریخ دارد، بخش مهم آن نقاشی و میناتوری زنده جان ها است.
فاطمه می گوید، حکومت طالبان با وضع محدودیت بر فعالیت های هنری از جمله نقاشی چهره انسان و دیگر زنده جان ها، تیشه به ریشه هنر افغانستان می زند.
به گفته او، با وجود فشارها و محدودیت های طالبان، او به تدریس نقاشی چهره انسان ها به سایر دختران ادامه می دهد.
شاهپورصابر
