«Бяляцкі — зорка на небасхіле Беларусі», — сьпікер Сейма Літвы адкрыў выставу пра зьняволенага нобэлеўскага ляўрэата. ФОТА

Цырымонію ў Сейме адкрыў сьпікер літоўскага парлямэнту Юозас Олекас, які назваў Алеся Бяляцкага "зоркай на небасхіле Беларусі" і адзначыў вялікую ролю праваабарончага цэнтра «Вясна», заснаванага Бяляцкім, у абароне правоў чалавека ў Беларусі.

На выставе прадстаўленыя фатаздымкі, якія расказваюць пра праваабарончую дзейнасьць Алеся Бяляцкага, яго сустрэчы, размовы зь вядучымі палітыкамі сьвету, змагарамі за дэмакратыю ў розных кутках Эўропы.

Сярод іншых Бяляцкі сустракаўся з чэскім прэзыдэнтам Вацлавам Гаўлам, атрымліваў зь ягоных рук ганаровую прэмію, бачыўся зь першым прэзыдэнтам дэмакратычнай Польшчы Лехам Валэнсам, меў шматлікія сустрэчы зь першым сьпікерам Сейму незалежнай Літвы Вітаўтасам Ландсбэргісам, кантактаваў з дыпляматамі, парлямэнтарамі, палітыкамі ў розных краінах сьвету. Гэта дапамагала справе абароны правоў чалавека ў Беларусі, адзначыў Юозас Олекас, які мяркуе, што Алесь Бяляцкі карыстаецца вялікім аўтарытэтам у сьвеце.

«Але за лёсам Бяляцкага сочаць і тысячы простых людзей, яны далучаюцца да патрабаваньня палітыкаў тэрмінова вызваліць яго і ўсіх палітвязьняў Беларусі», — сказаў Юозас Олекас.

У будучым годзе «Вясна» адзначыць 30 год зь дня заснаваньня. Пра гэта нагадаў сьпікер Сейму Юозас Олекас і выказаў спадзеў, што свой юбілей «Вясна» сустрэне разам зь яе кіраўніком Алесем Бяляцкім.

«Вызваленьне кожнага беларускага палітвязьня для нас вельмі важнае, але пакуль выйшла на волю толькі маленькая частка з усёй колькасьці рэпрэсаваных, да таго ж зьяўляюцца новыя палітвязьні. Важна ўсім дамагацца, каб рэпрэсіі ў Беларусі спыніліся і на волю выйшлі ўсе больш як тысяча палітвязьняў», — сказаў Юозас Олекас.

Паводле літоўскага палітыка, краіны Эўразьвязу будуць і далей змагацца за вызваленьне нобэлеўскага ляўрэата Алеся Бяляцкага.

Беларускі палітык Аляксандр Дабравольскі на адкрыцьці фатавыставы падзякаваў кіраўніцтва Сейма Літвы і ўлады краіны за падтрымку беларусаў у іх змаганьні за дэмакратыю.

«Літоўскі прыклад паказвае, што людзей, які прагнуць волі, немагчыма стрымаць і перамагчы. Мы працягваем змаганьне і я веру, што мы адзначым перамогу разам з Алесем Бяляцкім», — сказаў дарадца беларускай дэмакратычнай лідэркі Сьвятланы Ціханоўскай на адкрыцьці фатавыставы ў Сейме Літвы.

У адкрыцьці фатавыставы, прысьвечанай Алесю Бяляцкаму, прынялі ўдзел дэпутаты Сейму, літоўскія і беларускія палітыкі.

• 25 верасьня Алесю Бяляцкаму споўнілася 63 гады. Пяты раз пасьля апошняга арышту і суду над ім Бяляцкі сустракае дзень народзінаў за кратамі.
• Як стала вядома Свабодзе, зьняволенага нобэлеўскага ляўрэата гэтым летам вазілі на апэрацыю ў турэмны шпіталь у Калядзічах пад Менскам.
• Ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру праваабаронца Алесь Бяляцкі ў зьняволеньні зь ліпеня 2021 году, ён адбывае пакараньне ў калёніі № 9 у Горках Магілёўскай вобласьці. Алесь асуджаны на 10 гадоў зьняволеньня.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА:

Алесь Бяляцкі перанёс у зьняволеньні апэрацыю. Сёньня ў яго дзень народзінаў

Іншыя замежныя акцыі ў падтрымку Алеся Бяляцкага

• У сталіцы Швэцыі Стакгольме праваабаронцы з Ostgruppen і RightLivelyhood зладзяць акцыю і адкрыцьцё нашай арт-інсталяцыі «Нязломныя».
• У Цюрыху (Швайцарыя) пройдзе прысьвечаная Алесю адмысловая начная імша. Акцыю ладзяць актывісты Libereco, а таксама ініцыятывы RAZAM, ACAT, Campax і Amnesty International.
• У Варшаве калегі-праваабаронцы і працаўнікі кавярні Karma (Aleja 3 Maja), якая раней працавала ў Менску, з 25 верасьня пачнуць раздаваць наведнікам гарбузы «ад Алеся» і частаваць усіх ахвочых цёплым гарбузовым супам. Вядома, што ў вольны ад працы час Алесь вырошчваў на лецішчы кветкі, садавіну і гародніну, а ўвосень прыносіў уласнымі рукамі вырашчаныя гарбузы і дзяліўся імі з паплечнікамі і сябрамі. Акцыю ладзіць «Вясна» разам з камандай ініцыятывы release:now.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА:

Міжнародныя праваабаронцы: сытуацыя з правамі чалавека ў Беларусі жахлівая

Хто такі Алесь Бяляцкі

Беларускі праваабаронца, грамадзкі дзеяч, літаратуразнаўца. Заснавальнік і кіраўнік праваабарончага цэнтру «Вясна», палітычны зьняволены.

• Нарадзіўся 25 верасьня 1962 году ў гарадзкім пасёлку Вя́ртсіля ў Карэльскай АССР, дзе ў той час працавалі ягоныя бацькі-беларусы. У 1965 годзе сям’я вярнулася ў Беларусь, у Сьветлагорск.
• У 1984 годзе Алесь скончыў гісторыка-філялягічны факультэт Гомельскага ўнівэрсытэту, працаваў настаўнікам у Лельчыцкім раёне.
• Служыў у савецкім войску ў Сьвярдлоўскай вобласьці РФ мэханікам-кіроўцам браняванага цягача.
• У 1986–1989 гадах быў заснавальнікам Аб’яднаньня маладых літаратараў «Тутэйшыя».
• У 1989 годзе скончыў асьпірантуру Інстытуту літаратуры Акадэміі навук Беларусі.
• З 1989 да 1998 году працаваў дырэктарам Літаратурнага музэю Максіма Багдановіча.
• У 1991–1996 гадах быў дэпутатам Менскага гарадзкога савету дэпутатаў.
• У 1996 годзе заснаваў праваабарончую арганізацыю «Вясна»
• 4 жніўня 2011 году быў затрыманы — яго абвінавацілі «ва ўхіленьні ад выплаты падаткаў». 23 лістапада асуджаны на 4,5 года пазбаўленьня волі ў калёніі ўзмоцненага рэжыму з канфіскацыяй маёмасьці.
• У 2012 годзе ў Бібліятэцы Радыё Свабода выйшла кніга Валера Каліноўскага «Справа Бяляцкага».
• 21 чэрвеня 2014 году быў датэрмінова вызвалены з Бабруйскай калёніі.
• За 25 гадоў сваёй дзейнасьці быў адзначаны шматлікімі прэміямі і ўзнагародамі: швэдзкай прэміяй імя Пэра Ангера, прэміяй Свабоды імя Андрэя Сахарава, прэміяй Homo Homіnі, якую ўручаў Вацлаў Гавэл, прэміяй Нарвэскага зьвязу пісьменьнікаў «За свабоду слова», прэміяй Дзярждэпартамэнту ЗША, прэміяй Леха Валэнсы, прэміяй імя Пэтры Кэлі, прэміяй Вацлава Гавэла ад ПАРЭ, прэміяй «За правы чалавека і вяршэнства закону» ды іншымі.
• Пяць разоў вылучаўся на Нобэлеўскую прэмію міру.
• Алесь — аўтар кніг «Прабежкі па беразе Жэнэўскага возера», «Асьвечаныя Беларушчынай», «Халоднае крыло радзімы», «Іртутнае срэбра жыцьця», «Бой з сабой», «Турэмныя сшыткі» (Менск, 2018, «Вясна»).
• 14 ліпеня 2021 году быў затрыманы паводле крымінальнага абвінавачаньня, у яго дома і ў офісе «Вясны» адбыліся ператрусы.
• Усяго за актыўную грамадзкую і праваабарончую дзейнасьць прыцягваўся да судовай адказнасьці больш за 20 разоў. Прызнаны палітычным зьняволеным.
• 7 кастрычініка 2022 году Алесю Бяляцкаму прысудзілі Нобэлеўскую прэмію міру.
• 3 сакавіка 2023 году Бяляцкага пакаралі 10 гадамі пазбаўленьня волі. Яго асудзілі разам з калегамі: праваабаронцамі Валянцінам Стэфановічам і Ўладзімерам Лабковічам.
• З моманту арышту ў ліпені 2021 году Бяляцкі мае вельмі абмежаваныя зносіны з сваёй сямʼёй, адвакатам і навакольным сьветам.
• Адбывае пакараньне ў папраўчай калёніі нумар 9 у Горках.