На падставе якога артыкулу беларускія і расейскія праваахоўнікі шукаюць намесьніка старшыні Беларускай асацыяцыі журналістаў Алега Агеева, у вышуковай базе не пазначана, паведамляе БАЖ.
У расейскай вышуковай базе не называецца артыкул Крымінальнага кодэксу, паводле якога перасьледуецца асоба. Пазначаныя толькі дата і месца нараджэньня, грамадзянства.
У камэнтары БАЖ Алег Агееў сказаў, што, хутчэй за ўсё, улады Беларусі зрабілі запыт на вышук у Інтэрпол (Міжнародную арганізацыю крымінальнай паліцыі):
«Кожная краіна ёсьць суб’ектам, які ажыцьцяўляе крымінальны перасьлед за злачынства, зробленае на яе тэрыторыі. Адпаведна, калі злачынец пакінуў краіну, а праваахоўнікі ведаюць новае месца яго знаходжаньня, яны могуць накіроўваць канкрэтны запыт у тую краіну, дзе ён, як мяркуюць, знаходзіцца, ці аб’яўляць міжнародны вышук.
Расея вялікую колькасьць беларусаў уключае ў сваю базу вышуку менавіта з той нагоды, што быў аб’яўлены іх міжнародны вышук беларускімі органамі перасьледу».
Паводле Агеева, зьяўленьне асабістых зьвестак у расейскай базе вышуку сьведчыць, што ў Беларусі ў дачыненьні да яго распачалі нейкую крымінальную справу.
«Але ніякіх паведамленьняў наконт гэтага я асабіста не атрымліваў. Наўрад ці мяне падавалі ў вышук як зьніклага, гэта ня мой выпадак», — кажа Алег Агееў.
Беларускую асацыяцыю журналістаў прызналі «экстрэмісцкім фармаваньнем» два гады таму, у рашэньні ўладаў ёсьць прозьвішчы тых, каго старшыня КДБ Беларусі палічыў удзельнікамі гэтага фармаваньня.
«Я ня першы зь беларусаў у тым сьпісе, — кажа Агееў. — У Беларусі зараз розныя дзеяньні могуць крыміналізаваць і лічыць іх злачыннымі, што не адпавядае ніякім міжнародным стандартам. Я дакладна ня зьдзейсьніў аніякіх злачынстваў — я юрыст і ведаю свае правы.
Але мірная рэалізацыя маіх правоў у большасьці выпадкаў зараз у Беларусі забароненая. Адпаведна, за негвалтоўную рэалізацыю маіх правоў яны спрабуюць прыцягнуць мяне да крымінальнай адказнасьці, што не адпавядае міжнароднаму праву.
Таму большая частка краін Інтэрполу не выконвае і ніяк не рэагуе на палітычна матываваны перасьлед, які масава зьдзяйсьняе Беларусь. Паўтаруся, ня я першы, у тым сьпісе, здаецца, ужо тысячы беларусаў, чый вышук пааб’яўлялі ўлады».
Як рэжым Лукашэнкі выкарыстоўвае ярлык «экстрэмізму», каб душыць свабоду слова і змагацца з палітычнымі апанэнтамі
Пасьля сфальшаваных прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і сілавога здушэньня агульнанацыянальных пратэстаў аўтарытарны рэжым Аляксандра Лукашэнкі пачаў сыстэматычна выкарыстоўваць антыэкстрэмісцкае заканадаўства для барацьбы з іншадумствам, ліквідацыі незалежных мэдыя і перасьледу палітычных апанэнтаў.
Улады заблякавалі сайты незалежных мэдыя і спынілі публікацыю непадкантрольных друкаваных выданьняў, пазбавілі акрэдытацыі журналістаў іншаземных мэдыя і разграмілі офісы самых уплывовых СМІ. Сотні беларускіх рэпартэраў прайшлі праз арышты, дзясяткі застаюцца ў турмах. Усе незалежныя мэдыя, якія асьвятляюць грамадзка-палітычны парадак дня ў Беларусі, цяпер працуюць выключна з-за мяжы.
Ад 2021 году ўлады пачалі масава абвяшчаць вэб-сайты і асобныя ўліковыя запісы ў сацыяльных сетках незалежных мэдыя, палітычных і грамадзкіх арганізацый, ініцыятыў і проста блогераў «экстрэмісцкімі матэрыяламі», а іх аўтараў «экстрэмісцкімі фармаваньнямі» — часта без судовага разгляду.
Рэспубліканскі сьпіс экстрэмісцкіх матэрыялаў вядзе Міністэрства інфармацыі Беларусі. На дадзены момант у сьпісе на 1469 старонках пералічаны тысячы «экстрэмісцкіх матэрыялаў», за выкарыстаньне якіх прадугледжаная адказнасьць. У сьпісе — сайты, тэлеграм-каналы, акаўнты, старонкі ў сацыяльных сетках, відэаролікі і артыкулы ў інтэрнэце, маркі, значкі, CD-дыскі, а таксама кнігі, у тым ліку мастацкія.
На канец 2024 году больш за 6500 онлайн-рэсурсаў былі забароненыя такім чынам. За любое ангажаваньне з уключанымі ў экстрэмісцкі сьпіс рэсурсамі — ці гэта «падабайка», ці камэнтар, ці падпіска на канал — у Беларусі пагражае крымінальная адказнасьць. Удзел у «экстрэмісцкім фармаваньні» можа карацца турэмным зьняволеньнем да 10 гадоў.
Ужо тысячы беларусаў прайшлі праз штрафы, арышты і турэмнае зьняволеньне за «экстрэмізм».
Паводле ацэнкі Ўпраўленьня Вярхоўнага камісара ААН у правах чалавека, улады Беларусі «выкарыстоўваюць ярлык „экстрэмізм“ для падаўленьня іншадумства, адвольна клясыфікуючы дзеяньні, апісаныя як распаўсюд ілжывай інфармацыі, абразу службовых асобаў, дыскрэдытацыю інстытутаў, арганізацыю масавых беспарадкаў, заклікі да санкцый і распальваньне сацыяльнай варожасьці, як „экстрэмісцкія“, якія падлягаюць крымінальнаму перасьледу».
Форум