Выбары ў Беларусі адбываліся ва ўмовах палітычнага крызісу, шырокамаштабных рэпрэсій і, паводле міжнародных арганізацый, насілі несвабодны і недэмакратычны характар. У Беларусі не засталося афіцыйна зарэгістраваных апазыцыйных партый і незалежных грамадзкіх арганізацый.
Прэзыдэнты Расеі і Казахстану Ўладзімір Пуцін і Касым-Жамарт Такаеў павіншавалі Аляксандра Лукашэнку зь перамогай на выбарах 26 студзеня да абвяшчэньня афіцыйных вынікаў галасаваньня.
«Пераканаўчая перамога на выбарах наглядна сьведчыць аб вашым высокім палітычным аўтарытэце, а таксама аб несумнеўнай падтрымцы насельніцтвам дзяржаўнага курсу, якім ідзе Беларусь», — адзначаецца ў віншаваньні Пуціна.
Расейскі прэзыдэнт назваў Лукашэнку «жаданым і дарагім госьцем на расейскай зямлі» і дадаў, што неўзабаве чакае Лукашэнку ў Маскве, каб працягнуць цесную супольную працу па разьвіцьці расейска-беларускага супрацоўніцтва і павысіць эфэктыўнасьць інстытутаў «саюзнай дзяржавы».
З кіраўнікоў расейскіх рэгіёнаў першым павіншаваў Лукашэнку Рамзан Кадыраў. Ён апублікаваў фота з Лукашэнкам і назваў яго «адзіным годным кандыдатам на гэтую адказную пасаду».
У тэлефоннай размове Аляксандра Лукашэнку павіншаваў зь перамогай таксама і прэзыдэнт Казахстану Касым-Жамарт Такаеў.
Пазьней Лукашэнку зь «пераканаўчай перамогай» павіншавалі кіраўнікі Ўзбэкістану і Таджыкістану Шаўкат Мірзіёеў і Эмамалі Рахмон. Прэзыдэнт Кіргізстану Садыр Жапараў таксама павіншаваў Лукашэнку з «упэўненай перамогай на выбарах».
Пра разьвіцьцё «дружалюбных адносін паміж дзьвюма краінамі» была тэлефонная размова Лукашэнкі з прэзыдэнтам Азэрбайджану Ільхамам Аліевым.
Павіншаваў Аляксандра Лукашэнку зь перамогай на сёлетніх прэзыдэнцкіх выбарах і прэзыдэнт Віетнаму Лыонг Кыонг. У віншаваньні гаворыцца, што Віетнам «надае вялікае значэньне ўмацаваньню і разьвіцьцю традыцыйнага сяброўства зь Беларусьсю».
Ад імя ўраду Вэнэсуэлы Лукашэнку і беларускі народ павіншаваў кіраўнік МЗС краіны Іван Гіль Пінта.
Старшыня Кітайскай Народнай Рэспублікі Сі Цзіньпін 27 студзеня таксама патэлефанаваў Лукашэнку, каб павіншаваць яго «зь пераабраньнем на пасаду прэзыдэнта».
Як адзначаецца ў паведамленьні МЗС Кітаю, Сі Цзіньпін заявіў, што гатовы прадоўжыць супрацоўнічаць з Лукашэнкам «для працягу традыцыйнай дружбы паміж дзяржавамі, паглыбленьня ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва і садзейнічаньня далейшаму разьвіцьцю кітайска-беларускіх дачыненьняў на карысьць народаў дзьвюх краін».
Асобна лідэр КНР адзначыў «плённыя вынікі» ў супольным будаўніцтве «Аднаго пояса, аднаго шляху».
Паводле папярэдніх вынікаў, абнародаваных ЦВК, за Аляксандра Лукашэнку нібыта прагаласавалі 86,82% выбарнікаў. Яўка на выбарах склала 85,7%. ЦВК заявіла, што апрацавала 100% бюлетэняў.
Выбары 2025 году ў Беларусі
- Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Такое рашэньне ўхвалілі на пасяджэньні Палаты прадстаўнікоў 23 кастрычніка. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны былі адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
- Аляксандар Лукашэнка ўжо заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на пяць гадоў. Гэта будуць ужо сёмыя выбары для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
- Напярэдадні абвяшчэньня даты галасаваньня амбасадар Расеі ў Беларусі Барыс Грызлоў сказаў, што расейскі бок дапаможа Менску ў выпадку «спробаў дэстабілізацыі» ў часе выбараў, калі Беларусь зьвернецца па такую дапамогу.
- Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што цяперашняя электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
- Раней дэмакратычныя сілы Беларусі ўжо неаднаразова заяўлялі, што будуць дабівацца непрызнаньня гэтых выбараў міжнароднай супольнасьцю.
- Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не былі прызнаныя міжнароднай супольнасьцю, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі.
- Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца да гэтага часу.
- У турмах Беларусі застаецца каля 1,3 тысячы чалавек, якіх праваабаронцы прызналі палітвязьнямі (колькасьць асуджаных з палітычных матываў значна большая). З 2020 году праваабарончаму цэнтру «Вясна» вядомыя прозьвішчы сама меней 7400 фігурантаў крымінальных палітычных спраў у Беларусі, заведзеных з палітычных матываў. Зь іх 6013 чалавек ужо асудзілі (як мінімум 2336 чалавек — на пазбаўленьне волі, 681 — на «хімію»). Больш за 50 тысяч чалавек затрымлівалі з палітычных матываў.
- У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў: сацыёляг Генадзь Коршунаў у траўні 2024-га ацэньваў маштаб палітычнай эміграцыі ў 500-600 тысяч чалавек, намесьнік кіраўніка МУС Карпянкоў у кастрычніку 2023 году казаў, што з 2020 году зь Беларусі зьехалі 350 тысяч чалавек.
- У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, засталіся толькі 4 праўладныя партыі. Агулам грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў ужо сама меней 1838 некамэрцыйных арганізацыяў (сярод іх грамадзкія аб’яднаньні, прафсаюзы, палітычныя партыі, фонды, недзяржаўныя ўстановы, асацыяцыі, рэлігійныя арганізацыі і інш.).
- Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, арыштамі, ператрусамі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы. За кратамі ў Беларусі цяпер застаюцца 36 прадстаўнікоў мэдыя.
- 97% членаў выбаркамаў працавала на папярэдніх выбарах, вынікае з дакладу ініцыятывы былых сілавікоў BelPol.
- Паводле апошніх зьвестак, апублікаваных ЦВК, яўка на выбарах склала ня меней за 81,50%.
- У ноч на 27 студзеня Цэнтральная выбарчая камісія заявіла, што за Аляксандра Лукашэнку прагаласавалі 86,82% выбарцаў. Вынікі падліку галасоў за іншых кандыдатаў наступныя: Сяргей Сыранкоў — 3,21%, Алег Гайдукевіч —2,2%, Ганна Канапацкая — 1,86, Аляксандар Хіжняк — 1,74%. Супраць усіх прагаласавалі 3,6% удзельнікаў галасаваньня.
- ЦВК заявіла, што апрацавала 100% бюлетэняў. Канчатковыя вынікі абяцаюць падвесьці 3 лютага.
Форум