Ад 7 лістапада ініцыятыўныя групы ў падтрымку патэнцыйных кандыдатаў зьбіраюць подпісы за іх вылучэньне. Калі ад пачатку кампаніі такіх груп было 7, то цяпер двое прэтэндэнтаў — Вольга Чамаданава і Сяргей Бобрыкаў — адмовіліся ад удзелу ў электаральнай кампаніі.
Аляксандар Лукашэнка 14 лістапада заявіў, што ўжо мае 700 тысяч подпісаў выбарнікаў. Пра колькасьць подпісаў у іншых патэнцыйных кандыдатаў пакуль нічога невядома.
Таблічка з адказамі «так» ці «не»
Беларус Максім (імёны герояў зьмененыя ў мэтах бясьпекі, — РС) працуе юрыстам у адной з арганізацый. Ён расказвае, што днямі ў офіс прыйшло паведамленьне з профільнага міністэрства ў Менску з тытулам «Тэрмінова!» (копія табліцы ёсьць у рэдакцыі.— РС). Кіраўніку арганізацыі загадвалі запоўніць таблічку, у якую неабходна занесьці дадзеныя ўсіх супрацоўнікаў, улічваючы прыбіральніц — імя, прозьвішча і пасаду. А ў асобнай графе пазначыць «Ці паставілі подпіс за Аляксандра Рыгоравіча Лукашэнку?». Варыянты адказаў — «так» ці «не».
«Мы былі ў шоку. У 2020-м такога патрабаваньня не было. Я, напрыклад, разумею, што, паставіўшы „не“, можаш разьвітацца з працай папросту», — зазначыў юрыст.
Беларуска Алена расказвае, што цяпер цяжка «адбіцца» ад збору подпісаў за Аляксандра Лукашэнку. Яна кажа, што подпісы за яго вылучэньне зьбіраюць як на працы, так і на вуліцах, асабліва ў цэнтры Гомля, дзе яна жыве. Стаяць пікеты па зборы подпісаў і ў буйных крамах.
«Больш за тое, ходзяць і па кватэрах, проста няма куды схавацца ад іх. Я заявіла на працы кіраўніцы, што мяняю пашпарт, няма яго ў наяўнасьці, і што ня маю правоў кіроўцы. Пакуль, так бы мовіць, схавалася. Ня ведаю, што буду брахаць на працы 26 студзеня, на дзень выбараў», — падзялілася Алена.
Яшчэ адна беларуска, Хрысьціна, кажа, што яна цяпер у дэкрэтным водпуску і радая, што гэта дазволіць ёй пазьбегнуць удзелу ў вылучэньні Лукашэнкі.
«Я хачу толькі аднаго — каб хутчэй гэта ўсё мінула. Хай пішуць Лукашэнку 100%, хай з усіх вырвуць подпісы за яго, абы больш не садзілі людзей у турмы. Гэта мяне хвалюе больш за ўсё. Мне нічога ня трэба, толькі каб гэты прыгнёт ня быў больш такім чорным. Цяпер людзі настолькі прыгнечаныя, што нічога ня хочуць добрага, абы горш не было», — падзялілася Хрысьціна.
Беларус Павал працуе ў сфэры мэдыцыны. Ён расказаў, што пакуль што подпісаў у іх установе не зьбіралі. Адзінае, што галоўны доктар «данёс інфармацыю», што сярод аддзяленьняў трэба праводзіць агітацыйную працу з нагоды выбараў і трэба актыўна ў іх удзельнічаць.
«Але калі праходзіла так званая акцыя «Надо!», то народ выходзіў. Хто добраахвотна, хто не. Было так, што санітарак забіралі з апэрацыйных блёкаў падчас апэрацый, каб яны стаялі гуртам на вуліцы і крычалі «Надо!», — расказаў Павал.
Выбары 2025 году ў Беларусі
- Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны былі адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
- Аляксандар Лукашэнка адразу ж заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на 5 гадоў. Гэтыя выбары сталі сёмымі для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
- Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада пасьля гэтага выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
- Гэтыя выбары ў Беларусі пры Лукашэнку насілі, паводле міжнародных арганізацый, несвабодны і недэмакратычны характар. Выбарчая кампанія праходзіла ва ўмовах шырокамаштабных рэпрэсій і палітычнага крызісу, які цягнецца ад папярэдніх прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году. 97% членаў выбаркамаў працавала на папярэдніх выбарах, вынікае з дакладу ініцыятывы былых сілавікоў BelPol.
- Паводле ЦВК, яўка на выбарах склала 86,82%. Ужо ў ноч на 27 студзеня Цэнтральная выбарчая камісія заявіла, што за Лукашэнку прагаласавалі 86,82% выбарнікаў. 3 лютага ў ЦВК заявілі, што згодна з канчатковымі вынікамі Аляксандар Лукашэнка атрымаў 5 136 293 галасы (86,82%), Сяргей Сыранкоў — 189 740 галасоў, Алег Гайдукевіч — 119 272 галасы, Ганна Канапацкая — 109 760 галасоў, Аляксандар Хіжняк — 102 789 галасоў.
- У Эўрапарлямэнце 22 студзеня ўхвалілі рэзалюцыю, у якой заклікалі не прызнаваць прэзыдэнцкія выбары 26 студзеня і легітымнасьць Лукашэнкі. Праваабаронцы Libereco і «Вясны» назвалі выбары ў Беларусі «прапагандысцкім шоў», Міжнародны інстытут дэмакратыі і садзейнічаньня выбарам — «„самапрызначэньнем“ Лукашэнкі», а гендакладчык ПАРЭ па дэмакратычнай Беларусі Рышард Пэтру заявіў, што яны «стануць чарговай фікцыяй». У Amnesty International адзначылі ўзмацненьне палітычных рэпрэсій перад выбарамі.
- Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не прызнала міжнародная супольнасьць, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі. Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца дагэтуль. У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў. У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў больш за 1,8 тысячы некамэрцыйных арганізацыяў. Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы.
Форум