Кіраўнік Дзяржаўнай памежнай службы Ўкраіны Сяргей Дэйнэка за тры дні да расейскага ўварваньня папярэдзіў вышэйшае ўкраінскае кіраўніцтва аб тым, што наступ арміі Расеі адбудзецца з тэрыторыі Беларусі.
«Мы дакладна разумелі, што ўварваньне будзе з тэрыторыі Беларусі, па чарнобыльскім кірунку. Дакладна разумелі, што будзе на мяжы Харкаўскай і Луганскай абласьцей, дзе вораг мусіў зайсьці, каб атачыць і зьліквідаваць нашу групоўку ў зоне апэрацыі Аб’яднаных сіл», — сказаў Дэйнэка ў інтэрвію выданьню «Українська правда».
Паводле яго, былі сумневы толькі ў тым, што Расея будзе наступаць з Крыму.
«З Данбасу па лініі сутыкненьня гэта было абсалютна зразумела. З тэрыторыі Беларусі яны маглі пайсьці не як расейская армія, а з шаўронамі Беларусі, у беларускай форме. А ісьці з Крыму — там жа толькі расейцы, больш нікога. Таму я да апошняга меў сумневы аб іхным наступе з Крыму. На жаль, я памыліўся», — патлумачыў ён.
«21 лютага я пісьмова паінфармаваў усе вышэйшыя органы аб тым, што вайна будзе. Так, дата поўнамаштабнага наступу пераносілася. Спачатку гэта было 19 лютага, потым 22-га і апошняя — 24 лютага», — дадаў Сяргей Дэйнэка.
Кіраўнік украінскіх памежнікаў паведаміў, што да ўварваньня яны пасьпелі вывезьці з усіх памежных абласьцей важныя дакумэнты.
Сяргей Дэйнэка таксама паведаміў, што 19 лютага 2022 году на мяжы правёў сустрэчу з старшынёй Дзяржаўнага памежнага камітэту Беларусі Анатолем Лапо.
«Я перадаў яму нашу інфармацыю, папрасіў перадаць як саманазванаму прэзыдэнту Лукашэнку, тым больш што той таксама ж памежнік. Лукашэнка ж праходзіў тэрміновую службу ў памежных войсках КДБ СССР. Таму ён павінен быў разумець, што памежнікі павінны прадухіліць парушэньне мяжы, а не спрыяць яму. Мой калега запэўніў, што „гэтага ня можа быць“. Але па ягонай рэакцыі я бачыў, што ён хлусіць. Гэта была апошняя сустрэча і апошняя размова зь ім», — прыгадаў украінскі памежнік.
Сяргей Дэйнэка таксама паведаміў, што даў паслухаць Анатолю Лапо перахопы размоў расейскіх вайскоўцаў. «Ён пабляднеў, потым стаў чырвоным, потым зялёным, абяцаў, што ў той жа вечар зробіць даклад Лукашэнку. Ну а далей мы ўжо бачылі, што адбывалася», — удакладніў ён.
Кіраўніцтва Беларусі падтрымала агрэсію Расеі супраць Украіны і дазволіла скарыстаць вайсковую інфраструктуру і паветраную прастору для ўварваньня расейскай арміі і абстрэлаў мірных гарадоў Украіны, ахвярамі якіх сталі дзясяткі тысяч цывільных украінцаў.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
