За час ваеннага ўварваньня Расеі ва Ўкраіну Пуцін настроіў супраць сябе і «партыю вайны», і тых, хто хоча міру, піша расейскамоўны незалежны сайт «Медуза», рэдакцыя якога знаходзіцца ў Рызе, са спасылкай на свае крыніцы ў расейскіх элітах.
На працягу трох месяцаў ад моманту уварваньня Расеі ва Ўкраіну многія прадстаўнікі расейскіх элітаў некалькі разоў памянялі сваю пазыцыю як у адносінах да вайны, так і да сытуацыі ў сваёй краіне.
Незадаволенасьць дзеяньнямі Пуціна, маштабамі санкцый і тэмпамі «спэцапэрацыі»
Як кажуць крыніцы «Медузы» блізкія да Крамля, цяпер сярод расейскіх элітаў вельмі шмат хто не задаволены асабіста Ўладзімірам Пуціным. Пры гэтым такой пазыцыі прытрымліваюцца і тыя, хто выступае за працяг вайны, і тыя, хто хоча міру, піша выданьне і адзначае, цяпер — праз тры месяцы з пачатку ўварваньня — у ацэнках таго, што адбываецца, сярод чыноўнікаў высокага рангу пераважае пэсымізм.
Разам з тым у Крамлі па-ранейшаму ня бачаць рэалістычнага сцэнару, пры якім улады маглі б скончыць баявыя дзеяньні ва Ўкраіне — і захаваць свой рэйтынг.
Многія чальцы ўраду незадаволеныя тым, што Пуцін пачаў вайну, не падумаўшы пра маштабы санкцый. Таксама незадаволенасьць выклікаюць і тэмпы «спэцапэрацыі», нібыта многія ў расейскіх элітах думаюць, што можна было б дзейнічаць больш рашуча, паведамілі «Медузе» крыніцы, блізкія да прэзыдэнцкай адміністрацыі і да ўраду Расеі.
Нягледзячы на тое, што многія чыноўнікі лічаць, што «трэба дзейнічаць больш жорстка» і працягваць вайну «да перамогі» з шырокай мабілізацыяй рэзэрвістаў, паводле інфармацыі суразмоўцаў «Медузы», на мабілізацыю ў Крамлі не гатовыя.
Пры гэтым крыніцы адзначаюць, што «партыя міру» — у асобе найбуйнейшых бізнэсоўцаў і большасьці «цывільных» чыноўнікаў — таксама незадаволеная дзеяньнямі Пуціна, бо ня бачыць зь яго боку рэальных крокаў для дасягненьня міру з Украінай. Затое заўважаюць шматлікія цяжкасьці ў эканоміцы.
«Будучыня пасьля Пуціна»
Блізкія да Адміністрацыі прэзыдэнта і ўраду суразмоўцы «Медузы» адзначаюць, што на такім фоне ва ўладзе ўсё часьцей абмяркоўваецца тэма «будучыні пасьля Пуціна».
Паводле адной з крыніц, у Крамлі негалосна абмяркоўваюцца нават фігуры пераемнікаў. Сярод іх мэр Масквы Сяргей Сабянін, намесьнік старшыні Савету бясьпекі Дзьмітрый Мядзьведзеў і першы намесьнік кіраўніка АП Сяргей Кірыенка.
Крыніцы «Медузы» тлумачаць, што Кірыенка ў апошні час рэгулярна мае зносіны з Пуціным з нагоды Данбасу (чыноўнік нядаўна стаў крамлёўскім куратарам гэтага акупаванага рэгіёну) і эканомікі. Таксама Кірыенка, як і кіраўнік Расгвардыі Віктар Золатаў, уваходзіць у «блізкае кола» Пуціна.
Разам з тым суразмоўцы «Медузы» падкрэсьліваюць, што нават пры абмеркаваньні Кірыенкі і іншых гіпатэтычных пераемнікаў усе ва ўладзе разумеюць: Пуцін можа пакінуць пасаду прэзыдэнта толькі пры сур’ёзным пагаршэньні стану здароўя.
«Анэксія Беларусі»
Таксама, як піша «Медуза», у Крамлі не адмовіліся ад ідэі правесьці рэфэрэндумы аб далучэньні да Расеі самаабвешчаных «ДНР» і «ЛНР», а таксама занятай расейскімі войскамі Херсонскай вобласьці Ўкраіны. Калі менавіта яны змогуць прайсьці, залежыць ад сытуацыі на фронце.
Тыя ж крыніцы не выключаюць, што разам з рэфэрэндумамі ў самаабвешчаных рэспубліках Данбасу можа прайсьці плебісцыт аб «зьліцьці» з Расеяй у Беларусі.
«Але гэта калі атрымаецца праціснуць Лукашэнку, які такога сцэнару ўсяляк пазьбягае», — падкрэсьлівае адзін з суразмоўцаў.
Прэс-сакратар прэзыдэнта Расеі Дзьмітрый Пяскоў на пытаньні «Медузы» на момант публікацыі не адказаў.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
