Цяпер цяжка адназначна рабіць высновы аб тым, што ў апошнія дні адбываецца ва ўсходніх і паўднёвых абласьцях Украіны і які бок мае перавага на полі бою, паколькі вайсковае кіраўніцтва абедзьвюх краін выдае вельмі абмежаваную інфармацыю пра баявыя дзеяньні, страты і пазыцыі бакоў.
Свабода сабрала ключавыя паведамленьні Расеі і Ўкраіны аб баявых дзеяньнях.
Расея спрабуе захапіць Харкаў, каб адкрыць шлях на поўдзень
Міністэрства абароны Расеі ў ноч на 11 красавіка паведаміла аб перакідваньні сіл і працягу маршаў на слабажанскім кірунку. Расейскія войскі, паводле афіцыйнага паведамленьня, правялі «манэўраны бой» у раёне Тапольскага Ізюмскага раёну Харкаўскай вобласьці. Пры гэтым Мінабароны Расеі прыводзіць цытату аднаго з камандзіраў танкавай роты Заходняй вайсковай акругі аб задачы «узяць населеныя пункты і забясьпечыць калідор для праходу расейскіх сіл далей на поўдзень». Камандзір расказаў, што калі яны «бралі населены пункт», украінскія жаўнеры нібыта здаваліся адразу, як толькі бачылі расейскую вайсковую тэхніку.
У зводцы Генэральнага штабу Ўзброеных сіл Украіны пра бой каля Тапольскага не паведамляюць. Паводле ўкраінскага штабу, расейцы спрабавалі наступаць у кірунках Даўгенькага і Дзьмітраўкі, але вымушаны былі адступіць на ранейшыя пазыцыі, а сілы 6-й агульнавайсковай арміі і берагавых войскаў паўночнага флёту Расеі працягваюць частковае блякаваньне і абстрэлы Харкава.
Харкаўская абласная адміністрацыя паведаміла, што за апошнія суткі расейскія войскі нанесьлі каля 66 удараў з артылерыі, мінамётаў і ракетных сыстэм. Пацярпелі Салтаўка, Пяціхаткі, Халодная Гара, Пісочын, Залачыў, Балаклія, Дзергачы. Загінулі 11 мірных жыхароў, у тым ліку 7-гадовае дзіця, і 14 атрымалі раненьні.
У Кіеве кажуць, што расейцы зьнішчылі аэрапорт у Дніпры, а ў Маскве — што ангар з С-300
Міністэрства абароны Расеі сьцьвярджае, што 10 красавіка ракетамі «Калібр» на поўдні Дніпра зьнішчылі ангар з чатырма комплексамі С-300, якія паставіла Кіеву «адна з эўрапейскіх краін».
Насамрэч у Дніпры расейцы цалкам зьнішчылі аэрапорт. Ад расейскіх абстрэлаў загінулі пяць ратавальнікаў. Паводле дарадцы Офісу прэзыдэнту Ўкраіны Аляксея Арастовіча, на Дніпро расейцы скінулі 10 ракет.
У паўднёвым горадзе Мікалаеў, як паведаміў кіраўнік абласной вайсковай адміністрацыі Віталь Кім, абстрэламі расейцы зьнішчылі два пустыя ангары, што належалі замежнаму прадпрыемству. Але расейскае Міністэрства абароны пераконвае, што ў тых ангарах знаходзіліся склады боепрыпасаў.
Расейцы ня ведаюць, якія паселішчы бамбяць
У зводках вайсковых ведамстваў Расеі і Ўкраіны незалежна ад напрамкаў, дзе вядуцца баявыя дзеяньні, адзначаюць розныя населеныя пункты.
Міністэрства абароны Расеі заявіла, што ў ноч на 11 красавіка яе паветраныя сілы нанесьлі авіяўдары «па базе рамонту ўзбраеньня і супрацьпаветранай вайсковай тэхнікі ў паселішчы Вялікая Навасёлаўка». Але такога населенага пункту ва Ўкраіне няма. Ёсьць Вялікая Навасёлка ў Данецкай вобласьці. Там ёсьць прыватнае прадпрыемства па рамонце сельгастэхнікі. Само паселішча знаходзіцца за 90 км ад Данецку, а за 18 км ад яго праходзіць аўтадарога Данецк — Запарожжа.
Паводле ўкраінскага Генштабу, на данецкім кірунку расейцы не пакідаюць спробаў узяць пад кантроль населеныя пункты Папаснае, Рубежнае, Ніжняе і Новабахмутаўка. Расейскія сілы спрабавалі штурмаваць Залатое, але беспасьпяхова, як сьцьвярджае ўкраінскі бок.
Генштаб Узброеных сіл Украіны паведаміў, што расейскія войскі працягваюць штурм у раёне заводу «Азоўсталь» і марскога порту Марыюпалю, выкарыстоўваючы артылерыю і авіяцыю.
Марыюпаль — галоўная мішэнь расейцаў
Дарадца Офісу прэзыдэнту Ўкраіны Аляксей Арастовіч у эфіры ўсеўкраінскага тэлемаратону заявіў, што галоўнай задачай украінскай арміі застаецца абарона Марыюпалю.
Паводле яго, на іншых кірунках — Кіеў, Запарожжа, Дніпро, — расейскія сілы ня змогуць весьці актыўных баявых дзеяньняў, паколькі на пачатку вайны Ўкраіна разграміла элітныя расейскія вайсковыя падразьдзяленьні, а цяпер Расея перамясьціла цэнтар сваёй увагі на ўсход і поўдзень.
«Галоўная стаўка (Расеі) — гэта канчаткова ўзяць Марыюпаль і атачэньне нашых войскаў у кірунку з Ізюму (Харкаўская вобласьць) у бок Дніпра і з Валнавахі (Данецкая вобласьць). Па-першае, ім на гэта ня хопіць сіл, а па-другое, пра гэта ведае вайскова-палітычнае кіраўніцтва краіны і робіць пэўныя захады», — патлумачыў Аляксей Арастовіч.
Паводле яго, тое, што Расея хоча і можа — гэта розныя рэчы. «Яны абвяшчаюць „напалеонаўскія пляны“ пра тое, як яны ўсё захопяць і разьдзеляць, але не выходзіць. З вайсковага пункту гледжаньня назапашаныя Расеяй рэзэрвы вельмі слабыя, па якасьці гэтая групоўка нашмат горшая, чым гэта было на пачатку вайны, і ня здольная выканаць такія заданьні», — дадаў дарадца Офісу прэзыдэнту Ўкраіны.
У той жа час Аляксей Арастовіч мяркуе, што Расея можа павялічыць ракетныя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў. «Там вельмі шмат ракетнага ўзбраеньня, але на зямлі, я мяркую, мы справімся», — перакананы ён.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
