Сьцісла:
- Пастаянная ўнутраная вайна, сьвядомае нагнятаньне напружанасьці — неабходная ўмова выжываньня рэжыму.
- Аднак высьвятляецца, што для бесьперапыннага падвышэньня градусу напружаньня мала барацьбы толькі з унутранымі ворагамі. Мадэль крэпасьці ў аблозе патрабуе вонкавых ворагаў.
- Таму цалкам заканамерна, што Беларусь ператварылася ў фактар дэстабілізацыі ня толькі рэгіёну Ўсходняй і Цэнтральнай Эўропы, але і больш шырокага абшару, у чыньнік пагрозы рэгіянальнай бясьпекі.
- Жах у тым, што Лукашэнка прывучае беларусаў да вайны як да нечага непазьбежнага. Прычым да ўдзелу ў абсалютна чужой вайне, ніяк не зьвязанай з нацыянальнымі інтарэсамі Беларусі.
Гэта вельмі паказальна на тле таго, што Лукашэнка доўгі час выступаў у ролі гаранта стабільнасьці. Апошнія гады, асабліва пасьля Крыму, галоўным мэсыдж грамадзтву быў прыкладна такі: няхай жывём і небагата, затое ў нас мір, парадак, пакой, бясьпека.
2020 год радыкальна паламаў усю ранейшую парадыгму ягонага палітычнага пазыцыянаваньня. Памяняўся ня тое каб характар кіроўнага рэжыму, а хутчэй умовы ягонага панаваньня. Цяпер для яго існаваньня патрэбна пэрманэнтнае становішча надзвычайшчыны.
Таму, хоць, здавалася б, пратэсты задушаныя, усе ворагі пераможаныя, а рэпрэсіі не спыняюцца. Кожны дзень прыходзіць інфармацыя пра новыя арышты, затрыманьні, суды, заканадаўчыя навацыі супраць апанэнтаў.
Такім чынам, пастаянная ўнутраная вайна, сьвядомае нагнятаньне напружанасьці — неабходная ўмова выжываньня рэжыму. Таму ня думаю, што праз пэўны час, напрыклад пасьля рэфэрэндуму, рэпрэсіі спыняцца.
Аднак высьвятляецца, што для бесьперапыннага падвышэньня градусу напружаньня мала барацьбы толькі з унутранымі ворагамі. Мадэль крэпасьці ў аблозе патрабуе вонкавых ворагаў.
Таму цалкам заканамерна, што Беларусь ператварылася ў фактар дэстабілізацыі ня толькі рэгіёну Ўсходняй і Цэнтральнай Эўропы, але і больш шырокага абшару, у чыньнік пагрозы рэгіянальнай бясьпекі.
Адзін за другім правакуюцца міжнародныя крызісы, у цэнтры якіх апынаецца Беларусь. Спачатку была скандальная гісторыя з пасадкай самалёта кампаніі Ryanair у менскім аэрапорце. Потым быў шматмесячны міграцыйны крызіс. Як высьвятляецца, менавіта Лукашэнка быў ініцыятарам уводу войскаў АДКБ у Казахстан. І вось цяпер Беларусь апынулася ў цэнтры ваенна-палітычнага крызісу вакол Украіны.
З выступаў Лукашэнкі апошняга часу вынікае, што цяпер галоўная пагроза Беларусі існуе не ад «страшнага монстра» NATO, а ад Украіны. Цяпер, як высьвятляецца, яна галоўны вораг Беларусі. Нагнятаньне варожасьці супраць паўднёвай суседкі набывае маштаб падрыхтоўкі да рэальнай вайны. Прычым кідаецца ў вочы як абсалютна штучны характар нібыта ўкраінскай пагрозы, так і яўны расейскі палітычны кільватэр, у межах якога дзейнічае Лукашэнка.
Галоўная выснова палягае ў тым, што зьніжэньне градусу напружанасьці — гэта пагроза для рэжыму. Таму ён і кідаецца ва ўсё новыя замежныя авантуры.
Разам з тым можна канстатаваць, што ва ўмовах пагрозы рэальнай вайны свабода рук, калідор магчымасьцяў, поле для манэўру Лукашэнкі рэзка звузіліся. Павялічылася ягоная залежнасьць ад непрадказальнай палітыкі Масквы.
Мяркую, зрабіць з Украіны ворага — задача маларэальная нават у вачах прыхільнікаў Лукашэнкі. Але жах у тым, што Лукашэнка прывучае беларусаў да вайны як да нечага непазьбежнага. Прычым да ўдзелу ў абсалютна чужой вайне, ніяк не зьвязанай з нацыянальнымі інтарэсамі Беларусі. І гэта не выклікае ніякай рэакцыі ў грамадзтве.
Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.
Пагроза нападу Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
