Лінкі ўнівэрсальнага доступу

5 прычын, чаму варта паслухаць новы альбом фольк-гурту Vuraj «Літо» (аўдыё)


Сяржук Доўгушаў, архіўнае фота
Сяржук Доўгушаў, архіўнае фота

Сёньня ў Менску фольк-гурт Vuraj прэзэнтуе новы альбом «Літо». Гэта чатыры гады экспэдыцый на Палесьсе і рэкорд збору сродкаў на краўдфандынгу, у запісе альбома ўдзельнічаў намінант на «Грэмі». Свабода паразмаўляла зь лідэрам гурту, фальклярыстам Сержуком Доўгушавым, каб зразумець, чаму варта неадкладна паслухаць палескія посткупальскія сьпевы.

Выключная палеская гаворка

Vuraj — вядомы папулярызатар беларускага фольку. На сёньня гурт існуе ўжо 8 гадоў. Па вэрсіі экспэртаў TuzinFM, альбом «Rajok» стаў найлепшым альбомам 2014 году.

Цягам апошніх чатырох гадоў Сяржук Доўгушаў зьбіраў матэрыял у этнаграфічных экспэдыцыях па розных рэгіёнах беларускага Палесься. Музыкі пераасэнсоўвалі і пераказвалі матэрыял у аўтарскім стылі. Тры гады таму выйшаў дыск «Шэсьць загадак», куды ўвайшлі тры першыя палескія песьні з экспэдыцый. Пасьля Сяржук пачаў паглыбляцца ў гэтую тэму і папулярызаваць палескую гаворку.

«Узяць адну вёску — там можна налічыць 300 песень, там свая мова. Мы сьпяваем менавіта так, як сьпяваюць у гэтых мясцовасьцях, але на аснове гэтага фальклёру мы робім свой матэрыял. Застаецца і мэлёдыя, і тэкст, і сэнс, але мы робім кожны твор як сымфонію. Да альбома мы прыклалі арыгінальныя тэксты», — распавядае Сяржук.

Дасьледаваньнем аўтэнтычных палескіх гаворак займаўся ўсё жыцьцё мовазнаўца, гісторык Фёдар Данілавіч Клімчук. Ён запісаў гаворкі соцень паселішчаў Берасьцейскай вобласьці, а таксама пераклаў на гаворку свайго роднага сяла Сіманавічы Новы Запавет ды творы Гамэра, Талстога і Гогаля. Цяпер зьбіраюць сродкі, каб выдаць увесь Новы Запавет у ягоным перакладзе на палескую гаворку.

Гурт, які робіць фольк вялікім ізноў

У пошуках сьпеўнага матэрыялу музыкі пазнаёміліся з этнографам Ірынай Мазюк. Яна і падштурхнула да першай экспэдыцыі. Па яе словах, фальклёр лепш адчуваеш тады, калі знаходзіш яго самастойна.

«Ня раз нам казалі, што мы — мосьцік, празь які людзі прыходзяць да фальклёру. Ня кожны проста так будзе слухаць запіс народных сьпеваў», — заўважае Сяржук.

Сяржук Доўгушаў зьбірае палескія песьні
Сяржук Доўгушаў зьбірае палескія песьні

«Літо» — гэта цыкл абрадавых песень на Палесьсі, заходнепалескія посткупальскія сьпевы ў аўтарскіх пераасэнсаваньнях.

«На Палесьсі можна проста сказаць „Літо“ замест „Засьпявайце якую-небудзь абрадавую песьню“. І палешукі сьпяваюць „літо“ — цыкль летніх жніўных песень. Гэтыя песьні адны з самых старадаўніх, яшчэ дахрысціянскіх часоў, мінорныя, нават дзесьці дэпрэсіўныя», — кажа лідэр гурту.

Сынтэз сучаснасьці і даўніны

Ужо трэці год Сяржук Доўгушаў возіць у Менск бабуль і дзядуль зь вёсак, каб зладзіць палешукам сьвята, а менчукам — даць рэдкую магчымасьць пачуць і прасьпяваць народныя песьні з носьбітамі беларускай традыцыі. Абрадавую песьню «Да дай Божэ цёпла лето» Vuraj запісаў сумесна з народным ансамблем «Вытокі». Калектыў паходзіць зь вёскі Дзятлавічы Лунінецкага раёну.

«Гэта ўнікальная вёска, бо традыцыя народных сьпеваў трымаецца там дагэтуль. Самыя старыя адыходзяць, прыходзіць новае пакаленьне. Калі мы пасьлядоўнікі і экспэрымэнтатары, то яны нясуць і ўвасабляюць традыцыйнасьць. Атрымліваецца такі сынтэз сучаснасьці і даўніны», — падкрэсьлівае лідэр гурту.

Гукарэжысэр альбома — намінант на «Грэмі»

Запіс, зьвядзеньне і мастэрынг рабілі ў адной з найлепшых польскіх студый «TRstudio» каля Варшавы і ў студыі Everest у Менску.

Саўнд-прадусарам альбома выступіў вядомы польскі гукарэжысэр Томаш Рагула — намінант на прэмію Амэрыканскай акадэміі гуказапісу «Грэмі». Ён запісваў шмат вядомых эўрапейскіх зорак, сярод якіх і беларускі гурт «Троіца».

«Зь ім было цікава паэкспэрымэнтаваць. Наша скрыпачка грала ў мікрафон, у які сьпяваў Фрэдзі Мэрк’юры (але гэта не паўплывала на гук)», — узгадвае Сяржук.

Рэкорд краўдфандынгу

Альбом запісалі дзякуючы падтрымцы на краўд-пляцоўцы Ulej.by. За два месяцы гурт сабраў 116% ад неабходнай сумы (10 088 рублёў) і ўвайшоў у топ найбольш пасьпяховых музычных праектаў на пляцоўцы.

«Нас нават паклікалі на Ulej.by распавесьці, як нам удалося гэта зрабіць», — кажа Сяржук.

Пасьля канцэрту Vuraj на доўгі час возьме паўзу.

Паслухаць альбом можна на музычнай плятформе Bandcamp.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG