2 гады таму пачалася грузінска-расейская вайна. Пра яе наступствы, у тым ліку і пра яе ўплыў на беларуска-грузінскія адносіны, разважае дырэктар грузінскай службы радыё Свабода Давід Какабадзэ.
Радыё Свабода: Наколькі жыцьцяздольнымі ўтварэньнямі аказаліся Абхазія і Паўднёвая Асэтыя?
Какабадзэ: Я мяркую, што пра самастойнае існаваньне размовы быць ня можа. Асабліва гэта можна сказаць пра Паўднёвую Асэтыю. Увесь яе бюджэт фармуецца з Масквы. Гэта прызнаюць і самі сэпаратысцкія лідэры. У Абхазіі становішча крыху іншае. Там ёсьць уласныя даходы хаця б ад турызму, якія былі яшчэ ў савецкія часы. Але Масква шмат грошай выдаткоўвае і на Сухумі таксама.
Радыё Свабода: Якое стаўленьне цяпер, праз 2 гады пасьля вайны, да аддзяленьня гэтых тэрыторый? Наколькі моцнае жаданьне іх вярнуць?
Какабадзэ: Пераважная частка грузінскага насельніцтва адмаўляе сілавое рашэньне. У той жа час ніхто не адмаўляецца ад вяртаньня гэтых тэрыторый у склад Грузіі. Палітык, які публічна заявіць, што гэтыя тэрыторыі страчаныя назаўжды, страціць сваю папулярнасьць. Гэта кажа, што такі настрой у грамадзтве вельмі моцны. Апазыцыя крытыкуе Саакашвілі і ягоны ўрад, што тыя пачалі вайну і ня толькі прайгралі і страцілі тэрыторыі, якія і так былі страчаныя, але і дадатковыя – Кадорскую цясьніну ў Абхазіі і Ахалгорскі рэгіён у Паўднёвай Асэтыі. Але ніхто ня можа прапанаваць канкрэтных шляхоў. Кажуць, што трэба весьці дыялёг з абхазамі і асэтынамі. Дык гэта ўсе ведаюць, урад і спрабуе гэта рабіць. Жэнэўскія перамовы пакуль ніяк не прасоўваюць працэс прымірэньня. А іншага мэханізму няма.
Радыё Свабода: За гэтыя 2 гады не адбылося некалькі падзеяў, якія ў жніўні 2008 году выглядалі вельмі верагоднымі, калі не непазьбежнымі.
Міхаіл Саакашвілі захаваў уладу, нягледзячы на сакрушальную паразу і моцны ціск знутры і звонку.
Баявыя дзеяньні не аднавіліся.
Расея фармальна не ўключыла Абхазію і Паўднёвую Асэтыю ў свой склад.
Чаму гэтыя падзеі не адбыліся?
Какабадзэ: Сапраўды многія думалі, што пасьля такой паразы, у выніку такога ціску з боку Расеі Саакашвілі так ці інакш сыдзе. Мне здаецца, што гэтага не адбылося менавіта дзякуючы гэтаму ціску з боку Расеі. Прарасейскія сілы ў Грузіі вельмі слабыя. Масква займае безапэляцыйную пазыцыю, яна кажа, што Саакашвілі – палітычны труп, што зь ім размаўляць ня будуць, у расейскіх СМІ яго нават не называюць прэзыдэнтам, маўляў, грузіны добрыя, а Саакашвілі кепскі. Але Саакашвілі быў абраны грузінскім народам, прычым абраны незадоўга да вайны. Калі ты паважаеш народ, ты павінен паважаць і ягоны выбар.
Парадокс, але пасьля вайны Саакашвілі нават умацаваў свае палітычныя пазыцыі. Цяпер у яго хіба не больш моцныя пазыцыі, чым былі да вайны.
Чаму Абхазія і Паўднёвая Асэтыя не далучыліся да РФ? Калі казаць пра Абхазію, то ў лідэраў гэтага рэгіёна няма жаданьня далучыцца да Расеі. Многія перасьцерагаюцца, што гэта прывядзе да зьнікненьня абхазаў як этнасу. У Паўднёвай Асэтыі сытуацыі іншая ёсьць Паўночная Асэтыя, да якой можна далучыцца. І там сапраўды ёсьць такія настроі.
І нарэшце, чаму Расея задаволілася тым, што было заваявана ў жніўні 2008 году? Я мяркую, што тут ключавую ролю адыграла пазыцыя Захаду.Калі б Расея пайшла на Тбілісі, усім былі б зразумелыя мэты, што прычына – не канфлікт вакол Паўднёвай Асэтыі, а намер пакараць Грузію за яе імкненьне стаць сябрам НАТА і ЭЗ.
Радыё Свабода: Нядаўна беларускае тэлебачаньне паказала сэнсацыйнае інтэрвію з прэзыдэнтам Саакашвілі, за тыдзень да гэтага адбылася сустрэча Лукашэнкі і Саакашвілі. Тбілісі адчувае ўдзячнасьць Беларусі за непрызнаньне Абхазіі і Паўднёвай Асэтыі. Як вы мяркуеце, ці можа грузінскі лідэр стаць своеасаблівым адвакатам беларускага рэжыму на Захадзе?
Какабадзэ: Я думаю, што прайшлі часы, калі ён быў буйной фігурай ва ўладных габінэтах краін Захаду – калі ён наагул калісьці быў такой фігурай. Але яго прымалі ўсе заходнія лідэры. Але цяпер такога жаданьня ў іх няма, ці яно значна слабейшае, чым было. Цяжка сказаць, наколькі важкі ягоны ўплыў, каб быць пасьпяховым адвакатам Лукашэнкі.
Што тычыцца выгодаў, якіх Саакашвілі чакае ад збліжэньня з Беларусьсю, то мне падаецца, што ў гэтым ёсьць рацыя. Грузінскі ўрад робіць усё магчымае, каб не дапусьціць прызнаньня Абхазіі і Паўднёвай Асэтыі іншымі постсавецкімі краінамі. І ня толькі постсавецкімі, пра гэта сьведчыць нядаўні візыт Саакашвілі ў Калюмбію, на інаўгурацыю новага прэзыдэнта гэтай краіны. Ён не губляе ніводнай магчымасьці сустрэцца зь лідэрамі, якія патэнцыйна разглядаюцца як кандыдаты на прызнаньне гэтых тэрыторый.
Радыё Свабода: Наколькі жыцьцяздольнымі ўтварэньнямі аказаліся Абхазія і Паўднёвая Асэтыя?
Какабадзэ: Я мяркую, што пра самастойнае існаваньне размовы быць ня можа. Асабліва гэта можна сказаць пра Паўднёвую Асэтыю. Увесь яе бюджэт фармуецца з Масквы. Гэта прызнаюць і самі сэпаратысцкія лідэры. У Абхазіі становішча крыху іншае. Там ёсьць уласныя даходы хаця б ад турызму, якія былі яшчэ ў савецкія часы. Але Масква шмат грошай выдаткоўвае і на Сухумі таксама.
Радыё Свабода: Якое стаўленьне цяпер, праз 2 гады пасьля вайны, да аддзяленьня гэтых тэрыторый? Наколькі моцнае жаданьне іх вярнуць?
Какабадзэ: Пераважная частка грузінскага насельніцтва адмаўляе сілавое рашэньне. У той жа час ніхто не адмаўляецца ад вяртаньня гэтых тэрыторый у склад Грузіі. Палітык, які публічна заявіць, што гэтыя тэрыторыі страчаныя назаўжды, страціць сваю папулярнасьць. Гэта кажа, што такі настрой у грамадзтве вельмі моцны. Апазыцыя крытыкуе Саакашвілі і ягоны ўрад, што тыя пачалі вайну і ня толькі прайгралі і страцілі тэрыторыі, якія і так былі страчаныя, але і дадатковыя – Кадорскую цясьніну ў Абхазіі і Ахалгорскі рэгіён у Паўднёвай Асэтыі. Але ніхто ня можа прапанаваць канкрэтных шляхоў. Кажуць, што трэба весьці дыялёг з абхазамі і асэтынамі. Дык гэта ўсе ведаюць, урад і спрабуе гэта рабіць. Жэнэўскія перамовы пакуль ніяк не прасоўваюць працэс прымірэньня. А іншага мэханізму няма.
Радыё Свабода: За гэтыя 2 гады не адбылося некалькі падзеяў, якія ў жніўні 2008 году выглядалі вельмі верагоднымі, калі не непазьбежнымі.
Саакашвілі быў абраны грузінскім народам, прычым абраны незадоўга да вайны. Калі ты паважаеш народ, ты павінен паважаць і ягоны выбар
Міхаіл Саакашвілі захаваў уладу, нягледзячы на сакрушальную паразу і моцны ціск знутры і звонку.
Баявыя дзеяньні не аднавіліся.
Расея фармальна не ўключыла Абхазію і Паўднёвую Асэтыю ў свой склад.
Чаму гэтыя падзеі не адбыліся?
Какабадзэ: Сапраўды многія думалі, што пасьля такой паразы, у выніку такога ціску з боку Расеі Саакашвілі так ці інакш сыдзе. Мне здаецца, што гэтага не адбылося менавіта дзякуючы гэтаму ціску з боку Расеі. Прарасейскія сілы ў Грузіі вельмі слабыя. Масква займае безапэляцыйную пазыцыю, яна кажа, што Саакашвілі – палітычны труп, што зь ім размаўляць ня будуць, у расейскіх СМІ яго нават не называюць прэзыдэнтам, маўляў, грузіны добрыя, а Саакашвілі кепскі. Але Саакашвілі быў абраны грузінскім народам, прычым абраны незадоўга да вайны. Калі ты паважаеш народ, ты павінен паважаць і ягоны выбар.
Парадокс, але пасьля вайны Саакашвілі нават умацаваў свае палітычныя пазыцыі. Цяпер у яго хіба не больш моцныя пазыцыі, чым былі да вайны.
Чаму Абхазія і Паўднёвая Асэтыя не далучыліся да РФ? Калі казаць пра Абхазію, то ў лідэраў гэтага рэгіёна няма жаданьня далучыцца да Расеі. Многія перасьцерагаюцца, што гэта прывядзе да зьнікненьня абхазаў як этнасу. У Паўднёвай Асэтыі сытуацыі іншая ёсьць Паўночная Асэтыя, да якой можна далучыцца. І там сапраўды ёсьць такія настроі.
І нарэшце, чаму Расея задаволілася тым, што было заваявана ў жніўні 2008 году? Я мяркую, што тут ключавую ролю адыграла пазыцыя Захаду.Калі б Расея пайшла на Тбілісі, усім былі б зразумелыя мэты, што прычына – не канфлікт вакол Паўднёвай Асэтыі, а намер пакараць Грузію за яе імкненьне стаць сябрам НАТА і ЭЗ.
Радыё Свабода: Нядаўна беларускае тэлебачаньне паказала сэнсацыйнае інтэрвію з прэзыдэнтам Саакашвілі, за тыдзень да гэтага адбылася сустрэча Лукашэнкі і Саакашвілі. Тбілісі адчувае ўдзячнасьць Беларусі за непрызнаньне Абхазіі і Паўднёвай Асэтыі. Як вы мяркуеце, ці можа грузінскі лідэр стаць своеасаблівым адвакатам беларускага рэжыму на Захадзе?
Какабадзэ: Я думаю, што прайшлі часы, калі ён быў буйной фігурай ва ўладных габінэтах краін Захаду – калі ён наагул калісьці быў такой фігурай. Але яго прымалі ўсе заходнія лідэры. Але цяпер такога жаданьня ў іх няма, ці яно значна слабейшае, чым было. Цяжка сказаць, наколькі важкі ягоны ўплыў, каб быць пасьпяховым адвакатам Лукашэнкі.
Што тычыцца выгодаў, якіх Саакашвілі чакае ад збліжэньня з Беларусьсю, то мне падаецца, што ў гэтым ёсьць рацыя. Грузінскі ўрад робіць усё магчымае, каб не дапусьціць прызнаньня Абхазіі і Паўднёвай Асэтыі іншымі постсавецкімі краінамі. І ня толькі постсавецкімі, пра гэта сьведчыць нядаўні візыт Саакашвілі ў Калюмбію, на інаўгурацыю новага прэзыдэнта гэтай краіны. Ён не губляе ніводнай магчымасьці сустрэцца зь лідэрамі, якія патэнцыйна разглядаюцца як кандыдаты на прызнаньне гэтых тэрыторый.
