У другой палове 1996 году масавыя вулічныя акцыі адбываліся амаль штомесяц. Увосень 1996 году Аляксандр Лукашэнка заявіў пра маючы адбыцца рэфэрэндум для ўнясеньня зьменаў у Канстытуцыю. У Вярхоўным Савеце група дэпутатаў сабрала неабходную колькасьць подпісаў для абвяшчэньня імпічмэнту. Каб улагодзіць канфлікт, у Беларусь на адну ноч прыехалі старшыні палатаў расейскага парлямэнту Ягор Строеў і Генадзь Селязьнёў. Пагадненьне, якое было падпісана паміж прэзыдэнтам Лукашэнкам, сьпікерам Сямёнам Шарэцкім, старшынём Канстытуцыйнага суду Ціхіняй, Лукашэнка аб’явіў несапраўдным, як толькі зьехалі маскоўскія госьці.
Аляксандр Лукашэнка праводзіць і выігрывае рэфэрэндум, які дазволіў яму разагнаць Вярхоўны Савет і стварыць падкантрольны Нацыянальны Сход. Па іншаму пачаўся адлік прэзыдэнцкага тэрміну. Гэта выклікала хвалю абурэньня ў грамадзтве. У сталіцы адбываліся масавыя акцыі. Улады ўсяляк спрабавалі зьбіць хвалю пратэсту.
“Першы інцыдэнт адбыўся там, калі маці Славаміра Адамовіча схапілі міліцыянты і пацягнулі ў “варанок”. Людзі яе “адбілі”. Мы пайшлі рэспэктам. Увесь час, што мы ішлі, міліцыянты рабілі правакацыі. Тады яшчэ быў Карпенка з намі”.
Каля крамы “Лянок” што недалёка ад плошчы Якуба Коласа спыніўся міліцэйскі “варанок”. Адтуль выбеглі міліцыянты і схапілі двух удзельнікаў шэсьця, якія несьлі бел-чырвона-белыя сьцягі. Дэманстранты кінуліся на абарону. Апэратар ОРТ Зьміцер Завадзкі здымаў гэты інцыдэнт. Нехта з натоўпу ўдарыў яго кулаком у твар, а потым яшчэ палкай па сьпіне. Разам са сваім маладым калегам Зьмітром быў апэратар ОРТ Сяргей Гельбах. Ён апавёў:
“Здымалі сьвяткаваньне ўгодкаў БНР – Беларускай Народнай рэспублікі. Нашаму апэратару Завадзкаму “папала” ад абуранага натоўпу. Таму што яго прынялі, а да таго ж ведалі, што ён працаваў на БТ... Вось яго і зьбілі. Вось такія былі жарсьці”.
У той дзень міліцыянты затрымалі з сотню чалавек. Супраць пяцёх удзельнікаў акцыі распачалі крымінальныя справы. Двое атрымалі па два гады “хіміі”, яшчэ ў траіх два гады адлічалі грошы з заробку.
Мы тым часам пачалі паліць расейскі сьцяг, бо гэта ўсё адбывалася напярэдадні 2 красавіка. А расейскі сьцяг быў сымбалем нашага пратэсту
“Адбылася сутычка. Яўген Скочка кінуў звычайную дымавую шашку пад ногі амонаўцам. Тыя не разумелі, што рабіць. Ну, а мы тым часам пачалі паліць расейскі сьцяг, бо гэта ўсё адбывалася напярэдадні 2 красавіка. А расейскі сьцяг быў сымбалем нашага пратэсту”.
Праз тыдзень улады жорстка разагналі акцыю каля расейскай амбасады.
Прапанем паслухаць з архіваў Свабоды фрагмэнт рэпартажу Юрася Карманава 25 сакавіка 1997 году.
А вось фрагмэнт рэпартажу ізноў жа Юрася Карманава пра суды над удзельнікамі акцыі з нагоды Дня Волі ў 1998 годзе.
Заўтра ў ранішнім эфіры "Свабоды" пра Дні Волі 1999-2001 гадоў.
