Аз расмҳои номақбуле, ки дар Тоҷикистон ривоҷ гирифта, истиқбол аз мансабдорон ё шахсони сарватманду қудратманд бо гулу гулдаста ва ё бо нону намак аст. Ин расм дар замони шӯравӣ гоҳу ногоҳ мушоҳида мешуд, аммо ба назар мерасад дар даврони беш аз сисолаи истиқлоли кишвар ба ҳадди ифрот расидааст.
Дар соли 1900 Ҷабборқул, писари Худоёри Ҳоҷӣ, ба унвони «мингбошӣ» ё пешвои тоифаи қирғиз (муодили раиси ноҳия ё уезд) дар Мурғоб интихоб шуд ва зери сайтараи ҳукумати маҳаллии Русияи подшоҳӣ бар ҳамтаборонаш ҳукумат мекард.
Имсол аз даргузашти хони қирғизҳои Помир Ҷабборқул 80 сол ва аз таваллуди писараш – хони қирғизҳои Афғонистон, Раҳмонқулхон, 110 сол сипарӣ мешавад. Онҳо охирин бозмондагони хонҳо ё пешвоёни қабилаҳои турк дар Осиёи Миёна буданд.
Дуруд, ҳаммеҳани азиз! Пурсише зеҳнамро машғул медорад: Амният чист?
Қисми дувуми навиштаи рӯзноманигор Нуралӣ Давлат дар бораи Чинор Имомов.
Ҷумҳурии Тоҷикистон чӣ гуна таъсис ёфт? Ҳудуди ҳозираи кишварҳои Осиёи Марказиро кӣ ва чӣ гуна кашид? Нуралӣ Давлат, рӯзноманигори тоҷик, кӯшидааст, дар навиштаи зер ба як гӯшаи дигаре аз таърихи тоҷикон дар оғози ҳукумати Шӯравӣ рӯшанӣ андозад.
Дар кишваре, ки одамон дар натиҷаи ҷанги ваҳшиёнаи давлати худ ҳалок ва сокинонаш бо баландтарин суръат қашшоқ мешаванд, бори дигар “гунаҳкор”-ро ҷустуҷӯ доранд. Онҳое, ки пуштибон надоранд.
Дар дунё чанд забоне аст, ки таърихи тӯлонӣ дошта, ба фарҳанг ва зиндагии одамон кумаки фаровоне кардаанд. Бешак, яке аз онҳо форсӣ-тоҷикӣ аст.
Дар ду бахши қаблии ин эссе академик Акбари Турсон нақшу ҷойгоҳи Садриддин Айниро дар таърихи навини Тоҷикистон шарҳ дода, матолиби баъзе аз муаллифонро ба танқиди, ба гуфтааш, бепояи корнома, осор ва шахсияти ӯ рад кардааст.
Магар Ленин набуд, ки тоҷиконро аз ҷумлаи мардуми таҳҷоии Осиёи Миёна ҳисоб намекард?! Дар Қонуни Асосии Ҷумҳурии Мухтори Бухоро, ки дар айёми зинда будани Ленин ташкил шуд, низ ному нишоне аз тоҷикон набуд!
"Афсӯс бар мо! Афсӯс бар мо!.. Мо, мардум, ҳама вақт дар фикри хиёнат намудан ба бародарони худ буда, ҳуқуқи якдигарро ғасб ва тасарруф мекунем. Кори мо тақаллуб ва дурӯғу фиреб аст… Оҳ, агар аз паси имрӯз бувад фардое!"
Дар наврӯзи имсол маҷлис ва давлати Молдова бо қабули қонуне номи забони миллии худро расман “руминӣ" номиданд. Пештар забони онҳо, ки ҳеч фарқе бо руминӣ надорад, “молдовӣ” хонда мешуд. Яъне як забон ду ном дошт!
Ёфтҳои бештар
