Ҳодиса
Муҳокимаи ҳафт марду як зан барои таркиши мошин дар Кӯлоб
Додгоҳи вилояти Хатлон ба муҳокимаи як ҷавони 28-сола шуруъ кардааст, ки ба таркондани мошини Салим Сайвализода, раиси дафтари Ҳизби халқӣ-демократӣ дар шаҳри Кӯлоб, муттаҳам аст.
Ному насаби ӯ ба Радиои Озодӣ маълум аст, аммо ба сабаби махфӣ будани парванда ошкор намешавад. Қаблан наздиконаш мегуфтанд, ки иртиботи ӯро бо ҳодиса дақиқ намедонанд.
Дар Додситонии шаҳри Кӯлоб рӯзи 21-уми июн ирсоли парвандаро ба Додгоҳи вилояти Хатлон тасдиқ карда, ҷузъиёт надоданд. Ба иттилои дарёфтии Радиои Озодӣ, ҳамроҳи ин ҷавон дар курсии айбдорӣ ҳафт нафари дигар, аз ҷумла як зан, нишастаанд.
Мурофиа паси дарҳои баста мегузарад ва то кунун наздикони боздоштшудаҳо ба додгоҳ роҳ наёфтаанд. "Парвандаи онҳо бар асоси банди "терроризм" ва "даъват барои бо зӯр тағйир додани сохти конститутсионӣ" баррасӣ мешавад," – афзуд як манбаи огоҳ аз қазия.
Мошини хидматии Салим Сайвализода дар аввали моҳи январи соли 2024 дар хонааш дар деҳаи Тудакафши шаҳри Кӯлоб таркид. Вазири корҳои дохилии Тоҷикистон онро "амали террористӣ" донист ва додситони минтақаи Кӯлоб "дастури гуруҳҳои ифротӣ" номид. Ба сабаби муҳри махфӣ доштани парванда ҷузъиёти он дастрас нест.
Парвандаи терроризм дар минтақаи Кӯлоб ба сари худ камсобиқа аст ва гуфта мешавад, маҳз он заминаи барканории гурӯҳии сарони ниҳодҳои қудратии Хатлон шуд.
Ҳизби халқӣ-демократӣ, ки мақомот ҳашт нафарро барои таркондани мошини як раҳбари маҳаллиаш муттаҳам медонанд, ҳизби ҳоким дар Тоҷикистон аст. Раҳбараш президент Эмомалӣ Раҳмон аст ва аксари мансабдорони тоҷик узви ҳамин ҳизб буда, бештари курсиҳои порлумонро ҳам намояндагонаш дар ихтиёр доранд.
"Маро заданд, бародарам иттиҳомро пазируфт." Таҳқиқи як куштор дар Конибодом
Шеваи таҳқиқи куштори Музаффар Урмонов ва ҳамсараш, Иноят Урмонова, дар деҳаи Сайҳуни шаҳри Конибодом наздиконашонро нигарон кардааст.
Ҳодиса шаби 16 ба 17-уми апрели имсол рӯй дод. Мақомоти интизомӣ баъзе аз хешовандонро бозпурсӣ ва якеро дастгир кардаанд. Пайвандон мегӯянд, зери фишор баёнот доданд ва биноан хоҳони таҳқиқи дубора ва одилона ҳастанд.
“Гуфтанд, шавҳарат гуноҳро ба гардан гирифт, чаро ту намегирӣ?”
Ҳоло Шарифҷон Ашӯрови 66-сола ба гумони даст доштан дар қатли бародару янгааш дар Боздоштгоҳ аст. Музаффар Урмонов ба номи падараш насаб гирифта, бародарону хоҳаронаш насаби Ашӯров доранд.
Хоҳараш Шарифа Холматова (Ашӯрова) ва узви дигари оила Дилором Ашӯрова дар Шуъбаи корҳои дохилии Конибодом бозпурсӣ ва дертар раҳо карда шудаанд. Шарҳи мақомот барои шубҳаашон нисбат ба аъзои хонавода феълан дастрас нест. Хешовандоне, ки бозпурсӣ шудаанд, аз фишор шикоят доранд.
“Маро заданд, дод гуфтам. Шояд акоям (Шарифҷон Ашӯров) инро шунида, раҳмашон омад ва иттиҳомро ба гардан гирифтанд. Туҳмат кардам, бахти акоямро сиёҳ кардам,” – нақл кард Шарифа Холматова.
Дилором Ашӯрова, ҳамсари Шарифҷон Ашӯров, мегӯяд: “Ба ман гуфтанд, ин корро шавҳарат кардаасту ба гардан гирифт, чаро ту намегирӣ? Шавҳарамро дидам, нишаста наметавонистанд. Ба ман гуфтанд, рав як куртаамро гиру тасдиқ кун, ки дастонаш хун буд ва ман онро тоза кардам. 44 сол боз зиндагӣ дорем. Гуфтани ин гапи дурӯғро виҷдонам намебардорад.”
Хонум Ашӯрова мегӯяд, шаби ҳодиса шамол буду ҳамроҳи шавҳараш дар хона нишаста буданд. Пайвандони дигари оила ҳам ба даст доштани онҳо дар ҳодиса шубҳа доранд, чун аз хонаи кушташудаҳо молу дороии зиёде рабуда шудааст.
“Бо корд ва болға ба пушти сари бародару янгаам задаанд, то шинохта нашаванд. Рӯяшон кабуд ва дастҳояшон шикаста буд,” -- ба ёд овард Шарифа Холматова, хоҳари Музаффар Урмонов.
Музаффар Урмонов ва Шарифҷон Ашӯров дар ҳамсоягӣ зиста, дар Хоҷагии деҳқонии Комилҷон Султонови деҳаашон мироб буданд. Хайрулло Урмонов, писари Музаффар Урмонов, мегӯяд, “рости гап, бо амакам дар як ҷо зиндагӣ мекунем. Ҳамроҳи бачаҳояшон бозӣ карда, калон шудем. Ягон бор даъвои падару модарамро бо амакам нашунидаам”.
Видеоро дар инҷо бинед:
“Аз хона тилову доллар гум шудааст”
Дар ҳамин ҳол, пайвандони як оилаи дигар дар Конибодом аз фарзия ва тарзи таҳқиқи марги чанд хешовандашон дар ташвишанд.
Бино ба хабарҳои нашршуда дар шабакаҳои иҷтимоӣ, шаби 28 ба 29-уми март Муҳиддин Шарифови 65-сола гуё ҳамсараш Марям Шарифоваи 60-сола, Фирӯза Шарифова, набераҳояш Абубакр Шарифов ва Азиза Кабирзодаро кушта, сипас худашро ба дор овехтааст. Фарзандонаш, ки он замон дар Русия буданд, иддаои дигар доранд.
“Аз хона тило, доллар, сомонӣ, рубли Русия ва чанд чиз гум шудааст. Дар бадани падарам захмҳои бисёр аст, задаанд. На ҳамсарам, на модарам ва ягон каси дигар аз падарам шикоят надошт,” – мегӯяд Кабир Шарифов, писари Муҳиддин Шарифов.
Пайвандони ин ду оила дар Конибодом аз мақомот хостаанд, ки ҳодисаҳоро мӯшикофона таҳқиқи карда, гунаҳкоронро ёбанд ва ҷазо диҳанд. Бино ба нақли онҳо, гуё Додситонӣ ҳам аз мақомоти интизомӣ дар маҳал хостааст, ҳодисаҳоро дигарбора бисанҷанд.
Дар се моҳи охир дар бораи кушта шудани аъзои дастикам чор оила дар шаҳри Конибодом гузориш расид. Ду ҳодиса дар охири моҳи май рӯй дод. Ангезаи куштор норӯшан монда, омилон боздошт нашудаанд. Маълум нест, ин ҳодисаҳо ҳалқаҳои як занҷиранд ё аз ҳам ҷудо, дуздию ғоратгариянд ё ваҳшатангезӣ.
Санҷидзори Конибодом. Хонаҳои қуфлзада, кӯчаҳои холӣ ва сокинони нигарон
Сокинони чанд деҳа дар Конибодом мегӯянд, ки шабҳоро бо тарсу ҳарос рӯз мекунанд, чун хабари қатлҳои пайиҳам дар ин гӯшаи вилояти Суғд онҳоро сахт ба ташвиш овардааст.
Дар бештар аз ду моҳи охир аъзои чанд оила ба таври мармуз кушта шуда, барои бошандагони Конибодом як навъ вазъи фавқулодаи эълоннашуда идома дорад. Бо ин ҳол, мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва қонун дар бораи ин воқеаҳо изҳороте надодаанд.
Ҳавлиҳои беодаму қуфлзада, кӯчаҳои холӣ, сокинони нороҳат. Тасвири деҳаи Санҷидзор дар шаҳри Конибодом чунин аст. Бошандагони тоҷику қирғизи деҳа мегӯянд, ҳатто дар давраи даргириҳои хунини сарҳадӣ чунин нигарону бимзада нашудаанд.
“Чунин ҳодисаро дар ҳафтод соли охир надида будем. Ҳатто нашунидем. Баъзе ҳодисаҳо байни наврасону ҷавонон мешуду тамом. Ҳоло ҳамроҳи ҳамсарам барои ба кӯча рафтан метарсем. Вазъи равониамон бад аст. Ҳатто дарвоза надорем, панҷараамонро аз се ҷояш мебандем,” – нақл кард Нишонбой Ҷулдошев, сокини Санҷидзори Конибодом.
Ин ҳолатро бошандагони деҳаҳои дигари Конибодом низ доранд. Тоҳирҷон Мараҷабови 70-сола ҳамроҳи ҳамсояаш ҳар рӯз интизори он мешинанд, ки навиди оромиеро аз раҳгузарон ё масъулони мақомот шунаванд. Ӯ мегӯяд, аз ин вазъ бештар фарзандони раҳдураш нигаронанд.
“Хоб нест, ҳама хавотир. Заноне, ки шавҳаронашон дар Русия аст, ба хонаи хешу табор мераванд. Шароит бениҳоят вазнин. Бачаҳо аз Русия занг зада мегӯянд, ки биоед. Бо рафтан чӣ мешавад? Мақомот кор карда истодаанд, ягон роҳашро меёбанд,” – афзуд ӯ.
Танҳо дар се моҳи охир дар бораи кушта шудани аъзои дастикам чор оила дар шаҳри Конибодом гузориш расид. Ду ҳодиса дар охири моҳи май рӯй дод. Мақомот ва пайвандони қурбониён ҳодисаро тасдиқ мекунанд, аммо ангезаи куштор норӯшан монда, омилон боздошт нашудаанд. Маълум нест, ин ҳодисаҳо ҳалқаҳои як занҷиранд ё аз ҳам ҷудо, дуздию ғоратгариянд ё ваҳшатангезӣ.
Ин вазъ сокинонро водор кардааст, ки ба мақомот аз тавсеаи нерӯи бехатарӣ маслиҳат диҳанд. Тоҳирҷон Мараҷабов гуфт: “Бо муовини раиси ҷамоат гап задам. Гуфтам, ки аз ҳисоби мардон дар кӯчаҳо навбатдор монанд. Як шаб ё ду шаб хоб накунанд, гапе нест. Дар он сурат занон ё бачаҳо посбон дорем гуфта бемалол хоб мекунанд.”
Ба назар мерасад, пешниҳоди сокинон мақомоти маҳаллиро бетаваҷҷӯҳ нагузоштааст. Ҳоло дар хиёбонҳои чанд деҳаи Конибодом чароғҳои иловагӣ насб кардаанд. Радиои Озодӣ феълан ба Вазорати корҳои дохилӣ бобати кушторҳои мармузи шаҳри Конибодом нома навиштааст ва дар сурати пайдо шудани тафсилот онро нашр хоҳем кард.
Видеоро дар инҷо бинед:
Куштори пайиҳам, вале мармузи аъзои чанд оила дар Конибодом
Мақомоти интизомии Тоҷикистон ба таҳқиқи ҳодисае пардохтаанд, ки дар вилояти Суғд сарусадои зиёд барпо кард.
Танҳо дар се моҳи охир дар бораи кушта шудани аъзои дастикам чор оила дар шаҳри Конибодом гузориш расид. Ду ҳодиса дар охири моҳи май рӯй дод. Мақомот ва пайвандони қурбониён ҳодисаро тасдиқ мекунанд, аммо ангезаи куштор норӯшан монда, омилон боздошт нашудаанд.
Аз ҷумла, дар деҳаи Санҷидзори шаҳри Конибодом шаби 28 ба 29-уми май шаш узви ду оила кушта шудаанд. Як оилаи кушташуда тоҷик ва хонаводаи дигар қирғиз ҳастанд. Мақомот дар бораи воқеа расман хабар надоданд.
Ба иттилои дарёфтии Радиои Озодӣ, оилаи тоҷик аз модар ва ду фарзанд иборат аст:
- Маҳбуба Аҳмедоваи 38-сола
- Нозанин Аҳмедоваи 17-сола
- Дамир Аҳмедови 14-сола.
Пайвандонашон гуфтанд, дар бадани онҳо аломати куштори маҷбуриро диданд ва ҷасадҳоро дафн карданд. Маҳбуба Аҳмедова дар шифохонаи деҳа парастор буд ва фарзандонаш дар мактаб мехонданд. Шавҳараш Баҳодур Аҳмедов ҳангоми ҳодиса дар Русия қарор доштааст.
Аз оилаи кушташудаи қирғизтаборҳо Зулхо Иброҳимоваи 54-сола, додараш Абдуфаттоҳ Иброҳимови 47-сола ва Қурбонгул Иброҳимоваи 46-сола ном мебаранд. Дар он шоми ҳодиса се кӯдаки Абдуфаттоҳ Иброҳимов ва Қурбонгул Иброҳимова низ ҳамроҳашон буда, зинда мондаанд.
Ба гуфтаи ҳамдеҳагон, аксар пайвандони ин хонавода дар Қирғизистон зиндагӣ мекунанд. Зулхо Иброҳимова муовини мудири мактаби деҳаи Санҷидзор будааст. Дар ин мактаб асосан хонандагони қирғизтабор мехонанд, вале феълан дар мактаб на муаллимон ва на толибилмон ҳастанд.
Мақомоти интизомӣ то ба ҳол ангеза ё сабаби кушторро расман шарҳ намедиҳанд. Сокинони минтақа ва баъзе аз пайвандон дар суҳбатҳои бидуни сабт гуфтанд, ки аз манзили кушташудаҳо маблағу дороӣ гум шудааст. Радиои Озодӣ феълан ба Вазорати корҳои дохилӣ дар ин мавзуъ нома навиштааст ва дар сурати пайдо шудани тафсилот онро нашр хоҳем кард.
Аз ин пеш ҳам чанд нафар дар гӯшаҳои дигари Конибодом ба таври мармуз кушта шудаанд. Маълум нест, ин ҳодисаҳо ҳалқаҳои як занҷиранд ё аз ҳам ҷудо. Мақомот дар бораи онҳо низ маълумоти муфассал намедиҳанд.
Ин вазъ бисёре аз хонаводаҳо ва пайвандони онҳоро, ки дар муҳоҷирати корӣ дар Русия ва кишварҳои дигар қарор доранд, нигарон кардааст. Онҳо ва сокинони ин минтақа хоҳиш доранд, ки мақомот омилони қатлҳоро ҳарчӣ зудтар ифшо ва боздошт кунанд.
"Сел ҳамаи заминамро бурд, додамонро ба кӣ гӯем?"
Ҳукумати “Толибон” гуфт, танҳо дар моҳи май сел дар Афғонистон сабаби марги бештар аз 400 кас шуд. Танҳо дар вилояти Бадахшон 10 узви як оила ҷон додаанд. Дар ин миён бештар аз ҳама вилояти Бағлон осеб дидааст.
Муҳаммад Исмоил умед дошт, ки имсол аз гандумзораш ҳосили беҳтар мегирад. Аммо сел киштзорҳоро, ки ягона манбаи даромадаш буд, нобуд кард. Ӯ ба мисли садҳо сокини дигари Бағлон дар ғами хонаводааш аст, ки акнун чӣ гуна таъмин мекунад.
“Ҳамаи заминамро об бурд. Аз дасти мо чӣ кор меояд,” – гуфт Муҳаммад Исмоил.
Сел дар Бағлон хонаҳои мардуми фақирро вайрон кардааст. Бисёриҳо дар хаймаҳо дар шароити сахте шабашонро сипарӣ мекунанд. Мардум муҳтоҷи кумаки ҳукумат аст, ки “Толибон2 онро дар даст доранд.
Нур Муҳаммад аз Бағлон мегӯяд, “мо аз ҳукумат мехоҳем, ки барои мо хона дуруст кунад. Ҳамин тақозоро дорем. Дар ин майдон ҳастем, мебинед, ки дар ин санглох зиндагӣ карда ҳам намешавад.”
Бунёди Ҳимоят Аз Кӯдакони Созмони Милал мегӯяд, дар селобҳои Бағлон беш аз 300 кас ҷон дода ва 12 ҳазор хона вайрон шудааст. Ба иттилои Барномаи Озуқавории Созмони Милал (WFP), аз селобҳо дар Афғонистон даҳҳо ҳазор нафар зиён дидаанд.
Зиёвуддин Сафӣ, сухангӯи дафтари WFP гуфт: “Селобҳои вайронгар, ки дар ҳафтаҳои охир рух дод, беш аз 80 ҳазор нафарро мутаасир сохтааст. Ин афрод дар вилоятҳое зиндагӣ мекунанд, ки сатҳи болои ноамнии ғизоӣ доранд.”
Дафтари Барномаи Озуқавории Созмони Милал дар Афғонистон гуфтааст, барои ёрӣ ба мардуми муҳтоҷ ва осебдида аз селобҳо ба бештар аз 14 миллион доллар ниёз дорад. Ин дар ҳолест, ки муассисаи мазкур соли гузашта ба далели камбуди буҷа, тақсими ёриҳои ғизоӣ ба 10 миллион нафарро қатъ кардааст.
Гузориши видеоиро дар инҷо бинед:
Баҳси $320 ҳазор. Боздошти Муқим Ашӯров, қудои сарвазири Тоҷикистон
Муқим Ашӯров, ки ӯро қудои сарвазири Тоҷикистон Қоҳир Расулзода ном мебаранд, ба гумони "қаллобӣ" дастгир шудааст. Маъмурони милиса дар вилояти Суғд ба зидди ӯ рӯзи 8-уми майи имсол парванда кушодаанд. Ашӯрови 65-сола дар Боздоштгоҳи шаҳри Хуҷанд аст. Пайвандонаш нахостанд қазияро шарҳ диҳанд.
Акбар Шарифов, сухангӯйи Раёсати корҳои дохилии Суғд, рӯзи 30-юми май гуфт, "аъмоли Муқим Ашӯров бар асоси қисми чори моддаи 247-и Кодекси ҷиноии Тоҷикистон санҷида мешавад". Ин банди қонун дар бораи "тасарруфи маблағ ба миқдори махсусан калон" аст ва ҷарима ё аз 8 то 12 сол зиндонро дар назар дорад.
"Вай чанд сол пеш ба боварии як сокини Хуҷанд даромада, барои фурӯши мағозаи чорошёна 320 ҳазор доллар гирифтааст. Баъдан он мағозаро боз ба каси дигар фурӯхта, маблағи аввалиро бозпас надодааст," – шарҳ дод Акбар Шарифов.
Мавқеи Муқим Ашӯров ва ё вакили мудофеаш маълум нест. Пайвандонаш дар ин бора гап задан нахостанд. Як шахси наздик ба ин хонавода дар суҳбати ҳузурӣ ба Радиои Озодӣ гуфт, “масъала дар ҷараёни ҳалшавист.” Манзураш ин буд, ки “зарари шахси даъвогар ба зудӣ ҷуброн карда хоҳад шуд”.
Маълумот дар бораи кор ва шахсияти Муқим Ашӯров зиёд нест. Тибқи иттилои расмӣ, вай сокини ноҳияи Бобоҷон Ғафуров аст. Худаш дар шабакаи иҷтимоии Фейсбук ҷойи зисташро шаҳри Хуҷанд ва масъулияташро Мудири ширкати сайёҳии “Спутник” навиштааст.
Ӯро қудои сарвазири Тоҷикистон Қоҳир Расулзода ном мебаранд. Писараш, Парвиз Ашӯров, бо духтари калонии ин мансабдори баландпояи тоҷик оила барпо кардааст.
Видеоро дар ин ҷо бинед:
Боздошти Муқим Ашӯров дар ҳолест, ки расонаҳои таҳқиқотгар ҳамин моҳ моликияти баъзе аз пайвандони Қоҳир Расулзодаро дар Суғду Душанбе ва Дубай ошкор карданд ва ин гузориш дар шабакаҳои иҷтимоӣ боис ба баҳсҳои зиёд шуд.
OCCRP ё Маркази пажӯҳиши фасод ва ҷиноятҳои созмонёфта, рӯзи 16-уми май дар доираи тарҳи "Dubai Unlocked" хабар дод, ки бино бар санадҳои ёфтаи он Ихболхон Назирова (Иқболхон ё Иқболой Нозирова), ҳамсари сарвазири Тоҷикистон, дар Дубай соҳиби моликият аст.
Баъд аз як рӯзи нашри хабар дар сомонаи Радиои Озодӣ, бо имзои "Котиботи Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон" аз имейле, ки зоҳиран ба сарвазир тааллуқ дорад, номае расид, ки дар он гуфта мешавад: "Ҷавобан ба гузориши Радиои озодӣ аз 16 майи соли 2024, ки аз ҷумла дар шабакаҳои иҷтимоӣ интишор шуд, иттилоъ медиҳем, ки маълумоти ин хабар дар бораи ба ҳамсари Сарвазири Тоҷикистон мансуб будани виллаҳо асоси воқеӣ надорад ва ба ҳақиқат рост намеояд."
Дар посух Радиои Озодӣ ба ҳамин имейл нома фиристод, ки далелҳои тасдиқкунандаи ба дафтари сарвазир тааллуқ доштани нома пешниҳод карда шаванд. Ин нома беҷавоб монд ё шояд посух ҳамоно дар роҳ аст. Дар ин байн, 27-уми май OCCRP дар сомонаи худ матни пурраи марбут ба мавзуъро мунташир намуд. Вобаста ба ин хабар низ мавқеи расмии нахуствазир ва ё наздиконаш айни ҳол маълум нест.
Қоҳир Расулзода аз соли 2013 сарвазири Тоҷикистон аст. Аз он пеш раиси вилояти Суғд ва вазири об буд.
Ҷасади духтареро, ки зери сел монд, аз ноҳияи Шамсиддин Шоҳин ёфтаанд
Дар натиҷаи омадани сел дар вилояти Хатлон як духтари дувоздаҳсола аз ноҳияи Фархор ҷон бохтааст.
Кумитаи ҳолатҳои фавқулода мегӯяд, ҷасади ӯро аз ҷамоати Лангари ноҳияи Шамсиддини Шоҳиён ёфтанд. Ҳодиса рӯзи 25-уми май иттифоқ уфтодааст.
Назари пайвандонаш дастрас нест. Мақомот мегӯянд, ӯ ҳангоми ёрӣ ба падараш дар чарогоҳ дар ноҳияи Муъминобод зери сел монд ва дар марги духтар волидонашро муттаҳам медонанд.
Бар асари борони зиёд дар бисёре аз гӯшаҳои Тоҷикистон сел омада, роҳу хона ва пулҳоро вайрон кардааст. Ба иттилои расмӣ, танҳо дар рӯзҳои шанбе ва якшанбеи гузашта зиёда аз 200 хона ва иншооти дигар вайрон шуда ва ё зери об монданд.
Аз ҷумла, дар ноҳияи Шаҳринав рӯзи 26-уми май беш аз панҷоҳ хона зери об монда, ду пул вайрон шудааст. Дар ноҳияи Файзобод маҷбур шудаанд, ки сокинони як деҳаро бикӯчонанд, то зери ярч намонанд. Дар вилояти Хатлон ва минтақаи Рашт низ вайронгариҳои сел сабт шудааст.
Тоҷикистон кишвари осебпазир аз фалокатҳои табиӣ аст ва ҳар сол ба ин далел миллионҳо доллар зиён мебинад. Сокинон дар гузашта борҳо аз зиёни селу боронҳои пуршиддат ва камтаваҷҷӯҳии мақомот шикоят кардаанд.
Навори "марде аз Тоҷикистон", ки мегӯяд дар Украина асир афтодааст
Як мард ба номи Ҷаъфар Муҳаммадзодаи 51-сола дар наворе мегӯяд, ки аз Тоҷикистон аст, вале мақомоти Русия ӯро маҷбурӣ ба майдони ҷанг фиристоданд ва ҳоло дар Украина асир аст.
Замон ва шароити сабти видео маълум нест. Тасдиқи гуфтаҳои мард низ дар ҳоли ҳозир имкон надорад.
Наворро рӯзи 20-уми май як саҳифаи зоҳиран наздик ба мақомоти Украина дар шабакаҳои иҷтимоӣ гузоштааст. Қаблан созмони байнулмилалии Human Rights Watch аз низомиёни украинӣ хоста буд, ки аз нашри навору суҳбати асирон барои бехатарии онҳо худдорӣ кунанд.
Ҷаъфар Муҳаммадзода дар ин видеои беш аз 8-дақиқаӣ аз ҳамсараш дар Тоҷикистон хостааст, ба сафорати Русия рафта, дар ин бора хабар диҳад, то ӯро ҳамон тавр ки ба ҷанг фиристоданд, аз асорат халос кунанд.
Ин мард мегӯяд, ҳамааш пас аз он сар шуд, ки мақомоти Русия ӯро соли 2020 ронданд ва ӯ барои хӯрондану пӯшондани кӯдакон бо шиносномаи ҷаълӣ (бо ному насаби сохта) ба ин кишвар баргашт ва барои гирифтани шиносномаи русӣ хост, издивоҷ кунад, вале “ба даст афтод”.
“Чораи дигар набуд, маро ба инҷо оварданд,” – нақл кардааст ӯ. Ин зодаи Тоҷикистон мегӯяд, дар Русия ваъда кардаанд, ки асосан ба сохтмон машғул мешавад, аммо дар Украина ба дасташ силоҳ додаанд, то биҷангад.
“Вақте рад кардам, маро маҳкам карданд, муносибати бад карданд, “чурка” гуфтанд,” – афзудааст мард. Ба нақли ӯ, ки тасдиқаш аз манбаъҳои дигар феълан имконпазир нест, дар майдони ҷанг ҳам ба сабаби ғайрирус буданаш рӯзи хуш надид ва дар як амалиёт ба дасти нерӯҳои Украина асир уфтод.
Ҳарчанд ӯ вазъашро хуб арзёбӣ кардааст, вале гуфта, ки “ин ҷанги бемаъност, гӯштқимакунак аст.” Ва афзудааст, агар аз инҷо раҳо шавад, “хоҳ аз Русия биронанд ва ё бипаронанд”, дигар ба майдони ҷанг барнахоҳад гашт.
Дар моҳи ноябри соли 2023 ҷавони бистсола аз Тоҷикистон, Бунёд Ҷӯраев, хабар дода буд, ки дар Украина асир афтодааст. Ӯ сарбози артиши Русия буд.
Пас аз ҳамлаи Русия ба Украина дар моҳи феврали соли 2022 хабари асир ва кушта шудани чандин зодаи Тоҷикистон дар Украина расонаӣ шуд, аммо то кунун шумораи дақиқи онҳо маълум нест.
"Бархеро ба Душанбе бурданд." Боздошти даҳҳо сокини Язгулом
Маъмурони амниятии Тоҷикистон зиёда аз 30 сокини ҷамоати Язгуломи ноҳияи Ванҷро дастгир карда, аммо ҳеч шарҳе надодаанд.
Ба иттилои дарёфтӣ, боздошти онҳо рӯзи 16-уми май сурат гирифта, ба "омодагӣ ба харобкорӣ" гумонзад ҳастанд. Дар ҳамон шабу рӯз марзбонҳои Тоҷикистон сафари сокинони ҷумҳурӣ ва хориҷиёнро ба минтақаҳои сарҳадӣ, аз ҷумла вилояти Бадахшон, маҳдуд карданд. Ин минтақа бо Афғонистон ҳаммарз аст.
Мусанниф Меҳмонов, раиси ҷамоати Язгулом, рӯзи 23-юми май ба Радиои Озодӣ гуфт, "12 сокини деҳаи Жамак барои бозпурсӣ ба шаҳри Душанбе бурда шуданд." Ӯ бо баҳонаи он ки қазия махфӣ асту онро намояндагони КДАМ ва Вазорати корҳои дохилӣ таҳқиқ доранд, тафсилот надод.
Бо гузашти як ҳафта аз ин ҳодиса Кумитаи давлатии амнияти миллии Тоҷикистон қазияро ба таври расмӣ шарҳ надодааст. Маълум нест, ки ангезаи аслӣ чист.
Расонаҳои "Pamir Inside" ва "Azda TV" рӯзи 22-юми май бо такя ба манобеи худ дар бораи боздошти камаш 35 сокини деҳаҳои Жамак ва Андарбаки Язгулом гузориш доданд.
"Pamir Inside" рӯзи 23-юми май низ бо такя ба як манбааш дар ниҳоди амниятии Тоҷикистон ангезаи "амалиёти вижа"-ро ба маъракаи густурдаи зидди ҳиҷобу рӯсарӣ пайванд дод: "Он ҷавононе, ки метавонистанд барои рейд мушкил эҷод кунанд, пешопеш боздошт шуданд."
Чанд ҳамсуҳбати Радиои Озодӣ дар ҷамоати Язгулом боздошти сокинонро ба овозаҳо дар бораи гуё "ворид шудани гурӯҳе аз Афғонистон" рабт доданд. Камаш ду нафар дар деҳаи Жамак гуфтанд, "дар аввали моҳи май чанд сокини Язгулом аз Афғонистон ба ин тараф гузаштаанд. Мардум қасди онҳоро намедонистанд ва ба меҳмонӣ даъват карданд. Гурӯҳи дигар гуё дар 15-километрии деҳа силоҳ пинҳон намудаанд."
Радиои Озодӣ ҳақиқат ё танҳо овоза будани масъаларо аз раиси ҷамоати Язгуломи ноҳияи Ванҷ пурсид. Мусанниф Меҳмонов вуҷуди овозаҳоро тасдиқ кард, аммо дар бораи он ки оё воқеан гурӯҳе аз Афғонистон ба ҳудуди Тоҷикистон гузаштааст ё не, посух надод. Ӯ гуфт, эҳтимол ба қарибӣ навори суҳбати боздоштшудаҳо тавассути телевизионҳои давлатӣ пахш шавад ва он вақт қазия рӯшан хоҳад шуд.
Одинашо Мардзода, раиси ноҳияи Ванҷ, рӯзи 23-юми май гуфт, воқеан, чанде пеш мақомот бо мардуми Язгулом мулоқот ва суолу ҷавоб карданд. "Масъалаи убури чанд тан аз Афғонистон яке аз суолҳое буд, ки мақомот дар миён гузошта буданд. Ҳоло вазъ ором аст ва пурсишу таъқиб ҷой надорад," -- афзуд ӯ.
Як сол пеш, 26-уми апрели соли 2023, дар мавзеи Дашти Язгуломи ноҳияи Ванҷ, ду узви "Ҷамоати Ансоруллоҳ", ки аз ҳудуди Афғонистон ба хоки Тоҷикистон ворид гардида буданд, кушта шуданд.
Маҳдуд шудани сафар ба минтақаҳои сарҳадӣ
Марзбонҳои Тоҷикистон рӯзи 17-уми май аз шаҳрвандони ҷумҳурӣ ва хориҷиён хостанд, ки бе шиноснома ё санадҳои дигари тасдиқкунандаи ҳувият ба минтақаҳои сарҳадӣ дар Хатлон ва Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон нараванд. Ин ду вилоят дар сарҳад бо Афғонистон ҷойгир аст.
Нерӯҳои марзбонии КДАМ-и Тоҷикистон рӯзи 17-уми май дар баёнияе гуфт, "бе риояи чунин талабот даромадан ба минтақаҳои номбурда иҷозат дода намешавад... Дар постгоҳҳои сарҳадӣ даромаду баромади шаҳрвандонро зери назорати ҷиддӣ мегиранд."
Мақомот сабабро ба "вазъи минтақа ва ҷаҳон" ва "кӯшиши созмонҳои террористию экстремистӣ барои ғайриқонунӣ гузаштани сарҳадҳои давлатӣ ва амалҳои зиддибашарии террористӣ дар нуқтаҳои гуногуни сайёра, аз ҷумла Ҷумҳурии Тоҷикистон" рабт доданд.
Онҳо намунаи мушаххас наоварда, вале гуфта буданд, ин ҳолат "тақозо мекунад, ки ҳифзу ҳимояи ҳудуди мамлакат, суботу оромӣ ва таъмини ҳаёти осоиштаи сокинон пурзӯр карда шавад."
Маълум нест, ки ин баёнияи Нерӯҳои марзбонии Тоҷикистон то кадом андоза ба боздоштҳо дар Язгулом рабт дорад.
Раисӣ ва вазири корҳои хориҷии Эрон дар суқути чархбол ҷон бохтаанд
Расонаҳои Эрон рӯзи 20-уми май ба таври расмӣ эълон карданд, ки раиси ҷумҳури он кишвар Иброҳим Раисӣ, вазири корҳои хориҷӣ Амирҳусейн Абдуллоҳиён ва чанд мақоми дигар бар асари сарнагун шудани чархболи ҳомили онҳо ба ҳалокат расиданд.
Хабаргузориҳои расмии "Тасним" ва "Меҳр" ин хабарро тасдиқ карданд. Як мақоми эронӣ низ дар гуфтугӯ бо хабаргузории "Рейтерз" ҳалокати Иброҳим Раисӣ ва ҳайати ҳамроҳи ӯро таъйид кардааст.
Чархболи раиси ҷумҳури Эрон нимаи дувуми рӯзи 19-уми май дар вилояти Озарбойҷони шарқии ин кишвар пас аз фуруди сахт нопадид шуд. Ба гуфтаи мақомоти Эрон, ҳодиса дар пайи ҳавои номусоид сурат гирифтааст.
Расонаҳои Эрон рӯзи 19-уми май хабар доданд, ки дар дохили чархбол Иброҳим Раисӣ, президенти Эрон, Ҳусейн Абдулоҳиён, вазири корҳои хориҷии ин кишвар, раиси вилоят ва имоми намози ҷумъаи Табрез қарор доштанд.
Бо нокомии гурӯҳҳои имдодии Эрон дар шиносоии маҳалли сарнагун шудани чархбол, кишварҳои минтақа, аз ҷумла Туркия ва Русия бо фиристодани наҷотбахшон ва таҷҳизоти ҳавоӣ ба кӯмаки Эрон шитофтанд ва дар ниҳоят паҳбоди туркӣ ҷойи ҳодисаро дар наздикии як деҳаи кӯҳистонӣ бо номи "Тавил" дар вилояти Озарбойҷони шарқӣ муайян кард.
Ҳанӯз норушаниҳои зиёде дар бораи ин ҳодиса вуҷуд дорад. Тибқи гузоришҳо, минтақа шоҳиди бориши зиёд ва меғи (туман) шадид ҳангоми сарнагун шудани чархболи ҳомили раиси ҷумҳури Эрон ва ҳайати ҳамроҳи ӯ будааст.
Саидмуҳаммад Оли Ҳошим, имоми ҷумъаи Табрез, Ҳусайн Молик Раҳматӣ, раиси вилояти Озарбойҷони шарқӣ ва чанд тани дигар, аз ҷумлаи сарнишинони ин чархбол будаанд.
Телевизиони давлатии Ҷумҳурии исломии Эрон дар соатҳои аввали субҳи душанбе эълон карда буданд, ки бо кашфи маҳали суқути чархболи ҳомили Иброҳим Раисӣ, раиси ҷумҳури Эрон ва ҳайати ҳамроҳи ӯ, то кунун нишоне аз зинда будани сарнишинон мушоҳида нашудааст.
Бо расидани нерӯҳои имдодӣ ба маҳалли суқуим чархболи Иброҳим Раисӣ, Шабакаи хабари Эрон дар зернависи барномаи худ навишт, "то кунун ҳеҷ асаре аз зинда будани сарнишинони чархбол мушоҳида нашудааст".
Дар пайи эълони ҳалокати Иброҳим Раисӣ, тибқи Қонуни асосии Эрон, муовини аввали ӯ бо мувофиқати раҳбари он кишвар Алии Хоманаӣ, масъулиятҳои раиси ҷумҳуриро ба ӯҳда мегирад.
Банди 131-и Қонуни асосии Эрон мегӯяд, дар сурати фавт, барканорӣ, истеъфо, нопадид шудан ё бемории беш аз ду моҳи раиси ҷумҳур ва ё дар мавриде, ки муддати раёсати ҷумҳурӣ поён ёфта ва раиси ҷумҳури нав бар асари монеаҳо ҳанӯз интихоб нашуда ва ё умури дигаре монанд ба ин, муовини раиси ҷумҳур бо мувофиқати раҳбарӣ, ихтиёрот ва масъулиятҳои вайро бар ӯҳда мегирад".
Ҳамчунин бар асоси ҳамин қонун, шӯрое иборат аз раиси порлумон, раиси Додгоҳи олӣ ва муовини аввали раиси ҷумҳур вазифадор аст, ки заминаҳоро барои интихоби раиси ҷумҳур дар панҷоҳ рӯз фароҳам кунад.
Муҳаммад Мухбир, ҳамакнун муовини авали раиси ҷумҳури Эрон аст ва дар сурати мувофиқати Алии Хоманаӣ, масъулиятҳои Иброҳим Раисиро ба ӯҳда мегирад.
Чархболи президенти Эрон нопадид шуд. Аз Раисӣ хабаре нест
Чархболи президенти Эрон дар шарқи вилояти Озарбойҷони ин кишвар пас аз фуруди сахт нопадид шудааст.
Ин фуруд бегоҳи рӯзи 19-уми май дар пайи ҳавои номусоид сурат гирифтааст.
Расонаҳои Эрон рӯзи 19-уми май хабар доданд, ки дар дохили чархбол Иброҳим Раисӣ, президенти Эрон, Ҳусейн Абдулоҳиён, вазири корҳои хориҷии ин кишвар, раиси вилоят ва имоми намози ҷумъаи Табрез қарор доштаанд.
Аҳмад Ваҳидӣ, вазири корҳои дохилии Эрон ба хабаргузории "Тасним" гуфтааст, ки ҳангоми бозгашт аз вилояти Озарбойҷон чархболи президент ва ҳамроҳонаш дар ҳавои меҳолуд “маҷбур ба фуруди сахт шудааст.”
“Алъон гурӯҳҳои мухталифи имдодӣ ба тарафи минтақа дар ҳаракат ҳастанд. Бо сабаби номуносиб будани ҳаво шояд гурӯҳҳои имдодӣ дертар ба ҷои ҳодиса бирасанд,”—гуфтааст Аҳмад Ваҳидӣ.
Хабаргузории "Тасним" навиштааст, ки дар лаҳзаи ҳодиса яке аз мусофирони чархбол ба тими наҷотдиҳандагон тамос гирифтааст, вале ҳоло дигар ҳеч тамосе бо ин гурӯҳ барқарор нашудааст.
Маълум нест, ки охирин тамос дар лаҳзаи нишасти сахт будааст ва ё пас аз он.
Расонаҳои Эрон навиштанд, ки Иброҳим Раисӣ, президенти Эрон бо се чархбол аз маросими бозкушоии сарбанди наве дар Порсободи вилояти Озарбойҷон, ҳаммарз бо ҷумҳурии Озарбойҷон, бармегаштанд.
Дар ин маросим Илҳом Алиев, президенти Озарбойҷон низ ширкат доштааст. Ду чархбол баргаштаанд, вале аз сарнавишти чархболи президент хабаре нест.
Дар Маскав хобгоҳи муҳоҷирони тоҷику қирғиз сӯхтааст
Як хобгоҳи муҳоҷирони тоҷику қирғиз дар шаҳри Маскав оташ гирифтааст.
Ҳодиса рӯзи 17-уми май дар наздикии истгоҳи метрои “Новые Черёмушки” дар маҳалли кори муҳоҷирон рух додааст.
Гуфта мешавад, ҳамаи ҳуҷҷатҳои муҳоҷирони корӣ сӯхта аст.
Сабаби ҳодиса ва ҳаҷми зарари сӯхторро ҳанӯз шарҳ надодаанд.
Видеоро инҷо тамошо кунед:
Президенти Гурҷистон ба қонуни "агенти хориҷӣ" вето гузошт
Президенти Гурҷистон, Саломе Зурабишвилӣ, эълон кард, ки ба қонуни “агенти хориҷӣ” “вето” гузошт.
Ин қонуни баҳсбарангезро, ки боиси эътирозҳо дар Гурҷистон ва мухолифати созмонҳои ҳуқуқӣ шудааст, рӯзи 14-уми май вакилони порлумони Гурҷистон қабул карданд. Аммо президенти Гурҷистон, ахиран дар нишасте гуфт:
“Имрӯз ман ба “қонуни русӣ ”, ки ба сарқонуни кишвари мо ва меъёрҳои Аврупо мухолифат мекунаду дар роҳи мо маҳдудиятҳое пеш хоҳад овард, вето гузоштам. Он бояд бекор карда шавад. ”
Ҳизби ҳокими "Орзуи гурҷӣ", ки тарҳи қонунро пешниҳод кардааст, имкон дорад бо ба даст овардани 77 райъ веторо бекор кунад. Дар баррасии сеюми ин қонун 84 вакили Гурҷистон ба тарафдории он раъй дода буданд.
Бино ба ин қонун, созмонҳои ғайридавлатӣ ва расонаҳое дар Гурҷистон "агенти хориҷӣ" эътироф мешаванд, ки бештар аз 20 дарсади даромадашон аз хориҷа аст. Норозиён онро тақлид ба қонуни "агентҳои хориҷӣ" дар Русия донистанд.
Даҳҳо ҳазор нафар чанд ҳафта алайҳи ин қонун дар Тбилиси (Тифлис) эътироз карданд. Мақомоти Гурҷистон зидди норозиён аз обу гази ашковар ва тирҳои резинӣ истифода карданд.
Марги 50 нафар бар асари обхезӣ дар Афғонистон
Бино ба иттилои мақомоти Толибон бар асари обхезии шаби гузашта дар Афғонистон 50 нафар кушта ва даҳҳо кас бедарак шудаанд.
Абдулвоҳиди Ҳамос, сухангӯйи Ҳукумати Толибон дар вилояти Ғур ба Радиои Озодӣ гуфт, обхезӣ ҳазорон хонаву дӯкон ва садҳо гектар замини кишоварзиро вайрон кардааст. Вай афзуд: “Тақрибан 50 нафар, аз ҷумла занону кӯдакон, ба ҳалокат расида, баъзеи онҳо бедарак шудаанд, 2000 хона пурра ва чор ҳазор манзили дигар қисман валангор шудаанд, инчунин садҳо гектар замини кишоварзӣ ва хоҷагиҳои истеҳсолӣ зарар диданд. ”.
Ба гуфтаи ин масъул, дар маркази вилоят шаҳри Фирӯзкуҳ, беш аз ду ҳазор мағозаву дӯконҳои мардум зери об мондаанд.
Абдулқосим Фирдавсӣ, як сокини шаҳри Фирӯзкӯҳи вилояти Ғур, ба Радиои Озодӣ гуфт, макони савдо ва анборҳои мардум пур аз об шудаанд. "Вазъият ба дараҷае бад аст, ки мардум дар як дақиқа тамоми сармояи худро аз даст доданд. Хеле тарсидаанд, онҳое, ки зарар дидаанд, бори дигар аз обхезӣ нигаронанд. Мардум ба сарпаноҳу ғизо ниёз доранд”
Сафдар Алӣ, як сокини маҳаллаи Талхаки Лаъли вилояти Ғур, мегӯяд, ки сели рӯзи ҷумъа заминҳои кишоварзии ӯро вайрон кард. "Дирӯз дар мавзеи Талхак дар соати 4-и шаб сел омад ва баъд аз 6-и шаб мо аз замини кишоварзӣ маҳрум шудем. Худоро шукр, ки талафот надорем, панҷ гектар замини гандуму заъфаронамро хароб кард.”
Дар наворҳое ҳам, ки бархе корбарон аз Форёб ба Радиои Озодӣ ирсол кардаанд, дида мешавад, ки сел ба хонаҳои мардум ворид шуда ва мардум дар боми хонаҳояшон паноҳ бурдаанд. Сокини Форёб, ки нахост номаш гуфта шавад дар бораи хисороти сели шоми ҷумъа ба Радиои Озодӣ нақл кард: "Ҳеҷ чиз намондааст. Молу мулкамон зери об монд. Мототсикли нав харида будам, он ҳам зери об мондааст. Вазъият хеле бад аст. Хонаҳо вайрон шуданд."
Забеҳуллоҳ Муҷоҳид, сухангӯи ҳукумати Толибон дар саҳифаи X-и худ ба қурбониёни обхезии ахир изҳори ҳамдардӣ карда, гуфтааст, ки гурӯҳҳои имдодрасони онҳо ба манотиқи осебдида сафарбар шудаанд.
Дар ҳамин ҳол осебдидагони сел дар вилоятҳои шимолу шарқи Афғонистон, бахусус дар Бағлон, ки талафоти зиёде дар пай дошт, мегӯянд, то ҳанӯз интизори кӯмакҳои башардӯстона ҳастанд.
Латукӯби донишҷӯёни хориҷӣ ва эътирози садҳо нафар дар Бишкек
Бино ба иттилои расмӣ дар пайи бетартибиҳо дар шаҳри Бишкек, шаби 18- уми май 28 нафар осеб дидаанд. Сафорати Покистон гуфт, дар ин ҳодиса 14 шаҳрвандаш осеб дидааст. Дар робита ба эътирозҳо, мақомоти Ҳиндустон ва Покистон вокуниш карда, аз донишҷӯёни худ хостанд, аз ҷойи зисташон берун нараванд.
Гуфтугӯ