که څه هم په افغانستان کې په میلیونو نجونې له زده کړو پاتې دي، خو له هیواده بهر یو شمیر څه نا څه توانیدلي چې زده کړې وکړي. د اتریش په پلازمېنه ویانا کې وږمه رحمان څه موده مخکې له طب پوهنځي فارغه شوه. هغه اوس په یوه روغتون کې کار کوي.
محمد جواد د افغانستان په ملي اردو کې د خدمت پر مهال د طالبانو پر وړاندې په جګړه کې ژوندی پاتې شو، خو کله چې دغه وسلهواله ډله په ۲۰۲۱م کال کې واک ته ورسېده، هغه وتښتول شو او تر شکنجې لاندې ووژل شو. د بشري حقونو ډلو د سلګونو نورو پوځیانو د هدفي وژنو، ورکېدلو او غیرقانوني نیولو اسناد ثبت کړي دي.
یو شمېر افغان معترضو مېرمنو د طالبانو د حکومت د درېیمې کلیزې پر مهال اعتراض وکړ. د طالبانو له وېرې دغه اعتراضونه په تړلو ځایونو یا له افغانستانه بهر ترسره شول. طالبانو په تېرو درېیو کلونو کې بیا بیا مدني اعتراضونه او د ښځو لاریونونه ځپلي دي.
۲۳ کلنې مرجان عزیزي په هرات ولایت کې یوه قهوه خانه جوړه کړې، چې ښځې او نارینه کولی شي په مشخصو ټاکل شویو جلا جلا وختونو کې هلته لاړې شي او قهوه وڅښي. پهدې قهوه خانه کې د مشتریانو لپاره د مطالعې زمینه هم برابره شوې ده.
فارغان وايي، د دوی نظري زدهکړې ښې وې، خو د عملي زدهکړو لپاره يې اړینې طبي ټکنالوژۍ، وسایلو او نورو امکانات ته لاسرسی محدود و. نور حال د نجیبالله الوخېل په راپور کې:
د روسیې له زندانه د ازادې اروپا/ازادي راډیو د خوشې شوې خبریالې السو کورماشیوا خاوند پاویل بوتورین وايي چې دی او بچیان یې د السو د خوشې کېدو په تړاو د خبر تر اورېدو وروسته ډېر احساساتي شوي دي. کورماشیوا د روسیې او امریکا ترمنځ د یوې تاریخي تبادلې په پایله کې د روسیې له زندانه خوشې شول.
ګلبوراک بېګماتاییوا وايي چې له وړوکوالي یې د سیلانیانو لپاره د کمپ جوړولو سره لېوالتیا وه. خو نوموړې دا هم وايي چې د قرغز ستان او تاجکستان پر پوله د سفري محدویتونو له وجې یې کاروبار ته زیان رسېدلی دی. انیسې اجمل په دې اړه دا راپور جوړ کړی دی:
پهدې کارخونه کې شاوخوا ۴۰ ښځې کار کوي او وايي چې، د طالبانو لهخوا له شپږم ټولګي پورته د نجونو پر زدهکړو او په ډېری ادارو کې د ښځو پر کار کولو تر بندیز وروسته یې پهدې کارخونه کې کار پیل کړی دی.
د فرانسې په کوربهتوب په پاریس کې د سږ کال المپیکي سیالۍ نن جمعه تر سختو امنیتي تدابیرو لاندې پیلېږي او د اګست میاشتې تر ۱۱مې دوام کوي. د افغانستان درې نارینه او درې ښځینه لوبغاړې د درې رنګه بیرغ لاندې په دې سیالیو کې ګډون کوي.
مکرون د دوشنبې په ورځ په خپلو خبرو کې له افغانستانه د امریکا د وتلو د پرېکړې یادونه وکړه او ويې ويل، پوهېږي چې د دې پرېکړې له پایلو څومره افغان مېرمنې او نجونې اغېزمنې شوې دي.
د طالبانو لهخوا د ښځو پر کار او زدهکړو د محدودیتونو له لګولو سره، ډېری ښځو غالۍ اوبدلو ته مخه کړې، خو په افغانستان کې د غالیو د پلور بازار د پخوا په پرتله سوړ دی. د غالیو صادرونکو ټولنه وايي، د بانکي ستونزو له امله د غالیو صادرات محدود شوي او په ټولیزه توګه د غالیو د پلور بازار سوړ شوی دی.
د دوحې ناستې له پیلېدو یوه ورځ مخکې په بدخشان کې یو شمېر ښځو د دې ناستې په تړاو اعتراض وکړ. سبا د چنګاښ په لسمه د ملګرو ملتونو په کوربهتوب، د لسګونو هېوادونو او طالب چارواکو په ګډون د قطر پلازمېنه دوحه کې یوه غونډه جوړېږي. په دې ناسته کې به د ښځو د حقونو او مدني ټولنو فعالان ګډون ونه کړي.
نور راوښيه
