د فرانسپرس خبري اژانس د راپور له مخې د کردانو نیمه خپلواکې ادارې شنبه په یوه اعلامیه کې ویلي چې ترکیې یو وار بیا په تشرین بندر کې د خلکو غونډه هدف ګرځولې او په دغه برید سره څلور ملکیان وژل شوي او ۱۵ نور ټپیان دي.

په لندن کې د سوریې د بشري حقونو څارونکې ډلې ویلي هم د ترکیې د بې پيلوټه الوتکې په یوه برید کې د لږ تر لږه دریو ملکیانو د وژل کېدو خبر ورکړی.

خو ترکیه بیا د کردستان د کارګرانو د ممنوعه ګوند پي. کا . کا اړوند د خلق مدافعینو ځواکونه تورنوي چې له څلورو لسیزو راهیسې د ترکیې د حکومت پر ضد وسله وال فعالیتونه کوي.

ترکیې له ۲۰۱۶ کال راهیسې د کردانو په مشرۍ د سوریې د ډموکراټیکو ځواکونو اس. ډي . اف پر ضد څو عملیاتونه ترسره کړي دي.

پر زاکاري یانګ تور وو چې امریکا ته یې د افغانانو د انتقال په قضیو کې لسګونه زره ډالره اخیستي او له «سرګردانه» افغانانو یې ډېرې پیسې په جیب وهلي.

د راپورونو له مخې یانګ چې د یوې امنیتي کمپنۍ مشر دی د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته یې له ګڼو افغانانو سره امریکا ته د تلو په برخه کې مرسته کړې.

هغه پر سي ان ان په دې خاطر د حیثیت د اعادې دعوا کړې وه او دا شبکه یې «سو» کړې وه چې د ده کار ته یې د تور بازار نوم یاد کړی وو.

په فلوریدا ایالت کې یوه منصفه پلاوي وړمه ورځ سي ان ان په دې قضیه کې پړ وباله.

سي ان ان که څه هم د زاکاري یانګ د نوم بدولو تور رد کړی خو د ۲۰۲۲ کال په مارچ کې یې د زاکاري یانګ کار ته د «تور بازار» د جملې د کارولو په اړه پښیماني وښوده.

ښاغلي ایګلنډ ویلي پاکستان اته لکه افغانان تر دې دمه له خپلې خاورې ایستلي او ایران هم د دوو میلیونو افغان کډوالو د ایستلو پلان لري.

هغه ویلي د افغانستان دا ګاونډیان داسې وخت دا کار کوي چې افغانستان کې واردمخه ۲۲ میلیونه خلک بشري مرستو ته اړتیا لري.

د سالنګ لویه لار چې تېره شپه د هر ډول موټرو پر مخ تړل شوې وه، نن (د مرغومي ۲۹مه) یوولس نیمې بجې یوځل بیا د کچنیو مسافروړونکو موټرو لپاره پرانیستل شوه.

د طالبانو د حکومت د ټولګټو چارو وزارت ویاند محمد اشرف حق شناس په یوه اعلامیه کې لیکلي، هغو چټکو مسافروړونکو موټرو ته چې د سالنګونو په دواړو غاړو کې بند پاتې وو، د حرکت اجازه ورکړل شوه.

دغه لار تېره شپه د درنې واورې، د لید ساحې د محدودیت او سخت توفان له کبله د هر ډول موټرو پرمخ تړل شوې وه. حق شناس لیکلي، چې د درنو واورو له کبله د دې لارې د بیا تړل کېدو امکان شته.

د طالبانو د حکومت د ټولګټو چارو وزارت له مسافرو او چلوونکو غوښتنه کړې، چې پر سالنګ لار د تګ راتګ پر مهال تاوده کالي، خوراکي مواد او د وسایطو لپاره ژمني وسایل له لکه زنځیر او نور تجهیزات ولري.

له ګاونډیو هېوادونو ایران او پاکستان څخه افغانستان ته د ۷۵ کورنیو د ستنېدو خبر ورکړل شوی دی.

باختر خبري اژانس چې د طالبانو په کنټرول کې دی نن (د مرغومي ۲۹مه) خبر ورکړ، چې «پرون د تورخم له لارې ۱۱ کورنۍ، د کندهار د سپین بولدک له لارې ۱۰، د نيمروز د ورېښمو پله له لارې ۱۰ او د هرات د اسلام کلا بندر له لارې ۴۴ کورنۍ هېواد ته راستنې شوې دي.»

په خبر کې نه دي ویل شوي، چې دغه کورنۍ په خپله خوښه هېواد ته راستنې شوي که په جبري ډول ایستل شوي دي.

د کډوالۍ نړیوال سازمان- IOM وايي، چې د ۲۰۲۴م کال له جنورۍ میاشتې څخه تر ډسمبر میاشتې پورې څه باندې یو میلیون او ۲۰۰زره بې اسناده افغانان یوازې له ایرانه افغانستان ته ایستل شوي دي.

د دې بنسټ په وینا، په دغو کسانو کې څه باندې ۶۷ سلنه یې په جبري ډول افغانستان ته ستانه کړای شوي دي. له پاکستانه هم د ۲۰۲۳م کال د نومبر میاشتې له لومړۍ نېټې راهیسې د بې اسناده افغان کډوالو ډله ییز اخراج روان دی.

د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی صندوق یا یونیسف وايي چې په افغانستان کې د اوبو بحران د ماشومانو ژوند هم ګواښي.

په افغانستان کې د یونیسف استازي ډاکټر تاج الدین اویوالې پرون پر خپله ایکس پاڼه لیکلي چې د اوبو بحران په افغانستان کې د ماشومانو بقا ته خطر پېښ کړی. نوموړی وايي چې پر دې سترګې نه شي پټېدای.

ښاغلي اویوالي د یونیسف له تمویلوونکو او شریکانو څخه مننه کړې، چې په ۲۰۲۴م کال کې یې د یو میلیون ماشومانو لاسنیوی کړی دی. اویوالي دا یادونه هم کړې چې، په داسې حال کې چې ۲۰۲۵م کال پیل شوی، په افغانستان کې د اوبو د برابرولو لپاره هڅې باید دوام وکړي.

په کراچۍ کې د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان قونسلګري د پولیسو له توقیف څخه د ۲۹ افغان وګړو د خوشې کېدو خبر ورکوي.

دې قونسلګرۍ پرون پر خپله ایکس پاڼه لیکلي دي چې دا کسان مخکې له دې چې زندان ته واستول شي، خوشې شول او خپلو کورنیو ته وسپارل شول.

د قونسلګرۍ په وینا، دغو افغانانو د مهاجرت کارډونه هم درلودل، چې کراچۍ ته له داخلېدو وروسته د امنیتي ځواکونو له خوا ونیول شول. دا په داسې حال کې ده، چې د پاکستان په پلازمېنه اسلام اباد کې د جنورۍ میاشتې له لومړۍ نېټې د افغان پناه غوښتونکو د نیولو لړۍ ګړندۍ شوې ده.

د سالنګونو لویه لاره د درنې واورې له کبله، په موقت ډول د هر ډول موټرو پرمخ تړل شوې ده.

د طالبانو د حکومت د ټولګټو چارو وزارت ویاند محمد اشرف حق شناس په یوه اعلامیه کې ویلي، چې دغه لار تېره شپه «د واورې د اورښت، توفان، د لید د ساحې د محدودیت او د انساني تلفاتو او مالي زیانونو د مخنیوي په موخه» تر بلې خبرتیا پورې د هر ډول وسایطو پر مخ وتړل شوه.

په خبرپاڼه کې له خلکو غوښتنه شوې چې له ضرورت پرته د سالنګونو په ګډون پر نورو خطرناکو لارو له تګ راتګ څخه ډډه وکړي.

د افغانستان د هواپېژندنې ریاست نن د هېواد په ۲۹ ولایتونو کې د درنې واورې، باران او سېلابونو اټکل کړی دی.

د طالبانو د حکومت د ټرانسپورټ او هوايي چلن وزارت د هواپېژنې ریاست پرون په یوه اطلاعیه کې وویل چې په سالنګونو او همداراز په هرات، فراه، هلمند، کندهار، زابل، روزګان، غور، بادغیس، فاریاب، جوزجان، سرپل، بامیان، دایکنډي، پکتیکا، غزني، پکتیا، لوګر، میدان وردګ، سمنګان، بلخ، بغلان، پروان، كابل، پنجشېر، نورستان، بدخشان، کاپیسا، ننګرهار او لغمان ولايتونو کې د درنې واورې، تېز باران او سېلابونو راوتلو اټکل شوی دی.

د اطلاعیې له مخې په بېلابېلو سیمو کې به د باران اندازه له ۱۵ تر ۵۰ ملي مټرو او د واورې اندازه له ۱۰ تر ۴۰ سانتي مټرو پورې وي.