ندیم باشنده اصلی ولایت پنجشیر، محصل پوهنزی حقوق پوهنتون کابل است.
او ادعا می‌کند که از هفت ماه به این‌سو بدل اعاشه نگرفته است.
ماه‌ها می شود که همه محصلین را امروز و فردا کرده سرگردان کرده‌اند. یک محصل با فکر نارام و شکم گرسنه چه قسم درس بخواند.
او روز پنج‌شنبه ۲۶ دسمبر در صحبت با رادیو آزادی گفت که حکومت طالبان از ماه جوزا به این‌سو برای‌شان بدل اعاشه نپرداخته و بارها مجبور شده برای کرایه موتر و مصارف روزمره از دوستان و نزدیکان‌اش پول قرض بگیرد:
"من اتاق کرایی دارم در کوته سنگی، ماهاست کرایه‌اش را نداده ام. شما باور کنید که شب‌ها گرسنه خواب کردیم، یک رفیقم ضمانت‌ام را کرده بود، حالی آخر سال اس باید پرداخت کنم چون طرف خانه می‌رویم، ماه‌ها می شود که همه محصلین را امروز صبح کرده سرگردان کرده‌اند. یک محصل با فکر نارام و شکم گرسنه چه قسم درس بخواند."
عبدالرازق محصل پوهنزی شرعیات پوهنتون کابل نیز می‌گوید:
"من از ولایت غور هستم، چون در لیلیه دولتی پوهنتون ازدحام زیاد است و در هر اتاق بیش از ۱۰ نفر است و امکان درس خواندن نیست من لیلیه شخصی گرفتم و پول‌اش را قرار بود دولت بدهد، حالا که آخر سمستر است و قصد رفتن به خانه را دارم صاحب لیلیه برای ما اجازه رفتن را نمی‌دهد. بدل اعاشه ما فقط از یک ما جوزا حواله شده که کرایه راه تا خانه هم نمی‌شود، حیران ماندیم که چی کنیم."
من لیلیه شخصی گرفتم و پول‌اش را قرار بود دولت بدهد، حالا که آخر سمستر است و قصد رفتن به خانه را دارم صاحب لیلیه برای ما اجازه رفتن را نمی‌دهد
شمار دیگر از محصلان نیز به رادیو آزادی گفتند که در کابل در لیلیه‌های شخصی یا اتاق‌های کرایی زنده‌گی می‌کنند و ماه‌هاست بدهی‌‌هایشان را پرداخت نکرده‌اند و اکثر آن‌ها به ضمانت در اتاق‌های کرایی ماندند.
به گفته آن‌ها، حتی نمی‌توانند برای خود سه وعده غذا فراهم کنند.
این محصلان می‌گویند بارها مشکل‌شان را با ریاست پوهنتون کابل و معاونیت امور محصلان مطرح کرده‌اند، اما تا اکنون پاسخ قناعت‌بخش دریافت نکرده‌اند.
آن‌ها همچنین بیان کردند که دیگر نه کسی برای‌شان قرض می‌دهد و نه می‌توانند چیزی برای خوردن تهیه کنند، روزها با شکم گرسنه به امتحان حاضر می‌شوند.
طالبان در مورد این مشکل چی می گویند؟
رادیو آزادی مشکلات محصلان را با حافظ ضیا هاشمی سخنگوی وزارت تحصیلات عالی طالبان مطرح کرد، اما وی به پرسش‌های ما در این مورد پاسخ نداد.
اما فایل صوتی عین‌الدین عظیمی معین مالی و حسابداری پوهنتون کابل که رادیو آزادی به آن دست یافته، به تاریخ ۲۲ نوامبر برای محصلین اطمینان داده بود که همه‌ی حقوق‌شان به زودی پرداخت خواهد شد، اما با گذشت بیش از یک ماه هنوز حقوق آن‌ها پرداخت نشده‌است.
او افزوده است:
"مشکلات بدل اعاشه حل شد و چند ماهه‌اش حواله‌هایش ترتیب و تنظیم شده، روز شنبه و یکشنبه پس از طی مراحل کنترول و امضاها به وزارت مالیه می‌رود، محصلینی‌که نگران بودند و به آمریت می‌آمدند اطمینان داده شود که مشکلات حل است."
در همین حال محمد حلیم همراز آگاه امور آموزش به رادیو آزادی گفت:
"مشکل اعاشه و اباته استادان و محصلان همیشه در افغانستان وجود داشته است. متاسفانه اهل معارف و تحصیلات عالی ما هیچگاه به خیال راحت و دل جمع نرفتند به سراغ صنف‌های درسی، همیشه با وجود مشکلات اقتصادی و دریافت پول ناچیز باز هم به راه‌شان ادامه دادند تا چراغ علم و معرفت همیشه روشن بماند."
این درحالی‌ست که به تازه‌گی وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان در صفحه ایکس (توییتر سابق) این وزارت از فرمان رهبر طالبان خبر داده که گفته شده برای تمام استادان و نهادهای تحصیلی دولتی‌که در ولایت‌های مختلف مشغول تدریس و مسافر هستند اعاشه و اباته منظور شده‌است.
پول اعاشه چیست؟
بر اساس معلومات محصلان پوهنتون کابل، ماهانه ۱۸۰۰ افغانی و هر سمستر ۷۲۰۰ افغانی پول بدل اعاشه از دولت برای کرایه خانه و مصارف روزانه‌شان دریافت می‌کردند.
محصلانی‌که از ولایات دوردست به مرکز می‌آیند و نمی‌خواهند در لیلیه‌های دولتی زنده‌گی کنند این مبلغ را ماهانه زیر نام بدل اعاشه از حکومت دریافت می‌کنند.
به گفته آن‌ها، این محصلان که شمار شان به ۱۵۰۰ تن می رسد حتی نمی‌توانند برای خود سه وعده غذا فراهم کنند
