با افزایش فقر و بیکاری، شمار کودکان کارگر در روی جادههای شهر هرات افزایش یافته است.
این کودکان که اغلب از خانوادههای آوارگان داخلی هستند، از صبح تا شام در جادههای شهر هرات مصروف پاک کاری موترها، کفش رنگ کردن و جمع آوری زباله هستند.
بیشتر این کودکان از رفتن به مکتب محروم شده اند و دغدغهشان پیدا کردن نان به خانوادههایشان است.
حامد ده ساله بوتل آب و یک پارچه نخی در دست دارد و در یک چهارراهی شهر هرات، شیشههای موترها را پاک می کند.
وی با لباسهای فرسوده و کفشهای کهنه، از صبح تا شام در جادههای شهر هرات مصروف به کار است.
حامد همراه با پدر و مادر و دو برادر کوچکش، دو سال پیش بخاطر خشکسالی از بادغیس به هرات بیجا شده و در کمپ آوارگان داخلی در منطقه شیدایی در شرق شهر هرات زندگی می کند.
پدر حامد برای کار کردن به ایران رفته است اما از آنجایی که به گفته خانوادهاش در دام اعتیاد گیر افتاده نمی تواند به خانواده خود کمک مالی کند.
به گفته حامد، مادرش بیکار است و تنها او نان آور خانوادهاش است:
"در خانه آرد و نان نداریم و از مجبوری برای کار کردن به اینجا میایم و موترها را پاک می کنم. روزانه از ۲۰۰ تا ۱۰۰ یا ۵۰ یا ۶۰ افغانی پیدا می کنم. این پول را به خانه می برم مقداری آرد می خریم تا زندگی ما پیش برود."
به خاطر ناداری و گرسنگی بسیاری از خانوادههای فقیر همانند خانواده حامد ناگزیر شده که کودکانشان را به جای فرستادن به مکتب، برای کار کردن به روی جادهها بفرستند.
خالد یازده ساله یکی از آنها است:
" خوش دارم که درس بخوانم و تحصیل کنم. کسی باشد که همکاری کند تا بتوانم مکتب بروم و درس بخوانم و خیلی دوست دارم تحصیل کنم."
محروم ماندن این کودکان از آموزش و بزرگ شدن در روی جادهها برای آینده افغانستان چقدر چالش برانگیز است؟
محمد رفیق شهیر رئیس شورای متخصصان هرات در پاسخ به این پرسش اینگونه توضیح می دهد:
" تعداد این کودکان روز به روز زیادتر می شود و در مناطق مرکز شهر هرات حضور دارند. این مایه نگرانی است و اگر به این کودکان توجه نشود و تحت تربیت درست قرار نگیرند، هر کدام اینها می تواند در آینده برای جامعه مشکل ساز باشد. از طرف بعضی باندهای تخریب کار از این کودکان سوء استفاده می شود و آنان را به راههای غلط می کشانند. اگر تربیه سالم صورت نگیرد، هر کدام اینها می تواند که یک شهر را به مشکل مواجه بسازد و بالاخره جامعه را به انحطاط بکشاند."
به گفته ریاست کار و امور اجتماعی حکومت طالبان در هرات، بیشتر از ۹ هزار کودک کارگر در جادههای شهر هرات مصروف به کار هستند.
میرزا محمد منصور رئیس این اداره به رادیوآزادی می گوید که روز به روز به شمار این کودکان کارگر افزوده می شود.
وی در باره کمک به این کودکان آسیب پذیر می گوید:
"ما شماری زیادی از کودکان را از شهر جمع آوری کرده ایم. دو پرورشگاه مرکزی داریم که ۲۰۰ دختر و ۴۰۰ پسر در آنجا نگهداری می شوند. کودکان را که جمع آوری می کنیم به این دو مکان انتقال می دهیم. اما آنان کودکانی هستند که سرپرست، خانواده و خانه ندارند."
در حالی هزاران کودک در هرات به خاطر فقر و ناداری مجبور به کار در روی جادهها شده اند که پیش از این، برنامه جهانی غذا از کاهش کمک به افغانها در ماه روان خبر داد.
حدود دو هفته پیش برنامه جهانی غذا اعلام کرد که در ماه سپتمبر مجبور است که بیشتر از دو میلیون نیازمند افغان را به علت کاهش بودجه، از کمکها محروم کند.
زمستان سخت هم در پیش است و به نگرانیها در مورد مددرسانی به نیازمندان افزوده است.