Энергетиканы бир айда өзгөртүшөбү?

Айрым серепчилер энергетика тармагында коррупция кадимкидей эле уланып жатканын айтууда.


"Ширшовдун схемасын" ким талкалайт?


Жыйында негизги баяндаманы жасаган энергетика министри Аскарбек Шадиев "Ширшовдун схемасы" аталган коррупциялык аракеттер ашкереленип жатканын маалымдады.

Министрдин айтымында, көмүскө акча жасоо аракеттери Кыргызстанда өндүрүлгөн электр энергиясын коңшу өлкөлөргө сатуудан баштап, отун-энергетикалык тармакта кеңири колдонулуп, мамлекеттик казынага ири суммада зыян келген. Мындан түшкөн каражатка азганактай адамдар гана туйтунуп турган:

- Коррупциялык иштер алгач электр энергиясын экспорттоодо арзандатылган баада, ортомчу фирмалар аркылуу ишке ашырылып келген. Мисалга, мындан мурунку жылдарда Орусияга 1 кВ саат электр 0,5 цент, Казакстанга 0,9-0,2 цент, 2007-жылы Токтогул ГЭСинде суунун аздыгына карабастан Өзбекстанга 1,1 центке сатылган. Муну менен электр түйүндөрүнө өтө чоң зыян келтирилген. Азыр электр энергиясы Казакстанга 1 кВ саат 2,8 центтен, Өзбекстанга 3,37 центтен сатылып жатат.

Министрдин маалыматына караганда, коррупциялык схемалар Бишкектеги жылуулук электр борборуна көмүр сатып алууда, «Камбар-Ата» ГЭСин жана «Датка» подстанциясын курууда, «Кыргыз Газ» ишканасына газ импорттоoдо пайдаланылган.

Аскарбек Шадиев энергетика тармагындагы коррупциялык схемалардын бети ачылганын айтканы менен бул схеманын бир да авторун атаган жок. Тек гана "Ширшовдун схемасына" тиешеси бар адамдар укук коргоо органдарына түшүндүрмө берип жатканын кыстарды.


Өкмөт башчы өзгөрүүгө бир ай берди

Министр энергетика тармагындагы бүгүнкү оор кылдаал көп жылдан берки ыплас аракеттерден көрүп жатканда өкмөт башчы Өмүрбек Бабанов энергетикадагы көйгөйдүн баарын мурдагы бийлик учурундагы коррупциялык иштерге байлаганын министрдин жоопкерчиликтен кутулуу аракети катары баалады. Бабановдун пикиринде, азыркы энергетика министринин реформа жасоого болгон аракети чабал:

- Мындай шылтоолор тамсилге айланып бара жатат. Мен энергетиканы билгенден тартып эле, Ширшовдун схемасы, ал-бул деп келе жатасыңар. Сиз жаңы эле айтып өткөн нерселер мурдатан айтылып келе жатат. Энергетикада өзгөрүүлөрдү элибиз сезгендей иш алпарышыбыз керек. Ошон үчүн кыскартууларды жүргүзүп, чыныгы реформа жасайлы деп жатпайбызбы. Сиздин сөзүңүздө акча тартып келиш керек, кубаттуулукту күчөтүү керек деген гана нерселерди байкадым. Ал эми иш жүзүндөгү реформалар кайда?

Ошондой эле Өмүрбек Бабанов энергетика тармагындагы ишти ыраатташтырып, коррупциялык аракеттерге бөгөт коюу чаралары күчөтүлө турганын билдирди. Бул үчүн Энергетика министрлигинин иши Финансы полиция тарабынан текшерилип чыгат.

Декабрь айында өлкө боюнча электр жарыгынын үзгүлтүккө учурашын министрликтин кышка толук камданбаганынан көргөн өкмөт башчысы министр Аскарбек Шадиевге сөгүш жарыялап, «Түндүк электр» ишканасынын жетекчиси Нурлан Кайдуев менен техникалык директору Кубанычбек Турдубаевди жумуштан алууну сунуш кылды.

Көз карандысыз эксперт Расул Умбеталиевдин айтымында, энергетика тармагындагы көмүскө акча жасоо аракети азыр да уланууда:

-Чын-чынына келгенде коррупциялык схемалардын чети да оюла элек. Буга каршы чечкиндүү бир да кадам жасалганын көрө элекмин. Мурун биз 0,6 центтен электр энергиясын экспорт кылчубуз, азыр 2.8ге жеткирдик деп айтып жатышпайбы. А бирок өз жарандарыбызга 3,5 центтен сата баштадык. Мунун баары эле ушул коррупциялык иштердин уланып жатканын көрсөтүп жатпайбы.

Өкмөт башчы энергетикалык коопсуздукту камсыз кылуу планын иштеп чыгууну министрликке тапшырды жана ага бир ай убакыт берди.