Հայաստանի Հանրապետությունը Պրահայում վերաճանաչել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, որովհետև ՀՀ-ն դա արդեն մեկ անգամ արել էր Ալմա-Աթայի հռչակագրին միանալով, «Ազատության» հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության անդամ Մարիա Կարապետյանը:
«Ճանապարհ էինք հարթել, որպեսզի հնարավոր լինի Լեռնային Ղարաբաղի հայերի համար շարունակել ապրել Լեռնային Ղարաբաղում՝ փակելով այդ դեֆորմացված տարածքային վեճի մասին խոսակցությունները», - նշեց պատգամավորը:
Հարցազրույցից մի հատված ներկայացնում ենք ստորև.
«Ազատություն» - Տիկի՛ն Կարապետյան, ընդդիմությունը պնդում է, որ երբ Պրահայում ճանաչեցիք Արցախն Ադրբեջանի կազմում, կարգավիճակի շուրջ բանակցություններն ավարտվեցին, հետո դրան հետևեցին Ադրբեջանի հարձակումն ու էթնիկ զտումը: Դուք համաձա՞յն եք այդ դիրքորոշման հետ:
Մարիա Կարապետյան - Հայաստանի Հանրապետությունը վերաճանաչել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, որովհետև ՀՀ-ն դա արդեն մեկ անգամ արել էր Ալմա-Աթայի հռչակագրին միանալով, այսինքն, այստեղ այդ երկրաշարժը և այդ ցնցումն առաջացել է բացառապես մի բանի պատճառով, որ հստակեցվել է, կամ, կարելի է ասել, վերահստակեցվել է, որ Հայաստանը տարածքային վեճ չունի իր հարևանի հետ, իսկ մենք հիշում ենք, որ բանակցությունների ինչ-որ մի փուլից սկսած դեֆորմացվել էին այդ բանակցությունները, և բոլորի մոտ տպավորություն էր ստեղծվել, թե Հայաստանը տարածքային վեճ ունի ուրեմն իր հարևանի հետ:
Մենք այդ դեֆորմացիան ենք վերացրել, և դրանից որոշ շրջանակներ սկսել են ուժեղ ցնցվել, թե չէ դրանից խնդիրը չի փակվել, և մենք ճանապարհ էինք հարթել, որպեսզի հնարավոր լինի Լեռնային Ղարաբաղի հայերի համար շարունակել ապրել Լեռնային Ղարաբաղում՝ փակելով այդ դեֆորմացված տարածքային վեճի մասին խոսակցությունները: Այ դա ենք մենք արել: Հետևաբար ամբողջ այդ տրամաբանական շղթան...
«Ազատություն» - Բայց փաստն այն է, որ Արցախում հայ չի մնացել, տիկի՛ն Կարապետյան:
Մարիա Կարապետյան - Մենք փորձել ենք ճանապարհ հարթել, որպեսզի հայերը կարողանան Լեռնային Ղարաբաղում շարունակել ապրել:
«Ազատություն» - Նիկոլ Փաշինյանը, որ այդ հայտարարությունն արեց, ի վերջո, երկրի առաջին ղեկավարն է, որ ընդունեց, որ «Արցախն Ադրբեջանի մաս է», ճի՞շտ է, համաձայն չե՞ք»:
Մարիա Կարապետյան - Առաջին ղեկավարը չէ, բոլորը բանակցել են մի հարթակում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որտեղ տարածքային...
«Ազատություն» - Հրապարակային լսե՞լ եք:
Մարիա Կարապետյան - Այսինքն՝ թաքուն կարելի՞ էր դա ասել...
«Ազատություն» - Թաքո՞ւն են արել: Դուք վստա՞հ եք, որ ասել են՝ Արցախն Ադրբեջանի կազմում է:
Մարիա Կարապետյան - Այո, բա գնացել են բանակցությունների, որտեղ գրված է տարածքային ամբողջականություն: Թող կանգնեին, ասեին՝ սա միֆ է: Չես կարող դուրս գալ ամբողջ աշխարհի դեմ:
«Ազատություն» - Տիկին Կարապետյան, ասում եք՝ առաջինը չէ, բայց նույնիսկ ԵՄ բարձր ներկայացուցիչ Բորելն ասաց, որ Փաշինյանը Հայաստանի առաջին ղեկավարն է, ով այդ քաջությունն ունեցավ և հայտարարեց առաջին անգամ, որ Արցախն Ադրբեջանի մաս է: Նույնիսկ մեր միջազգային գործընկերներն են դա ընդունել:
Մարիա Կարապետյան - Դե ասում եմ՝ մենք այդ դեֆորմացիան ենք վերացրել, որպեսզի ճանապարհ հարթենք... տարածքային վեճի վերացված դեֆորմացիայի...
<> Չէ, այդ երկուսն իրար հետ կապելը՝ ուրեմն Ալմա-Աթայի հռչակագիրը և Լեռնային Ղարաբաղի հայերի էթնիկ զտումն իրար կապելը, ի՞նչ ասեմ, դավադրություն է Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ: Այսինքն՝ մեղավորությունը էթնիկ զտման Ադրբեջանից վերցնել և դնել Հայաստանի վրա, կա՞ր ուրեմն փաստորեն, որևէ քայլ, որը ՀՀ-ն կարող էր անել, որը լեգիտիմացնո՞ւմ է էթնիկ զտումը, սա՞ ենք ուրեմն փաստորեն մենք փորձում պնդել:
«Ազատություն» - Ունենք հետևյալ պատկերը՝ ունեինք բանակցություններ, բանակցությունները շարունակվում էին, ունեինք 2020-ից հետո արդեն ստեղծված իրավիճակը, կրկին որոշակի հնարավորություններ կային բանակցային ֆորմատ վերադառնալու համար, բայց երբ դուք ընդունում եք, որ այլևս կարգավիճակի հետ կապված որևէ վեճ չունեք, կարգավիճակի...
Մարիա Կարապետյան -Այո, տարածքի վեճ այլևս... Կարգավիճակի չէ, մենք ասել ենք՝ տարածքի հետ կապված վեճ չունենք, մենք ճանաչում ենք Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, վերացնում ենք այդ դեֆորմացիան, որն առաջացել է... Լեռնային Ղարաբաղը ներառյալ: Մենք Լեռնային Ղարաբաղի իշխանություններին ասում ենք, որ նրանք ուղիղ բանակցությունների միջոցով պետք է փորձեն իրենց իրավունքների և անվտանգության մասին խոսել, մինչ մենք կփորձենք միջազգային հանրության կոնսոլիդացիա ապահովել սրա շուրջ:
«Ազատություն» - Ձեր քայլով չե՞ք զրկել Ղարաբաղի իշխանություններին...
Մարիա Կարապետյան - Անկախության հնարավորությունից, բացառապես միայն անկախության հնարավորությունից:
«Ազատություն» - Ինչպես Դուք եք ասում, դուք հնարավորություն եք բացել:
Մարիա Կարապետյան - Մենք փորձել ենք հնարավորություն բացել:
«Ազատություն» -Այդ բացած հնարավորության արդյունքում այսօր հայ չկա Լեռնային Ղարաբաղում:
Մարիա Կարապետյան - Չէ, այդպես մի կապեք: Դա մանիպուլյատիվ ձևակերպում է: Դաշնակցության պատճառով է, որ այսօր Լեռնային Ղարաբաղում հայ չկա:
«Ազատություն» - Բայց Դաշնակցությունը չի ասել, որ Արցախն Ադրբեջանի մաս է, որից էլ օգտվել է Ալիևը:
Մարիա Կարապետյան - Արևը ծագեց, այսօր Լեռնային Ղարաբաղում հայեր չկան, քանի որ արևը ծագեց, Լեռնային Ղարաբաղում այսօր հայեր չկան:
«Ազատություն» - Ձեր իշխանությունը չունի՞ մեղավորություն նրանում, ինչ տեղի ունեցավ Արցախի հետ այսօր:
Մարիա Կարապետյան - Մենք մեր պատասխանատվության բաժնի մասին խոսել ենք մինչև նախապատերազմյան փուլը մեր վարած քաղաքականության համատեքստում, բազում անգամ խոսել ենք, և մեր չափ ոչ մի քաղաքական ուժ իր վարած քաղաքականությունների համար պատասխանատվություն չի ստանձնել:
«Ազատության» - Ինչո՞ւ որևէ իշխանության ներկայացուցիչ արցախցիների վերադարձի հարցն այսօր որևէ հարթակում չի բարձրաձայնում:
Մարիա Կարապետյան -Որովհետև դա իրատեսական չէ, չկա դրա հնարավորությունը:
«Ազատություն» - Դուք հարցը լրիվ փակված ե՞ք համարում, արցախցիները վերջնականապես զրկված են իրենց հայրենիք վերադառնալու հնարավորությունից:
Մարիա Կարապետյան - Ես այդ հարցին չեմ անդրադառնում: Մենք Լեռնային Ղարաբաղի մեր հայրենակիցների համար ստեղծում ենք, փորձում ենք ստեղծել բոլոր հնարավորությունները, որ նրանք նոր կյանք ստեղծեն ՀՀ-ում:
Հարցազրույցի ամբողջական տարբերակը՝ տեսանյութում.
