Гісторыя

Расейская амбасада ў Менску абвінаваціла беларускіх музэйнікаў у невуцтве за допіс пра Касьцюшку

Амбасада Расеі заявіла, што Нацыянальны гістарычны музэй Беларусі «расьпісаўся ў гістарычнай недасьведчанасьці».

У Косаве ў сувязі з каранавірусам скасавалі сьвяткаваньне юбілею Тадэвуша Касьцюшкі

У ранейшыя гады на дзень нараджэньня выбітнага палкаводца, нацыянальнага героя Беларусі, Польшчы і ЗША на яго радзіме зьбіраліся і ўлады, і апазыцыя, і замежныя дыпляматы.

Саўка ды Грышка пра бел-чырвона-белы сьцяг

Героі Лявона Вольскага абмяркоўваюць намер уладаў прызнаць нацыянальны сьцяг экстрэмісцкім сымбалем.

Да 275-годзьдзя Касьцюшкі ЭГУ прэзэнтаваў фільм «Рака лёсу»

4 лютага, у 275 дзень нараджэньня Тадэвуша Касьцюшкі Эўрапейскі гуманітарны ўнівэрсытэт прэзэнтаваў дакумэнтальны фільм пра жыцьцё легендарнага героя.

100 гісторыкаў падпісалі заяву ў абарону нацыянальнага сьцяга, які ўлады хочуць прызнаць экстрэмісцкім

«Кампанія на дыскрэдытацыю дзяржаўнага сымбаля Беларусі ня мае ніякага абгрунтаваньня», — гаворыцца ў заяве гісторыкаў, якую падпісалі каля 100 навукоўцаў.

Ужо сёньня: гадавіна заснаваньня Інстытуту беларускай культуры

Што вы ведаеце пра яўрэяў Беларусі і Менскае гета? ТЭСТ

27 студзеня — дзень вызваленьня канцлягера Аўшвіц — адзначаецца як Дзень памяці ахвяраў Галакосту. Ці шмат вы ведаеце пра гісторыю яўрэяў у Беларусі, Галакост і Менскае гета? Адкажыце на пытаньні тэсту.

Пуцін хоча заканадаўча забараніць параўнаньне СССР з нацысцкай Нямеччынай

Прэзыдэнт Расеі Ўладзімір Пуцін рэкамэндаваў Дзярждуме падрыхтаваць законапраект аб забароне публічнага атаясамліваньня роляў СССР і нацысцкай Нямеччыны ў Другой сусьветнай вайне і прыняць яго падчас вясновай сэсіі.

Ужо сёньня: дзень памяці Вацлава Ластоўскага

Падзеі 23 студзеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

У Маладачанскім раёне ўшанавалі магілу паўстанцаў 1863 году. ФОТА

Прадстаўнікі беларускай інтэлігенцыі, польскія і літоўскія дыпляматы ўсклалі кветкі да помніка пяці паўстанцам на каталіцкіх могілках у Плябані побач зь мястэчкам Краснае пад Маладэчнам.

«Гэта можа здарыцца паўсюль, калі людзям дазволяць». Наглядчыцы СС хлусілі, што за адмову ад працы пацярпелі б самі

Канцлягер Равэнсбрук за 90 кілямэтраў ад Бэрліну быў самым вялікім жаночым лягерам у нацысцкай Нямеччыне. І наглядчыцамі тут таксама былі жанчыны.

«У 1940 годзе ў БССР было 33 турмы і 24 лягеры». Гісторык Кузьняцоў пра наступнікаў Сталіна

Дасьледчык сталінскіх рэпрэсій, гісторык Ігар Кузьняцоў расказвае, як і для каго ствараліся спэцлягеры на тэрыторыі сучаснай Беларусі, чаму цяперашнім сілавікам варта пацікавіцца лёсам сваіх папярэднікаў у ГПУ, НКВД, МГБ, і чым цяперашняя сытуацыя кардынальна адрозьніваецца ад сталінскіх часоў.

Сёньня 30 гадоў савецкага штурму тэлевежы ў Вільні, які паскорыў распад СССР. ФОТА

13 студзеня 1991 году адбылася знакавая ў гісторыі Літвы падзея, якая мела вялікае значэньне для распаду Савецкага Саюзу. У гэты дзень у Вільні савецкія сілавікі штурмавалі тэлевежу.

Контрарэвалюцыі: Ад паўстаньня Каліноўскага да Беларусі-2020

Якім быў гістарычны досьвед эпохаў палітычнай рэакцыі ў Беларусі: пасьля паўстаньня 1863 году, пасьля расейскай рэвалюцыі 1905 году, пасьля Плошчы-2010? У якой ступені брутальнасьць рэакцыі абумоўлена псыхалягічнымі асаблівасьцямі яе лідэраў?

Як Сталін рыхтаваў новую вайну

70 гадоў таму — 9-12 студзеня 1951 г. — у Крамлі і Генштабе прайшло пасяджэньне, да гэтага часу ахутанае завесай таямніцы: Іосіф Сталін гутарыў з дыктатарамі чырвонага блёка аб міжнародным становішчы і зьнешняй палітыцы.

Голас на запісе, які патрабуе забіць Шарамета, апазналі Ірына Халіп і Андрэй Саньнікаў

Ужо сёньня: дзень памяці Ігната Здановіча, Фабіяна Абрантовіча і Юрыя Туронка

Падзеі 2 студзеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ці адбылося ў 2020 дафармаваньне беларускай нацыі? Меркаваньні гісторыкаў

Тэзіс пра канчатковае дафармаваньне беларускай нацыі як палітычнай супольнасьці стаў вельмі папулярны ў 2020 годзе. Свабода папрасіла вядомых беларускіх гісторыкаў пацьвердзіць або зьняпраўдзіць гэтую думку.

«Пакідаў ля знойдзеных помнікаў запіскі пад сьвечкай». Выйшла кніга пра беларускія пахаваньні ў Чэхіі і Славаччыне з Google maps

У канцы 2020 году ў Чэхіі выйшла кніга пра беларусаў, пахаваных на чужыне. Пра ўнікальнасьць і спэцыфіку выданьня «Магілы беларусаў у Чэхіі і Славаччыне» расказвае яе аўтар Сяргей Кнырэвіч.

Бел-чырвона-белы сьцяг, немцы і Галакост. Гісторыкі з чатырох краін абмеркавалі афіцыйную прапаганду

Ці адбываўся Галакост пад бел-чырвона-белым сьцягам? Ці дапушчальна параўноўваць рэпрэсіі ў Беларусі зь генацыдам, нацызмам, фашызмам і зьнішчэньнем габрэяў падчас ІІ сусьветнай вайны? Чаму ў палітычнай барацьбе выкарыстоўваецца антысэмітызм?

Знайшлося невядомае фота філёзафа і паэта Ігната Абдзіраловіча

Расейскі гісторык Ігар Барынаў знайшоў невядомае фота Ігната Канчэўскага (Абдзіраловіча). Пра гэта паведаміў у сваім фэйсбуку гарадзенскі гісторык Аляксандар Горны.

«Прасіць пра нешта ўлады Расеі няма сэнсу», — расейская пісьменьніца Седакова

Расейская паэтка і ляўрэтка прэміі імя Салжаніцына Вольга Седакова ў інтэрвію «Свабодзе» разважае пра беларускі пратэст, ролю Расеі ў беларускіх падзеях і прычыну захаваньня аўтарытарызму на постсавецкай прасторы.

Ужо сёньня: 63 гады назад Барыс Сачанка ўпершыню выступіў у абарону роднай мовы

Падзеі 14 сьнежня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Школьнікам паказваюць прапагандысцкі фільм пра нацыяналістаў часоў вайны. Што гэта за стужка?

«Людзі з чорнымі душамі» — гэта дакумэнтальны чорна-белы фільм пра Другую ўсясьветную вайну ў Беларусі, зьняты ў 1962 годзе. У фільме расказваецца пра калябарацыяністаў часоў вайны.

40 гадоў таму забілі Джона Ленана. Рэдкія фота

8 сьнежня 1980 году Джона Ленана, колішняга ўдзельніка гурту Beatles, застрэлілі каля ягонага дома ў Нью-Ёрку. За некалькі гадзін да таго забойца ўзяў у Ленана аўтограф.

Праўладны сацыёляг: Бел-чырвона-белыя сьцягі — толькі ў музэях, астатнія забараніць

Кандыдат філязофскіх навук, загадчык аддзелу сацыялёгіі дзяржаўнага кіраваньня Інстытуту сацыялёгіі Нацыянальнай акадэміі навук Мікалай Шчокін выказаўся пра беларускую гістарычную сымболіку.

«Мы заўсёды будзем яму ўдзячныя». Як стваральнік бел-чырвона-белага сьцяга ўратаваў габрэйскую дзяўчынку ад Галакосту

На надмагільлі стваральніка бел-чырвонага-белага сьцяга Кляўдыюша (Клаўдзія) Дуж-Душэўскага, апрача імёнаў ягонай жонкі і адзінага сына, ёсьць імя Марыны Расіцкене. Падчас вайны, рызыкуючы жыцьцём, ён выратаваў яе з ковенскага гета і выхаваў як уласную дачку.

Кіраўніком Інстытуту гісторыі стаў функцыянэр, які спрычыніўся да звальненьня «пратэставых» калегаў

Новым дырэктарам Інстытуту гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук прызначаны Вадзім Лакіза. Да таго ён быў намесьнікам кіраўніка ў навуковай рабоце.

Украінскія гісторыкі выступілі ў абарону звольненых беларускіх калег

«Рашуча выступаем супраць парушэньня акадэмічных свабодаў навукоўцаў Рэспублікі Беларусь».

Беларуска з Масквы нечакана даведалася, што яна — унучка слуцкага паўстанца. ВІДЭА

Ужо сёньня: дзень народзінаў Міхася Лынькова

Падзеі 30 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Былы выкладчык Вайсковай акадэміі стварыў уласны Youtube-канал пра вайсковую гісторыю Беларусі

Падпалкоўнік запасу Віталь Чырвінскі быў галоўным гісторыкам Міністэрства абароны. Апошнія гады выкладаў у Вайсковай акадэміі. Напрыканцы кастрычніка ён страціў працу праз сваю грамадзянскую пазыцыю.

«Мы сыходзім з 1 студзеня». Гісторыкі расказалі, чаму масава звальняюцца з Акадэміі навук

У Інстытуце гісторыі НАН Беларусі не працягнулі кантракт семярым гісторыкам. Гэта ўнікальныя спэцыялісты. На знак салідарнасьці зь імі сыходзяць іх калегі.

Сурвіла: У 2020 да слуцкіх герояў далучыліся сотні тысяч новых пад бел-чырвона-белымі сьцягамі

Сёньня — 100-годзьдзе Слуцкага Збройнага Чыну. 27 лістапада 1920 году Слуцкая брыгада БНР прыняла першы бой з войскамі Чырвонай Арміі.

Як Лукашэнка хваліў Гітлера

У кіеўскім музэі Галадамору зьявіўся беларускамоўны аўдыёгід для экскурсій

Беларусы пры наведваньні музэю Галадамору ў Кіеве цяпер могуць скарыстацца паслугамі аўдыёгіда па-беларуску.

Беларуска-савецкая вайна 1920 году

26 лістапада 2020 году споўнілася 100 гадоў з таго часу, як арганізаваныя ў вайсковую брыгаду жыхары Случчыны пачалі баявыя дзеяньні за незалежнасьць Беларускай Народнай Рэспублікі.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Піліпа Пестрака

Падзеі 27 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Слуцкае паўстаньне паказала, што беларусы не рахманыя і не памяркоўныя, — гісторык Ніна Стужынская

Кандыдат гістарычных навук Ніна Стужынская, аўтарка кнігі "«Беларусь мяцежная: з гісторыі ўзброенага антысавецкага супраціву: 20-я гг. ХХ ст.». у інтэрвію Свабодзе з нагоды 100-й гадавіны паўстаньня разважае пра значэньне тых падзеяў для сёньняшніх пакаленьняў беларусаў.

«Яшчэ стаяць ліпы на беразе Дняпра, пад якімі выпівалі Караткевіч з Барадуліным»

Пісьменьніца Паліна Качаткова (Сьцепаненка) расказвае пра Ўладзімера Караткевіча і мясьціны Воршы, апетыя клясыкам у ягоных творах.

Каліноўскі і палітычнае нараджэньне Беларусі

Азначэньне «герой» — неадпаведнае постаці Кастуся Каліноўскага, яно недакладна вызначае ролю гэтага чалавека ў беларускай гісторыі. Герояў беларусы маюць шмат, а Каліноўскі ў нас адзін. І вось чаму.

Ужо сёньня: 100 гадоў таму Cлуцак паўстаў супраць бальшавікоў

Падзеі дня 21 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: 90 гадоў ад спробы самагубства Янкі Купалы, народзін Міхася Зарэцкага

Падзеі 20 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Навуковец заявіў, што БЧБ-сцяг — нацыянальны сымбаль беларускага народу. Зь ім не працягваюць кантракт

«Гістарычныя нацыянальныя колеры зьяўляюцца культурным здабыткам нашага народу, таму не могуць мець для каго-небудзь абразьлівы і цынічны зьмест», – лічыць навуковец.

Ужо сёньня: 100-годзьдзе Беларускай рады Случчыны і дзень памяці Андрэя Макаёнка

Падзеі 16 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Эміліі Плятэр

Падзеі 13 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ці ведаеце вы гераіняў і герояў кнігі Уладзімера Арлова «Імёны Свабоды»?

Правер свае веды и выйграй энцыкляпэдыю «Імёны Свабоды» Уладзімера Арлова. 366 герояў, больш за 800 старонак. Адкажы правільна на 10 пытаньняў – атрымай самую вялікую кнігу «Бібліятэкі Свабоды» з аўтографам аўтара.

Як зьявіўся бел-чырвона-белы сьцяг. 7 фактаў

У Славаччыне кампартыю Чэхаславаччыны прызналі злачыннай арганізацыяй

Парлямэнт Славаччыны 4 лістапада прыняў папраўкі да заканадаўства, у адпаведнасьці зь якімі ў краіне будзе забаронена называць вуліцы і іншыя грамадзкія прасторы імёнамі прадстаўнікоў камуністычнага, фашысцкага і нацысцкага рэжымаў.

Ужо сёньня: дзень памяці Стэфаніі Станюты

Падзеі 6 лістапада ў беларускай і сусьветнай гісторыі.