Гісторыя

Загадка самага пасьпяховага беларуса ў Расейскай імпэрыі

Хто дапамог Яўхіму Карскаму стварыць «Этнаграфічную мапу беларускага племені»? Якую ролю ў ягоным жыцьці адыгралі князі Сьвятаполк-Мірскія? І якіх палітычных поглядаў у сапраўднасьці прытрымліваўся навуковец?

Часовы павераны ў справах ЗША ў Беларусі наведаў Хатынь

Часовы павераны ў справах ЗША ў Беларусі Рубэн Аруцюньян усклаў кветкі да мэмарыялу ў Хатыні.

«Гісторыя на Свабодзе». Апошняя спроба Міколы Шчакаціхіна ўратаваць Стары горад

У дзявятай частцы цыклю аўтар кнігі «Невядомы Менск. Гісторыя зьнікненьня» Сяргей Абламейка расказвае пра разгром нацыянальнага руху ў БССР у 1929 — 1930 гадах, пра апошнюю спробу Міколы Шчакаціхіна ўратаваць Стары горад і пра тое, як генплян Менску зьвязаны з найвышэйшым кіраўніцтвам СССР.

Ужо сёньня: Дзень народзінаў Алега Мінкіна

Падзеі 31 сакавіка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

З «Галерэі славы» БДУ зьнікла згадка пра сваяка Мікіты Міхалкова. Падчас вайны ён кіраваў у Менску нацысцкай партыяй

У разьдзеле «Галерэя славы» на сайце гістарычнага факультэту БДУ зьнікла біяграфічная нататка пра Дзьмітрыя Канчалоўскага. Летась Свабода пісала пра ягонае нацысцкае мінулае.

«Ніхто не зьбіраўся іх ратаваць». Гісторык тлумачыць, што ня так з расейскім фільмам пра ратаваньне партызанамі габрэяў у Беларусі

У кінатэатрах Беларусі паказваюць расейскі фільм «Праведнік» пра рэальную гісторыю партызана, які падчас ІІ сусьветнай вайны вывеў з гета ў беларускай вёсцы больш за 200 габрэяў за лінію фронту. Але ў беларускага гісторыка, які адкрыў гэтую гісторыю сьвету, ёсьць шмат пытаньняў да аўтараў фільму.

Хто такая Ларыса Геніюш, помнік якой скралі ўначы. І чаму яна дасюль нязручная для ўладаў

Беларуская паэтка Ларыса Геніюш, імаверна, выдатна б зразумела сёньняшніх беларусаў, а яны — ейную гісторыю. Яна прайшла праз праскую эміграцыю, менскую турму, допыты тагачаснага КДБ, расстрэл бацькі ў Горадні і 7 гадоў ГУЛАГу за 4 тысячы кілямэтраў ад радзімы.

«Калі цяжка, але небезнадзейна». Чаму зьнік помнік Ларысе Геніюш

Сёньня, 30 сакавіка, стала вядома, што ў Зэльве зьнік помнік беларускай паэтцы і грамадзянцы БНР Ларысе Геніюш.

Унук Ларысы Геніюш пра зьнікненьне помніка ў Зэльве: «Стаяў 20 гадоў, нікому не перашкаджаў»

Міхась Геніюш пракамэнтаваў Свабодзе зьнікненьне помніка ягонай бабулі ў Зэльве.

У Зэльве ня будуць дэмантаваць помнік Ларысе Геніюш на запыт прарасейскай актывісткі

Прарасейская актывістка з Горадні Вольга Бондарава дамагалася зносу помніка беларускай паэтцы і вязьню ГУЛАГу Ларысе Геніюш, які стаіць на тэрыторыі царквы Сьвятой Жываначальнай Тройцы ў Зэльве з 2003 году.

Дасьледчыца культурнага супраціву ў Беларусі: «Любая альтэрнатыўная культура — гэта пратэст»

«Культура і супраціў» — так называецца кніга, якую выдаў праваабарончы цэнтар «Вясна». Пра найноўшую гісторыю культурнага іншадумства ў Беларусі, пра культурны супраціў ва ўмовах сучасных татальных рэпрэсій і пра будучыню нацыянальнае творчае эліты мы гаворым з аўтаркай кнігі Тацянай Астроўскай.

Ужо сёньня: дзень памяці Ніла Гілевіча

Падзеі 29 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Дзень памяці Марка Шагала

Падзеі і даты 28 сакавіка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі

Беларусы адкрылі помнік аўтару нацыянальнага сьцяга. Відэа

У Коўне адкрылі абноўлены помнік на магіле аўтара бел-чырвона-белага сьцяга Кляўдуша Дуж-Душэўскага.

«Гісторыя на Свабодзе». Адказ бальшавікоў Інбелкульту і яго рэха

У восьмай частцы цыклю аўтар кнігі «Невядомы Менск. Гісторыя зьнікненьня» Сяргей Абламейка расказвае пра створаны ў 1925 годзе Інбелкультам плян рэстаўрацыі Замчышча і стораны ўладамі замест яго плян сацыялістычнай рэканструкцыі Менску.

Чаму Лукашэнка так ня любіць БНР? Тлумачэньне гісторыка і палітоляга

Нават дыктатарскія постсавецкія рэжымы шануюць абвяшчэньне незалежнасьці сваіх краінаў, якое ў многіх упершыню адбылося на пачатку ХХ стагодзьдзя, пасьля Першай сусьветнай вайны. Чаму ж Лукашэнка не шануе? Як зьмянілася стаўленьне грамадзтва да БНР за гады незалежнасьці?

Ужо сёньня: Дзень Волі — 105-я гадавіна ўтварэньня Беларускай Народнай Рэспублікі

Падзеі 25 сакавіка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

Нашчадкі айцоў БНР. Як сёньня жывуць унукі Антона Луцкевіча і Аркадзя Смоліча

Алеся Луцкевіч і Віталь Моос ніколі не сустракаліся ў рэальным жыцьці. Але добрымі сябрамі былі іхныя дзяды Антон і Аркадзь. 25 сакавіка 1918 году яны абвяшчалі незалежнасьць Беларускай Народнай Рэспублікі. Пазьней Антон Луцкевіч стане яе прэм’ерам, а Аркадзь Смоліч — ягоным намесьнікам.

Ужо сёньня: Дзень памяці Антона Луцкевіча

Падзеі 23 сакавіка ў Беларусі, сьвеце, гісторыі.

Чаму Лукашэнка так шмат гаворыць пра генацыд. Тлумачаць гісторыкі

Як улады маніпулююць гісторыяй і хто сапраўдныя фашысты? Ці варта камэнтаваць заявы Аляксандра Лукашэнкі пра «арыйскія стандарты» ў дзень 80-годзьдзя трагедыі ў Хатыні?

«Гісторыя на Свабодзе». Ці пазначыў Скарына на партрэце свой узрост?

Чаму Беларусь апынулася ў ліку чатырох краін, якія першымі ў сьвеце перайшлі на Грыгарыянскі каляндар? Чаму многія даты беларускай гісторыі памылковыя? Ці праўда, што Францішку Скарыну ў 1517 годзе, калі ён выдаў Біблію, было 47 гадоў?

Лукашэнка наведаў Хатынь, расказаў пра нэанацыстаў і будучыя выбары

Аляксандар Лукашэнка наведаў мэмарыяльны комплекс «Хатынь», дзе выступіў з прамовай.

Ужо сёньня: Дзень нараджэньня Францішка Багушэвіча

Падзеі 21 сакавіка ў Беларусі і ў сьвеце

ТЭСТ. Ці ведаеце вы папулярныя нацыянальныя лёзунгі розных краінаў?

У розных краінах існуюць як нацыянальныя лёзунгі, напісаныя на дзяржаўных сымбалях, так і неафіцыйныя дэвізы, якія сталі настолькі папулярнымі, што іх пазнаюць ва ўсім сьвеце. Праверце сябе: наколькі вам знаёмыя слоганы розных дзяржаваў?

«Гісторыя на Свабодзе». Чым скончылася спроба перайменаваньня вуліц у Старым горадзе

У сёмай частцы цыклю аўтар кнігі «Невядомы Менск. Гісторыя зьнікненьня» Сяргей Абламейка расказвае, як і чым у сярэдзіне 1920-х гадоў скончыліся спробы перайменаваньня вуліц у Старым горадзе, а таксама пра тое, што сабой уяўляў плян рэстаўрацыі Замчышча.

Ужо сёньня: гадавіна Рыскай мірнай дамовы, якая падзяліла Беларусь

Падзеі і даты 18 сакавіка

«Гісторыя на Свабодзе». Хто каго навучыў піць гарэлку — беларусы расейцаў ці наадварот?

Які напой нашы продкі лічылі самым дарагім і самым паважаным? Ці можна разглядаць спосаб вытворчасьці і спажываньня алькаголю важнай часткай беларускай культуры? І хто каго спаіў — расейцы беларусаў ці беларусы расейцаў?

«ГУБАЗіК паўтарае Гітлера». Чаму рэжым так баіцца беларускіх кніг

З ініцыятывы ГУБАЗіКа ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі» кнігу пісьменьніка Альгерда Бахарэвіча, нумары часопісаў «Наша гісторыя», Arche і нават каляндар.

Ужо сёньня: 80 гадоў з дня сьмерці Васіля Захаркі

Падзеі 14 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Як і куды зьнікла манаграфія пра Стары Менск?

У шостай частцы цыклю аўтар кнігі «Невядомы Менск. Гісторыя зьнікненьня» Сяргей Абламейка расказвае, як у 1920-я гады супрацоўнікі Інбелкульту стварылі манаграфію пра помнікі старога Менску з некалькімі сотнямі фотаздымкаў, як яна не была выдадзеная і зьнікла.

Ва Ўкраіне зноў хочуць перайменаваць Расею ў Масковію

Адпаведная пэтыцыя сабрала больш за 25 тысяч подпісаў. Яе разгледзеў прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі.

Ужо сёньня: 120 гадоў з дня нараджэньня Тодара Кляшторнага

Падзеі 11 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гэта русыфікацыя ператварыла Беларусь у пляцоўку, зь якой Расея бамбіць Украіну», — украінскі дэпутат і гісторык Вятровіч

Ці стане Беларусь гістарычным ворагам украінцаў? Як вайна Расеі супраць Украіны зьмяняе ідэнтычнасьць украінцаў, ці можна сёньня быць расейскамоўным патрыётам Украіны і ці сапраўды Пуцін нарэшце аб’яднаў паўднёвых суседзяў Беларусі?

Ствараў беларускі тэатар, зрабіў беларушчыну папулярнай, адным зь першых апісаў жахі ГУЛАГу. 140 гадоў Францішку Аляхновічу

Ужо сёньня: дзень памяці Міколы Равенскага

Падзеі 9 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Ці была беларусізацыя пачатку 90-х гвалтоўнаю?

Сёньня нярэдка можна пачуць сьцьвярджэньні пра гвалтоўную беларусізацыю пачатку 90-х гадоў, пра навязваньне беларускай мовы ў школах і грамадзкім жыцьці, выцясьненьне з краіны расейцаў і іншыя «грахі нацыяналістаў». А як гэта было насамрэч?

Ужо сёньня: 85 гадоў з дня нараджэньня Міхася Чарняўскага

Падзеі 7 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Выдавецтва «Зьміцер Колас» абвясьціла аб прыпыненьні дзейнасьці, паводле неафіцыйнай інфармацыі, яго заснавальнік у КДБ

Як паведаміла парталу Reform.bу крыніца з кніжных колаў, ёсьць зьвесткі, што Зьміцер Колас цяпер знаходзіцца ў КДБ.

«Гісторыя на Свабодзе». Чаму абаронцы Замчышча ўцякалі зь Беларусі

Радыё Свабода пачало ў новым YouTube-канале «Гісторыя на Свабодзе» публікацыю цыклю ілюстраваных відэагутарак пра Стары Менск.

Ужо сёньня: Гадавіна першай згадкі Менску ў летапісах

Падзеі 3 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: дзень памяці Рыгора Барадуліна

Падзеі 2 сакавіка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Ці былі Статуты ВКЛ сапраўднымі канстытуцыямі?

Шмат хто сёньня ведае або чуў пра Статуты Вялікага Княства Літоўскага. Многія беларусы ганарацца імі і называюць нават першымі ў Эўропе канстытуцыямі, напісанымі на беларускай мове. Але ці так гэта? Ці маюць рацыю тыя, хто называе Статуты звычайнымі судзебнікамі, зборнікамі крымінальнага права?

Споўнілася 70 гадоў ад выхаду першай перадачы Радыё Свабода на расейскай мове

Першая праграма радыёстанцыі «Освобождение» («Вызваленьне») выйшла ў эфір са студыі ў Мюнхэне 1 сакавіка 1953 году. У 1959 годзе радыёстанцыя зьмяніла назву.

Ужо сёньня: Дзень нараджэньня Галіны Сямдзянавай

Падзеі 28 лютага ў Беларусі, у сьвеце, у гісторыі

Ужо сёньня: 91 год газэце "ЛіМ" і 105 гадоў Пятру Машэраву

Падзеі 26 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Як у Менску хацелі збудаваць Дом ураду БНР. ВІДЭА

Радыё Свабода пачало ў новым YouTube-канале «Гісторыя на Свабодзе» публікацыю цыклю ілюстраваных відэагутарак пра Стары Менск.

Ужо сёньня: дзень народзінаў Яўгена Шатохіна

Падзеі 25 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Ужо сёньня: Гадавіна пачатку поўнамаштабнай вайны Расеі супраць Украіны

Падзеі 24 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

З асаблівым цынізмам. Як у Маскве складалі пляны інкарпарацыі Беларусі

Стала вядома пра існаваньне ўнутранага дакумэнту расейскіх уладаў «Стратэгічныя мэты Расейскай Фэдэрацыі ў Беларусі», у якім расьпісаныя этапы паглынаньня Расеяй Беларусі да 2030 году.

Ужо сёньня: Дзень нараджэньня Булак-Балаховіча

Падзеі 22 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.