Фіґа (хвіґа) на талерцы:
Выраз уласнабеларускі, суседзі падобнага ня маюць. Запісаў яшчэ Іван Насовіч у ХІХ стагодзьдзі, прычым у паўнейшым выглядзе:
Той жа кукіш (фіґа), ды на талерцы
Насовіч патлумачыў:
‘Кажуць, калі хто грубасьць, дакор і непрыемнасьці прыхоўвае формамі далікатнасьці’.
Кандрат Крапіва свой верш 1927 году пра крывадушную ветлівасьць так і назваў:
Фіґа (хвіґа) вымаўляецца з выбухным гукам ґ (g), слова лацінскага паходжаньня, пачатнае значэньне ‘плод Ficus carica L.’ Мігі (жэст) у форме трох пальцаў па-беларуску завуцца некалькімі сынонімамі: фіґа (хвіґа), дуля (цікава, што і тут першае значэньне слова — садовы плод, а менавіта невялікая выцягнутая груша, і радавод слова таксама лацінскі), кука, кукіш.
А выразы
фіґа/трасца з макам
дуля з маслам
гулá асмаленая
ня маюць сэмантычных нюансаў і азначаюць проста ‘нічога’.
Чытайма пра фразэмы:
Іван Лепешаў. Фразеалагічны слоўнік беларускай мовы. У 2-х т. — Менск, 1993.
Зьміцер Санько. Малы руска-беларускі слоўнік прыказак, прымавак і фразем. — Менск, 1991.
Е. Боярина, В. Сивчиков. 2000 русских и 2000 белорусских идиом, фразеологизмов и устойчивых словосочетаний. — Минск, 2006.
