Служба бясьпекі Ўкраіны (СБУ) – гэта пераемнік КГБ – НКВД – ОГПУ – ВЧК. Яна ўпершыню наважылася дакумэнтальна пацьвердзіць тое, што незалежная Ўкраіна даўно прызнала.
Кожны візыт замежнага дзеяча ў Кіеў суправаджаецца ўскладаньнем кветак да манумэнту ахвярам савецкіх галадамораў, які стаяць ля ўваходу ў МЗС Украіны. Гэты помнік паводле значэньня – тое самае, што манумэнт на плошчы Перамогі ў Менску.
Аднак камуністычная партыя Ўкраіны, якая мае найменшую фракцыю ў Вярхоўнай Радзе, дагэтуль адмаўляе, што савецкая ўлада штучна стварыла голад у 30-х гадох мінулага стагодзьдзя.
Зрэшты, асобныя дакумэнты былі рассакрэчаныя ў незалежнай Украіне раней. Але ўпершыню на дзяржаўным інтэрнэт-сайце зьявілася частка сыстэматызаванага архіву. Сёньня апублікаваны матэрыялы толькі трох справаў з архіваў КГБ нумар 228 – 230, але гэта некалькі соцень інтэрнэт-старонак.
На прэзэнтацыі ў штаб-кватэры СБУ заявілі, што ўпершыню пасьля развалу СССР цягам трох-чатырох гадоў было праведзенае дасьледаваньне фондаў савецкіх органаў дзяржбясьпекі, каб выявіць дакумэнты пра гісторыю галадамору 1932-33 гадоў.
Кіраўнік дзяржархіву СБУ Сяргей Багуноў расказаў, што знойдзены нарматыўныя дакумэнты ГПУ Ўкраінскай ССР, дырэктывы ды інструкцыі цэнтральных органаў ОГПУ з Масквы, сьведчаньні відавочцаў, дзёньнікі й матэрыялы крымінальных справаў. З апошніх, напрыклад, уражвае справа аб забойстве 16-гадовага камсамольца Кармаліты, мяса якога зьелі. Але такіх фактаў масавага людажэрства падчас галадамору было шмат. Забівалі й варылі мяса нават уласных дзяцей, каб накарміць іншых.
Упершыню абнародаваны цыркуляры з Масквы й зьвесткі пра асуджаных “судовай тройкай”, статыстыка барацьбы ўкраінскіх чэкістаў з так званым сельскім тэрорам у 1930-х гадох. Ёсьць старонкі з подпісам Сталіна.
“Па гэтых дакумэнтах мы бачым мэханізм арганізацыі галадамору ва Ўкраіне”, – заявіў кіраўнік архіву СБУ Сяргей Багуноў. А намесьнік дырэктара Інстытуту гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Украіны Станіслаў Кульчыцкі назваў сёньняшнюю падзею беспрэцэдэнтным і калясальным прарывам. Усяго рассакрэчана 5 тысячаў старонак архіўных дакумэнтаў – гэта, паводле прэсавай сакратаркі СБУ Марыны Астапенкі, усё, што было ў архівах спэцслужбаў. З тым, чаго няма на сайце СБУ, можна азнаёміцца ў папяровым выглядзе.
Кожны візыт замежнага дзеяча ў Кіеў суправаджаецца ўскладаньнем кветак да манумэнту ахвярам савецкіх галадамораў, які стаяць ля ўваходу ў МЗС Украіны. Гэты помнік паводле значэньня – тое самае, што манумэнт на плошчы Перамогі ў Менску.
Аднак камуністычная партыя Ўкраіны, якая мае найменшую фракцыю ў Вярхоўнай Радзе, дагэтуль адмаўляе, што савецкая ўлада штучна стварыла голад у 30-х гадох мінулага стагодзьдзя.
Зрэшты, асобныя дакумэнты былі рассакрэчаныя ў незалежнай Украіне раней. Але ўпершыню на дзяржаўным інтэрнэт-сайце зьявілася частка сыстэматызаванага архіву. Сёньня апублікаваны матэрыялы толькі трох справаў з архіваў КГБ нумар 228 – 230, але гэта некалькі соцень інтэрнэт-старонак.
На прэзэнтацыі ў штаб-кватэры СБУ заявілі, што ўпершыню пасьля развалу СССР цягам трох-чатырох гадоў было праведзенае дасьледаваньне фондаў савецкіх органаў дзяржбясьпекі, каб выявіць дакумэнты пра гісторыю галадамору 1932-33 гадоў.
Кіраўнік дзяржархіву СБУ Сяргей Багуноў расказаў, што знойдзены нарматыўныя дакумэнты ГПУ Ўкраінскай ССР, дырэктывы ды інструкцыі цэнтральных органаў ОГПУ з Масквы, сьведчаньні відавочцаў, дзёньнікі й матэрыялы крымінальных справаў. З апошніх, напрыклад, уражвае справа аб забойстве 16-гадовага камсамольца Кармаліты, мяса якога зьелі. Але такіх фактаў масавага людажэрства падчас галадамору было шмат. Забівалі й варылі мяса нават уласных дзяцей, каб накарміць іншых.
Упершыню абнародаваны цыркуляры з Масквы й зьвесткі пра асуджаных “судовай тройкай”, статыстыка барацьбы ўкраінскіх чэкістаў з так званым сельскім тэрорам у 1930-х гадох. Ёсьць старонкі з подпісам Сталіна.
“Па гэтых дакумэнтах мы бачым мэханізм арганізацыі галадамору ва Ўкраіне”, – заявіў кіраўнік архіву СБУ Сяргей Багуноў. А намесьнік дырэктара Інстытуту гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Украіны Станіслаў Кульчыцкі назваў сёньняшнюю падзею беспрэцэдэнтным і калясальным прарывам. Усяго рассакрэчана 5 тысячаў старонак архіўных дакумэнтаў – гэта, паводле прэсавай сакратаркі СБУ Марыны Астапенкі, усё, што было ў архівах спэцслужбаў. З тым, чаго няма на сайце СБУ, можна азнаёміцца ў папяровым выглядзе.
