Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Армэнія і Азэрбайджан завяршылі працу над мірнай дамовай, але перашкоды застаюцца


Прэм'ер-міністар Армэніі Нікол Пашыньян (злева) і прэзыдэнт Азэрбайджану Ільхам Аліеў. Архіўнае фота.
Прэм'ер-міністар Армэніі Нікол Пашыньян (злева) і прэзыдэнт Азэрбайджану Ільхам Аліеў. Архіўнае фота.

Армэнія і Азэрбайджан, якія вялі сэрыю войнаў з канца 1980-х гадоў, завяршылі тэкст доўгачаканага мірнага пагадненьня, накіраванага на ўсталяваньне афіцыйных адносін, што стала значным крокам на шляху да спыненьня дзесяцігодзьдзяў ваенных дзеяньняў.

Міністэрства замежных спраў Армэніі пацьвердзіла 13 сакавіка, што Ерэван прыняў прапановы Азэрбайджану па двух няўзгодненых артыкулах пагадненьня, фактычна завяршыўшы перамовы па тэксьце. Міністэрства прапанавала правесьці кансультацыі з Азэрбайджанам па даце і месцы падпісаньня.

Прэм’ер-міністар Армэніі Нікол Пашыньян паведаміў журналістам у Ерэване, што праект мірнай дамовы зьяўляецца кампрамісам і што яго краіна гатовая пачаць кансультацыі па тэрмінах падпісаньня дамовы.

«У нас няма ніякіх сакрэтаў ад нашага грамадзтва ў гэтым тэксьце, які, па сутнасьці, быў апублікаваны цалкам. Я ня думаю, што можна сказаць, што грамадзтва не знаёмае зь яго зьместам», — сказаў Пашыньян, падкрэсьліўшы, што Армэнія і Азэрбайджан ня будуць разьмяшчаць замежныя войскі ўздоўж мяжы пасьля падпісаньня дамовы.

Міністар замежных спраў Азэрбайджана Джэйхун Байрамаў заявіў журналістам 13 сакавіка, што «перамоўны працэс па тэксьце мірнай дамовы афіцыйна завершаны», дадаўшы, што «апошнія два нявырашаныя пункты былі разгледжаныя, і Армэнія прыняла прапановы Азэрбайджану».

Нягледзячы на прарыў, Азэрбайджан сьцьвярджае, што дамова ня можа быць падпісаная, пакуль Армэнія не перагледзіць сваю канстытуцыю і прававую базу, каб выдаліць любыя спасылкі на тэрытарыяльныя прэтэнзіі на рэгіёны ўнутры Азэрбайджану, пераважна спасылкі на Нагорны Карабах.

«Гэта неабходная папярэдняя ўмова для падпісаньня мірнага пагадненьня», — сказаў Байрамаў.

Гады перамоваў

Апошняя падзея адбылася пасьля доўгіх перамоваў па трывалым мірным пагадненьні.

Нагорны Карабах, дзе жыве значнае армянскае насельніцтва, знаходзіўся пад кантролем армянскіх улад з пачатку 1990-х гадоў пасьля разбуральнай вайны паміж двума суседзямі пасьля распаду Савецкага Саюза.

Пасьля кароткага, але інтэнсіўнага ваеннага наступленьня Азэрбайджану ў верасьні 2023 году сэпаратысцкае кіраўніцтва здалося, і рэгіён, які цяпер афіцыйна завецца Карабахам, быў рэінтэграваны ў Азэрбайджан.

Вайна прывяла да масавага зыходу больш за 100 000 этнічных армян з рэгіёну.

Пасьля апошняй вайны за рэгіён Армэнія і Азэрбайджан аднавілі перамовы па мірнай дамове, каб афіцыйна прызнаць тэрытарыяльную цэласнасьць адзін аднаго і ўсталяваць дыпляматычныя адносіны.

Адным з галоўных камянёў спатыкненьня на перагаворах стала прававая пазыцыя Армэніі адносна статусу Нагорнага Карабаху як тэрыторыі Азэрбайджану.

Баку даўно сьцьвярджае, што канстытуцыя Армэніі ўключае ў сябе няяўныя тэрытарыяльныя прэтэнзіі да Нагорнага Карабаху, і афіцыйныя асобы Азэрбайджана настойваюць на тым, што гэта неабходна зьмяніць да падпісаньня дамовы.

Над гэтым матэрыялам працавалі аналітык Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода Мэрхат Шарыпжан і журналісты Армянскай і Азэрбайджанскай службаў.

Форум

Камэнтаваць тут можна праз Disqus. Калі вы ў Беларусі, любы камэнтар можа быць падставай для перасьледу з боку ўладаў.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава
XS
SM
MD
LG