28 лютага Аляксандар Лукашэнка правёў нараду аб цэнаўтварэньні. Ён запатрабаваў, каб айчынная гародніна была даступнай для людзей узімку і моцна не даражэла.
Лукашэнка сказаў, што не патрабуе кантраляваць цэны на «прывазную экзотыку».
«Мая справа – забясьпечыць насельніцтва той гароднінай і садавіной, якую мы здольныя і вырабляем у Беларусі. Людзям павінна быць па кішэні самае простае: капуста, цыбуля, бульба, морква, яблыкі», – сказаў ён.
Глядзім, як даражэе айчынная гародніна і садавіна ў параўнаньні з «прывазной экзотыкай».
Беларускія памідоры +19%, прывазны вінаград – 24%
Летась у лютым, згодна зь Белстатам, кіляграм бульбы каштаваў 90 капеек. Цяпер у краме “Е-дастаўка” знаходзім толькі за 2,89 рубля. Падаражэла ў 3,2 раза за год.
Прывазныя бананы год таму каштавалі 5,84 рубля. Цяпер у “Е-дастаўцы” бананы можна знайсьці нават на 50 капеек таньнейшыя.
Беларускія памідоры ў той жа краме за год падаражэлі на 19%. Каштавалі 10 рублёў 47 капеек, цяпер – 12,99 руб. А турэцкія памідоры каштуюць таньней – 9 рублёў 54 капейкі.
Беларуская цыбуля за год падаражэла на 2,1%, цяпер каштуе 1 рубель 84 капейкі. Беларускага часнаку ў сэрвісе “Е-дастаўка” зусім няма. Ёсьць кітайскі за 16 рублёў 57 капеек за кіляграм. Год таму часнок быў таньнейшы на 1 рубель 80 капеек, ці на 11,8%.
Морква цяпер у сярэднім каштуе 1 рубель 80 капеек, год таму яна была на 40 капеек таньнейшай (гэта 22%).
Беларуская капуста за год патаньнела на 10 капеек (мінус 7%), беларускія яблыкі – таксама на 10 капеек (мінус 3%).
Прывазныя апэльсіны за год патаньнелі на 7,8%. Цяпер гэтую садавіну з Эгіпту можна купіць за 5 рублёў 49 капеек. Прывазны вінаград за год таксама стаў таньнейшым: летась ён каштаваў у сярэднім 13 рублёў 19 капеек, цяпер вінаград з Узбэкістану можна знайсьці за 9 рублёў 99 капеек, што менш на 24%.
Сярэдні заробак за год (студзень мінулага году да студзеня гэтага) вырас на 17,9%. Гэта значыць, заробак расьце хутчэй, чым цэны на цыбулю, капусту, яблыкі ці часнок. Аднак памідоры, морква і асабліва бульба даражэе больш, чым расьце заробак.
«Дзяржава шукае, дзе можна затармазіць рост цэнаў»
Улады гавораць пра цэны на айчынную гародніну, каб утрымаць інфляцыю там, дзе гэта магчыма, у межах прагнозных 5%. Пра гэта кажа старшая навуковая супрацоўніца дасьледчага цэнтру Beroc Анастасія Лузгіна.
«Падаражаньне гародніны – абсалютна нармальная зьява, тым больш узімку. Затраты на вытворчасьць растуць, і гародніну ў парніку вырошчваць даражэй, чым на адкрытым паветры. Экзатычная садавіна можа проста цяпер трапляць пад сэзон. У Беларусі сельская гаспадарка – гэта буйныя дзяржаўныя арганізацыі. Прыватныя кампаніі былі б зацікаўленыя ў павышэньні эфэктыўнасьці», – зазначае суразмоўца.
Выключэньне сёлета – гэта бульба, яе падаражаньне стала наступствам рэгуляцыі цэнаў дзяржавай. У гэтым годзе быў ня вельмі добры ўраджай бульбы, а дзяржава стрымлівала на яе цэны, таму гэтую гародніну для вытворцаў стала выгадна прадаваць за мяжу. А калі экспарт забаранілі, стала наагул нявыгадна яе прадаваць па заніжаных цэнах, кажа экспэртка.
У дзяржаўных арганізацыях сельскай гаспадаркі нанятыя кіраўнікі могуць быць ня вельмі зацікаўленыя ў эфэктыўнасьці, дадае Лузгіна. Для эканомікі лепш, калі працуе канкурэнцыя ў межах розных формаў уласнасьці.
«У Беларусі засталіся ў прыярытэце буйныя гаспадаркі, на падтрымку якіх трацяць вялікія рэсурсы. Аднак у дзяржавы ўзьнікаюць пытаньні да таго, як працуюць гэтыя гаспадаркі. Зараз урад хвалююць цэны. З аднаго боку – утрымаць інфляцыю, з другога – каб арганізацыі не збанкрутавалі. Дзяржава шукае нейкія нішы, дзе цэны можна прытармазіць», – гаворыць эканамістка.
Анастасія Лузгіна дадае, што калі да арганізацый сельскай гаспадаркі давядуць нейкі адмысловы ўзровень магчымых адпускных цэнаў, то гэта пагоршыць фінансавы стан такіх арганізацый.
У Беларусі доля стратных арганізацый без уліку дзяржпадтрымкі ў сельскай гаспадарцы – 60,3%.
Форум