Адпаведнае рашэньне было апублікаванае на сайце ведамства.
«Экстрэмісцкімі» прызнаныя сайт і сацыяльныя сеткі мэдыя.
Датычнымі да дзейнасьці «Позірку» МУС палічыла 5 чалавек: гэта, паводле ведамства, беларуская журналістка Тацяна Каравянкова, праваабаронца Раман Кісьляк, доктар філязофіі, палітоляг Пётра Рудкоўскі, палітоляг і гісторык Аляксандар Фрыдман і палітычны аналітык Аляксандар Класкоўскі.
Інфармацыйнае агенцтва «Позірк» створанае часткай былой каманды найстарэйшага беларускага незалежнага інфармацыйнага агенцтва БелаПАН і першай у краіне інтэрнэт-газэты Naviny.by. Журналісты і рэдактары «Позірку» былі вымушаныя пакінуць Беларусь пасьля таго, як у лістападзе 2021 году КДБ унёс БелаПАН у спіс «экстрэмісцкіх фармаваньняў».
«Позірк», як і раней БелаПАН, працуе ў фармаце інфармацыйнага агенцтва і выпускае навіны, аналітыку, інтэрвію і камэнтары экспертаў аб падзеях у Беларусі на беларускай, расейскай і ангельскай мовах, гаворыцца на сайце выданьня.
- БелаПАН — найстарэйшае незалежнае інфармацыйнае агенцтва Беларусі. Яно працавала з 1991 году. З таго часу ня раз улады рабілі ў кампаніі шматлікія праверкі, ператрусы, заводзілі на супрацоўнікаў крымінальныя справы, кідалі журналістаў за краты, заблякавалі сайт Naviny.by.
- Першага лістапада КДБ прызнаў БелаПАН «экстрэмісцкім фармаваньнем». У той жа дзень, каб пазьбегнуць пагрозы перасьледу супрацоўнікаў, што заставаліся на волі, дзейнасьць БелаПАН была прыпыненая.
- 6 кастрычніка 2022 году судзьдзя Менскага абласнога суду Вячаслаў Тулейка агучыў выракі 4 фігурантам «справы БелаПАН»: галоўнаму рэдактару і дырэктару БелаПАН Ірыне Леўшынай прысудзілі 4 гады калёніі (нядаўна яна выйшла на волю, цалкам адбыўшы тэрмін); былому дырэктару выданьня Дзьмітрыю Наважылаву — 6 гадоў калёніі; былому намесьніку дырэктара, мэдыямэнэджару Андрэю Аляксандраву — 14 гадоў калёніі; жонцы Аляксандрава Ірыне Злобінай — 9 гадоў калёніі.Таксама палітвязьням па «справе БелаПАН» прызначылі буйныя штрафы.
Змаганьне ўлады супраць недзяржаўных СМІ
Пасьля сфальшаваных прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і сілавога здушэньня агульнанацыянальных пратэстаў аўтарытарны рэжым Аляксандра Лукашэнкі пачаў сыстэматычна выкарыстоўваць антыэкстрэмісцкае заканадаўства для барацьбы з іншадумствам, ліквідацыі незалежных мэдыя і перасьледу палітычных апанэнтаў.
Улады заблякавалі сайты незалежных мэдыя і спынілі публікацыю непадкантрольных друкаваных выданьняў, пазбавілі акрэдытацыі журналістаў іншаземных мэдыя і разграмілі офісы самых уплывовых СМІ. Сотні беларускіх рэпартэраў прайшлі праз арышты, дзясяткі застаюцца ў турмах. Усе незалежныя мэдыя, якія асьвятляюць грамадзка-палітычны парадак дня ў Беларусі, цяпер працуюць выключна з-за мяжы.
Ад 2021 году ўлады пачалі масава абвяшчаць вэб-сайты і асобныя ўліковыя запісы ў сацыяльных сетках незалежных мэдыя, палітычных і грамадзкіх арганізацый, ініцыятыў і проста блогераў «экстрэмісцкімі матэрыяламі», а іх аўтараў «экстрэмісцкімі фармаваньнямі» — часта без судовага разгляду.
Рэспубліканскі сьпіс экстрэмісцкіх матэрыялаў вядзе Міністэрства інфармацыі Беларусі. На дадзены момант у сьпісе на 1469 старонках пералічаны тысячы «экстрэмісцкіх матэрыялаў», за выкарыстаньне якіх прадугледжаная адказнасьць. У сьпісе — сайты, тэлеграм-каналы, акаўнты, старонкі ў сацыяльных сетках, відэаролікі і артыкулы ў інтэрнэце, маркі, значкі, CD-дыскі, а таксама кнігі, у тым ліку мастацкія.
На канец 2024 году больш за 6500 онлайн-рэсурсаў былі забароненыя такім чынам. За любое ангажаваньне з уключанымі ў экстрэмісцкі сьпіс рэсурсамі — ці гэта «падабайка», ці камэнтар, ці падпіска на канал — у Беларусі пагражае крымінальная адказнасьць. Удзел у «экстрэмісцкім фармаваньні» можа карацца турэмным зьняволеньнем да 10 гадоў.
Ужо тысячы беларусаў прайшлі праз штрафы, арышты і турэмнае зьняволеньне за «экстрэмізм».
Паводле ацэнкі Ўпраўленьня Вярхоўнага камісара ААН у правах чалавека, улады Беларусі «выкарыстоўваюць ярлык „экстрэмізм“ для падаўленьня іншадумства, адвольна клясыфікуючы дзеяньні, апісаныя як распаўсюд ілжывай інфармацыі, абразу службовых асобаў, дыскрэдытацыю інстытутаў, арганізацыю масавых беспарадкаў, заклікі да санкцый і распальваньне сацыяльнай варожасьці, як „экстрэмісцкія“, якія падлягаюць крымінальнаму перасьледу».
Форум